Wypowiedzi dziennikarskie - próba klasyfikacji

• Autorzy: Monika Worsowicz

Warianty tytułu

Journalistic Statements - the Attempt of Classify

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą nowego spojrzenia na klasyfikację prasowych wypowiedzi dziennikarskich. Tradycyjne podziały na dwa rodzaje: informację i publicystykę oraz w ich obrębie na gatunki i odmiany gatunkowe wydają się być niewystarczające w sytuacji dynamicznego rozwoju mediów i zmiany postrzegania ich kulturotwórczej roli. Nieprzejrzystość gatunkowa wielu tekstów skłania do bardziej szczegółowego przyjrzenia się zarówno dającym się odczytać z tekstu intencjom autora, jak i funkcjom, które tekst pełni wobec odbiorcy. Uwzględnienie tych kryteriów pozwala na wyróżnienie trzech grup tekstów: informacyjnych, perswazyjnych i krytycznych, w których dominują odpowiednio intencje: powiadamiania, przekonywania i oceniania. Dominacja jednej intencji nie wyklucza obecności innych. Określenie, do której grupy zaliczyć można dany tekst, jest efektem jego analizy uwzględniającej: wartość poznawczą, aktualność, język i obecność autora, wyrażoną w tekście. (abstrakt oryginalny)

EN

This article is an attempt of classify of press journalistic statements. The traditional divisions two kinds: information and journalism and within them on sorts and changes of sorts are not enough whereas the press is being during dynamic evolution and their cultural role has changed. Very often there isn't possibly to determine the kind of text. By this reason it is necessary to look in detail at author's intentions and functions that text fulfil in the presence of receiver. With regard to these in the criterions it is possible to singling out three group of texts: information texts, persuade texts and critical texts, in which predominate intentions: informing, persuading and estimating. Domination of one intention does not exclude presence of another. The text can be classify after analysis, that taken into consideration: cognitive worth, reality, language and author's presence in text. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Środki masowego przekazu; Dziennikarstwo

EN

Mass media; Journalism

• Czasopismo: Studia Medioznawcze
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 4 (14)
• Strony: 29--39

Twórcy

autor

Monika Worsowicz

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Balcerzan E., Literatura okrzyczana - literatura zakrzyczana. W: Balcerzan E., Śmiech pokoleń - płacz pokoleń, Kraków 1997.
• Balcerzan E., Nowe formy w pisarstwie i wynikające stąd porozumienia. W: Humanistyka przełomu wieków. Pod red. J. Kozieleckiego, Warszawa 1999.
• Balcerzan E., W stronę genologii multimedialnej. W: Genologia dzisiaj. Pod red. W. Boleckiego i I. Opackiego, Warszawa 2000.
• Barańczak S., Słowo - perswazja - kultura masowa. "Twórczość" 1975, nr 7.
• Bauer Z., Antymedialny reportaż Ryszarda Kapuścińskiego, Warszawa 2001.
• Bauer Z., Gatunki dziennikarskie. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego. Wyd. 2 zm. i rozszerz., Kraków 1996.
• Czamański R., Artykuł publicystyczny. W: Dziennikarstwo od kuchni. Pod red. A. Niczyperowicza, Poznań 2001.
• Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1997.
• Drążkowska A., Kogo fascynuje "Wielki Brat" W: Podglądanie Wielkiego Brata. Pod red. W. Godzica, Kraków 2001.
• Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999.
• Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów 2000.
• Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Kraków 1999.
• Hardt Z., Przyczynki do problematyki warsztatu dziennikarskiego. W: Dziennikarstwo. Zagadnienia i materiały. Z. 2: Gatunki i warsztat dziennikarski, Warszawa 1969.
• Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.
• Lewiński P.H., Retoryka reklamy, Wrocław 1999.
• Majkowska G., O języku mediów, W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego. Wyd. 2 zm. i rozszerz., Kraków 1996.
• Maziarski J., Do teorii gatunków dziennikarskich niemal prolegomena. W: Dziennikarstwo. Zagadnienia i materiały. Z. 2: Gatunki i warsztat dziennikarski, Warszawa 1969.
• Maziarski J., Metodologiczne problemy nauki o gatunkach dziennikarskich. W: Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie. T. 1, Warszawa 1969.
• Maziarski J., Problem systematyzacji gatunków dziennikarskich. W: Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie. T. 2, Warszawa 1970.
• Mroziewicz K., Dziennikarz w globalnej wiosce. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego. Wyd. 2 zm. i rozszerz., Kraków 1996.
• Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Warszawa 2001.
• Muszyńska M., Mitaszewska K., "Big Brother" - podglądanie rzeczywistości? W: Podglądanie Wielkiego Brata. Pod red. W. Godzica, Kraków 2001.
• Osmańczyk E.J., Publicystyka w kraju budującym socjalizm, Warszawa 1952.
• Pisarek W., Podstawy retoryki dziennikarskiej. W: Dziennikarstwo i świat mediów. Pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego. Wyd. 2 zm. i rozszerz., Kraków 1996.
• Szulczewski M., Publicystyka. Problemy teorii i praktyki. Warszawa 1976.
• Szulczewski M., Publicystyka. W: Teoria i praktyka dziennikarska. Wybrane zagadnienia. Warszawa 1964.
• Tetelowska I., Analiza zawartości prasy - wstępne studium funkcjonalnej typologii prasy. "Zeszyty Prasoznawcze" 1962, nr 4.
• Wegner J., Metoda systematyzowania form dziennikarskich. W: Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie. T. 1, Warszawa 1969.
• Wojciszke B., Baryła W., Podglądanie, "Charaktery" 2001, nr 5.
• Wojtak M., Wyznaczniki gatunkowe komentarza prasowego. W: Tekst w mediach. Pod red. K. Michniewskiego, Łódź 2002.
• Worsowicz M., Inforozrywka w prasie. W: Nowe media - nowe w mediach. Pod red. I. Borkowskiego i A. Woźnego, Wrocław 2001.