Rolnictwo społeczne jako nowa funkcja obszarów wiejskich z perspektywy europejskiej i polskiej

• Autorzy: Elżbieta Subocz

Warianty tytułu

Social Farming as a New Function of Rural Areas from the European and Polish Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem rozważań w artykule jest idea rolnictwa społecznego. Według Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego rolnictwo społeczne jest innowacyjnym podejściem łączącym dwie koncepcje: rolnictwo wielofunkcyjne oraz usługi społeczne i/lub opiekę zdrowotną na poziomie lokalnym. Rolnictwo społeczne jest szansą na poprawę samopoczucia jednostek i integrację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Stwarza nowe możliwości zatrudnienia i dywersyfikacji źródeł dochodów dla mieszkańców obszarów wiejskich. Idea rolnictwa społecznego rozwija się od wielu lat w krajach Europy Zachodniej, natomiast w Polsce występuje w pionierskiej formie. W artykule przedstawiono cele rolnictwa społecznego, usługi społeczne realizowane w jego ramach, kategorie beneficjentów oraz formy ich wsparcia. W tekście zaprezentowano także studia przypadku realizowane w wybranych krajach europejskich. Dalsza część artykułu została poświęcona aspektom prawnym zakładania oraz funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych w Polsce.(abstrakt oryginalny)

EN

cording to the European Economic and Social Committee, social farming is an innovative approach combining two concepts: multifunctional agriculture and social services and/or health care at the local level. Social farming provides an opportunity to improve the well- -being of individuals and collective integration of people at risk of social exclusion. It creates new employment opportunities and diversification of income sources for inhabitants of rural areas. The idea of social farming has been developing for many years in countries of Western Europe, while in Poland it is still at an initial phase. The article presents objectives of social farming, implemented social services, categories of beneficiaries and forms of their support. The paper also presents case studies from selected European countries. Further part of the article is devoted to legal aspects of establishing and functioning welfare farms in Poland.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Obszary wiejskie; Państwo opiekuńcze; Organizacje społeczne; Polityka społeczna

EN

Agriculture; Rural areas; Welfare state; Social organisations; Societal policy

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2019
• Tom: 54
• Strony: 69--79

Twórcy

autor

Elżbieta Subocz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Bombach C., Stohler R., Wydler H., 2015, Farming families as foster families: the findings of an exploratory study on care farming in Switzerland, International Journal of Child, Youth and Family Studies, 6, 3, s. 440-457.
• Chmielewski M., Daab M., Miśkowiec A., Rogalska E., Sochacka M., 2017, Rozwój rolnictwa społecznego w Europie na przykładzie gospodarstw opiekuńczych w wybranych krajach europejskich, PCG Polska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• Czapiński J., Panek T. (red.), 2015, Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Dąbrowski A., Stępnik K., Król J., 2017, Gospodarstwa opiekuńcze - budowanie sieci współpracy. Raport z badań, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, Kraków.
• Dessein J., Bock B., 2010, The Economics of Green Care in Agriculture, Loughborough University Press, Loughborough.
• Di Iacovo F., O'Connor D. (red.), 2009, Supporting Policies for Social Farming in Europe. Progressing Multifunctionality in Responsive Rural Areas, ARSIA, Firenze.
• Di Trapani A.M., Squatrito R., Fodera M., Testa R., Tudisca S., Sgroi F., 2014, Payment for environmental services for the sustainable development of the territory, American Journal of Environmental Sciences, 10, 5, s. 480-488.
• Diener E., Chan M.Y., 2011, Happy people live longer: Subjective well-being contributes to health and longevity, Applied Psychology: Health and Well-Being, 3, 1, s. 1-43.
• EESC Opinion: Social farming, 2012, www.eesc.europa.eu/en/our-work/opinions-information-reports (08.02.2018).
• Elings M., 2012, Effect of care farms. Scientific research on the benefits of care farms for clients, Plant Research International, Wageningen.
• Gospodarstwa opiekuńcze - budowanie sieci współpracy, 2017, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, Kraków.
• Hassink J., Van Dijk M., 2006, Farming for health across Europe. Comparison between countries, and recommendations for a research and policy agenda, [w:] J. Hassink, M. Van Dijk (red.), Farming for health, Wageningen University and Research Centre, Wageningen, s. 347-357.
• Hine R., Peacock J., Pretty J., 2008, Care farming in the UK: Evidence and opportunities. Report for the National Care Farming Initiative, University of Essex, Essex.
• Kajdanek K., 2012, Miasto i wieś, [w:] A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 139-183.
• Kamiński R., 2018, Gospodarstwa opiekuńcze - podążanie za potrzebami mieszkańców wsi i rolników, [w:] Usługi opiekuńcze jako przyszłościowa forma działalności gospodarczej na obszarach wiejskich, I Ogólnopolski Kongres Gospodarstw Opiekuńczych, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Minikowo, s. 5-8 (materiały konferencyjne).
• Kowalczyk M., 2017, Czym są gospodarstwa opiekuńcze?, www.fundacjawspomaganiawsi.pl (15.02.2018).
• Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, 2018, Gospodarstwa opiekuńcze, www.opieka.kpodr.pl (15.02.2018).
• Lanfranchi M., Giannetto C., Abbate T., Dimitrova V., 2015, Agriculture and the social farm: expression of the multifunctional model of agriculture as a solution to the economic crisis in rural areas, Bulgarian Journal of Agricultural Science, 21, s. 711-718.
• Leck Ch., Upton D., Evans N., 2015, Growing well-beings: The positive experience of care farms, British Journal of Health Psychology, 20, s. 745-762.
• Matysiak I., 2017, Elderly people as key actors behind social innovations in rural areas: Examples of care cooperatives in the Netherlands, Acta Innovations, 24, s. 30-37.
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie: "Rolnictwo społeczne: zielone usługi terapeutyczno-opiekuńcze oraz polityka społeczna i zdrowotna", 2013, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 2013/C 44/07, www.eur-lex.europa.eu (08.03.2018).
• Overview of Social Farming and Rural Development Policy and Selected EU Member States. NRN Joint Thematic Initiative on Social Farming, 2010, European Communities.
• Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2014 roku, 2015, GUS, Warszawa.
• Roszkowska-Mądra B., 2009, Koncepcje rozwoju europejskiego rolnictwa i obszarów wiejskich, Gospodarka Narodowa, 10, s. 83-102.
• Schmidt C.K., Raque-Bogdan T.L., Piontkowski S., Schaefer K.L., 2011, Putting the positive in health psychology: A content analysis of three journals, Journal of Health Psychology, 16, 4, s. 607-620.
• Sempik J., Hine R., Wilcox D., 2010, Green Care: A Conceptual Framework, A Report of the Working Group on the Health Benefits of Green Care, COST Action 866, Green Care in Agriculture, Centre for Child and Family Research, Loughborough University, Loughborough, http://agrarumweltpaedagogik. ac.at (08.03.2018).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31.05.2012 r. w sprawie rodzinnych domów pomocy (Dz. U. 2012 poz. 719).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2017 poz. 1769).
• Webb L., 2012, The recovery model and complex health needs: What health psychology can learn from mental health and substance misuse service provision, Journal of Health Psychology, 17, 5, s. 731-741.

Identyfikatory

DOI

10.7163/SOW.54.4