Fiskalne i pozafiskalne konsekwencje wprowadzenia podatku od cukru w polskim systemie podatkowym

• Autorzy: Michalina Budna

Warianty tytułu

Fiscal and Non-fiscal Consequences of Introducing Sugar Tax in the Polish Tax System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska jest krajem, w którym występuje problem nadmiernego spożycia cukru. Przyczynia się ono do znacznego wzrostu masy ciała, co w konsekwencji prowadzi do nadwagi i otyłości. Należy zatem poszukiwać odpowiednich rozwiązań wpływających na ograniczenie tego spożycia. Coraz popularniejszymi narzędziami walki z otyłością są instrumenty o charakterze podatkowym. Głównym celem artykułu jest próba określenia fiskalnych oraz pozafiskalnych skutków implementacji podatku od cukru w polskim systemie podatkowym. W opracowaniu przedstawiono koncepcję wprowadzania podatków od niezdrowej żywności i omówiono motywy oraz skutki wdrażania podatku od cukru w wybranych państwach. Przedstawiono propozycję konstrukcji podatku od cukru w Polsce oraz sprecyzowano poszczególne elementy konstrukcyjne podatku. Porównano ceny wybranych produktów w przypadku opodatkowania ich podatkiem od towarów i usług (VAT) i opodatkowania ich podatkiem od cukru (akcyza). Następnie oszacowano wpływy podatkowe ze spożycia napoju typu cola przed wprowadzeniem i po wprowadzeniu dodatkowej daniny publicznej. Omówiono też pozafiskalne skutki implementacji podatku na podstawie przeglądu aktualnej literatury. (abstrakt oryginalny)

EN

Like many other countries, Poland faces the problem of increased sugar consumption, which is one of the factors that can contribute to overweight and obesity. It is therefore necessary to find appropriate solutions that can reduce sugar intake. Tax instruments are becoming an increasingly popular strategy in this respect. The main goal of this article is to evaluate fiscal and non-fiscal consequences of implementing a sugar tax in the Polish tax system. The author presents the rationale for introducing taxes on unhealthy food and effects of introducing a sugar tax in selected countries. The article also provides a detailed proposal on how to construct a tax on unhealthy food. The analysis includes a comparison of after-tax prices of selected products for value added tax (VAT) and for the sugar tax (excise tax) as well as estimated tax revenues before and after the sugar excise tax is levied on a Coca-Cola type of drink. Finally, the non-fiscal effects of introducing the excise tax are discussed in the light of the latest literature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Cukier; Konsumpcja; Podatki; System podatkowy; Zachowania konsumenta; Odżywianie się Polaków

EN

Sugar; Consumption; Taxes; Tax system; Consumer behaviour; Eating habits of Polish people

• Czasopismo: Debiuty Naukowe Studentów Wyższej Szkoły Bankowej
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 19
• Strony: 13--32

Twórcy

autor

Michalina Budna

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Cabrera-Escobar M.A., Veerman J.L., Tollman S.M., Bertram M.Y., Hofman K.J., 2013, Evidence that a tax on sugar sweetened beverages reduces the obesity rate: a meta-analysis, BMC Public Health, nr 13(1).
• Cornelsen L., Carreido A., 2015, Health - related taxes on food and beverages, Food Research Collaboration Policy Brief: 1-23.
• Dzwonkowski H., 2010, Prawo podatkowe, Warszawa: C.H. Beck.
• ECSIP, 2014, Food taxes and their impact on competitiveness in the agri-food sector, Rotterdam.
• Etel L., Dowgier R., Liszewski G., Popławski M., Presnarowicz S., 2005, Prawo podatkowe, Warszawa: Difin S.A.
• Grembecka M., 2015, Ksylitol - rola w diecie oraz profilaktyce i terapii chorób człowieka, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, nr 3: 340-343.
• GUS, 2012, Dostawy na rynek krajowy oraz spożycie niektórych artykułów konsumpcyjnych na 1 mieszkańca w 2011 r., Warszawa.
• GUS, 2013, Dostawy na rynek krajowy oraz spożycie niektórych artykułów konsumpcyjnych na 1 mieszkańca w 2012 r., Warszawa.
• GUS, 2015, Dostawy na rynek krajowy oraz spożycie niektórych artykułów konsumpcyjnych na 1 mieszkańca w 2014 r., Warszawa.
• GUS, 2016, WYJAŚNIENIA do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015), Warszawa.
• GUS, 2019, Dostawy na rynek krajowy oraz spożycie niektórych artykułów konsumpcyjnych na 1 mieszkańca w 2018 r., Warszawa.
• Jarczok-Guzy M., 2017, Stawki podatku od towarów i usług w Polsce a realizacja optymalizacji podatkowej, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 3: 77-85.
• Jaszczyński M., 2017, Funkcje podatków w gospodarce, Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne, nr 1: 215-230.
• Jung A., 2014, Otyłość - choroba cywilizacyjna, Pediatria i Medycyna Rodzinna, nr 3: 226-232.
• Kłosiewicz-Latoszek L., Cybulska B., 2011, Cukier a ryzyko otyłości, cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych, Problemy Higieny i Epidemiologii, nr 2: 181-186.
• Koszowska A., Dittfeld A., Nowak J., Brończyk-Puzoń A., Gwizdek K., Bucior J., Zubelewicz-Szkodzińska B., 2014, Cukier - czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi?, Nowa Medycyna, nr 1: 36-41.
• Mastalski R., 2012, Prawo podatkowe, Warszawa: C.H. Beck.
• Michoń P., 2014, Otyłość i nadwaga a jakość życia Polaków, Studia Ekonomiczne/Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 179: 51-62.
• Nizioł K., 2007, Prawne aspekty polityki podatkowej, Warszawa: Difin Sp. z o.o.
• Nojszewska E., 2010, Podstawy ekonomii, Warszawa: WSiP.
• Podstawka M., Deresz A., 2008, Podatek dochodowy od osób fizycznych: progresywny czy proporcjonalny?, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 71: 67-83. Raport KPMG, 2016, Rynek napojów bezalkoholowych w Polsce, Warszawa.
• Raport NFZ, 2018, Cukier, otyłość - konsekwencje, Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów 2015 - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), Dz.U. poz. 1676.
• Solska J., 2020, Danina od podniebienia, Polityka, nr 4(3245): 40-42.
• Spychała M., 2016, Znaczenie fiskalne podatku akcyzowego w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej, Studia Oeconomica Posnaniensia, nr 4: 138-157.
• Twarowska M., 2016, Opodatkowanie niezdrowej żywności - dyskusyjny instrument finansowania ochrony zdrowia i walki z otyłością, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 294: 197-211.
• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2019, poz. 2166 z późn. zm. (załącznik 3).
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, Dz.U. 2019, poz. 864 z późn. zm.
• Wanarska M., 2011, D-Tagatoza - prosty cukier o ogromnym potencjale aplikacyjnym, Laborant, nr 3: 20-22.
• Ważna E., 2018, Podatki pośrednie jako źródło dochodów budżetu państwa w Polsce w latach 2004-2017, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie, z. 132: 598-608.
• Wojtyniak B., Goryński P. (red.), 2016, Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, Warszawa: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny.
• Wolański R., 2016, System podatkowy w Polsce, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• www.ec.europa.eu/health/sites/health/files/non_communicable_diseases/docs/ev_201906201_co012_en.pdf [dostęp: 3.01.2020].
• www.prawo.pl/podatki/nowa-matryca-stawek-vat-to-wyzsze-opodatkowanie-projekt-ustawy,332782.html [dostęp: 3.01.2020].
• www.socialprotection.org/connect/stakeholders/ecorys [dostęp: 18.01.2020].
• www.vat-a.pl/pkwiu/ [dostęp: 28.11.2019].
• Wyrzykowski W., Kasprzak P., 2016, Ulga podatkowa jako instrument realizacji pozafiskalnych funkcji podatków, Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 17-31.

Identyfikatory

DOI

10.26349/dnswsb.0019.01