Problematyka ludzkiej wolności w filozoficznym ujęciu Mieczysława Alberta Krąpca

• Autorzy: Dawid Mielnik

Warianty tytułu

The problem of human liberty in Mieczysław Albert Krąpiec's philosophical ideas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy jest próba odpowiedzi na pytanie, czy Mieczysław Krąpiec uznawał istnienie indywidualnej ludzkiej wolności, a jeżeli tak, to co było jej gwarantem. Realizacja celu pracy była możliwa dzięki przebadaniu stanowiska polskiego uczonego w tym zakresie w oparciu o jego dzieło pt. Ja - człowiek. Opracowanie zostało podzielone na cztery główne części. Najpierw przybliżono elementy teorii bytu osobowego. Następnie przebadano wolność ujętą od strony opisu świadomowościowego przeżycia. Potem poddano interpretacji wolność ujętą od strony faktu świadomości. Wreszcie szczegółowo przebadano tzw. mechanizm wyboru. W świetle przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że Krąpiec optował za faktycznością wolności w podejmowanych przez człowieka decyzjach. Jej gwarantem było przekonanie o możliwości kształtowania własnego losu leżące w sferze przeżyć wewnętrznych.(abstrakt oryginalny)

EN

The main purpose of the paper is an attempt of answering the question if Mieczysław Krąpiec acknowledged the existence of individual human liberty and if so which was according to the philosopher its guarantor. The paper purpose realization was possible thanks to analysis of Polish philosopher's standpoint in this issue. The standpoint was presented in the book Ja - człowiek. The paper was divided into four main parts. In the first one the elements of the human being theory was presented. In the second one the liberty as the description of awareness experience was presented. In the third one the liberty as the fact of awareness was presented. In the last one the choice mechanism was presented. On the basis of the analysis it should be claimed that Krąpiec opted for the genuineness of human liberty. The guarantor of liberty was the confidence of possibility of own fate formation.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność; Kulturowe uwarunkowania; Społeczeństwo; Filozofia

EN

Freedom; Cultural determinants; Society; Philosophy

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2018
• Numer: nr spec.(31) Wolność: wartość nadrzędna w etyce, polityce i ekonomii
• Strony: 41--46

Twórcy

autor

Dawid Mielnik

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Armstrong Ch., (2006) Rethinking Equality: The Challenge of Equal Citizenship, Manchester: Manchester University Press.
• Barnett R.E., (2014) The Structure of Liberty: Justice and the Rule of Law, Oxford: Oxford University.
• Bartra R., (2014) Anthropology of the Brain: Consciousness, Culture, and Free Will, Cambridge: Cambridge University Press.
• Burke J.F., (1997) Hannah Arendt [w:] Embree L., Behnke E.A., Carr D., (red.), Encyclopedia of Phenomenology, Dordrecht: Springer.
• Cawdrey D., (2012) A Biblical Response to Superstition, Will-Worship and the Christmas Holiday, Coconut Creek: Puritan Publications.
• Clarke R., (2013) Toward a Credible Agent-Causal Account of Free Will [w:] Russell P., Deery O., (red.), The Philosophy of Free Will: Essential Readings from the Contemporary Debates, Oxford: Oxford University Press.
• Dąbrówka A., (2013) Teatr i sacrum w średniowieczu: Religia - cywilizacja - estetyka, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Dohmen J., (2016) My own life: ethics, ageing and lifestyle [w:] Baars J., Dohmen J., Grenier A., Phillipson Ch., (red.), Ageing, meaning and social structure: Connecting critical and humanistic gerontology, Bristol: Policy Press.
• Gerson L.P., (2016) Plotinus and the Platonic Response to Stoicism, [w:] Sellars J., The Routledge Handbook of the Stoic Tradition, London: Routledge.
• Grygieńć J., (2012) Wola powszechna w filozofii politycznej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Holman Ch., (2013) Politics as Radical Creation: Herbert Marcuse and Hannah Arendt on Political Performativity, Toronto: University of Toronto Press.
• Honneth A., (2014) Freedom's Right: The Social Foundations of Democratic Life, New York: Columbia University Press.
• Judycki S., (2016) Wolna wola i świat materialny, "Filozofuj!" nr 8.
• Kane R., (2013) Responsibility, Luck, and Chance: Reflections on Free Will and Indeterminism [w:] Russell P., Deery O., (red.), The Philosophy of Free Will: Essential Readings from the Contemporary Debates, Oxford: Oxford University Press.
• Knuuttila S., (1981) The Emergence of Deontic Logic in the Fourteenth Century [w:] Hilpinen R., (red.), New Studies in Deontic Logic: Norms, Actions, and the Foundations of Ethics, Dordrecht: Reidel Publishing Company.
• Krajewski R., (2014) Wolność [w:] Wilk S., (red.), Encyklopedia Katolicka, t. 9, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krąpiec M.A., (2005) Ja - człowiek, Lublin: KUL
• Krąpiec M.A., (2008) Wola [w:] Krąpiec M.A., (red.), Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Krąpiec M.A., (2008) Wolność [w:] Krąpiec M.A., (red.), Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Krzych B.K., (2015) Mit wolności(?) [w:] Wieczorek K.M., (red.), Wolność. Aporie filozoficzne, Siemianowice Śląskie: Leimak.
• Kuźmicz K., (2009) Immanuel Kant jako inspirator polskiej teorii i filozofii prawa w latach 1918-1950, Białystok: Temida2.
• Meese E. III, (2014) The Meaning of the Constitution [w:] Forte D.F., Spalding M., (red.), The Heritage Guide to the Constitution: Fully Revised Second Edition, Washington: The Heritage Foundation.
• O'Connor T., (2013) Agent-Causal Power, [w:] Russell P., Deery O., (red.), The Philosophy of Free Will: Essential Readings from the Contemporary Debates, Oxford: Oxford University Press.
• Ratcliffe M., (2015) Experiences of Depression: A Study in Phenomenology, Oxford: Oxford University Press.
• Schopenhauer A., (2015) O wolności ludzkiej woli, Helion: Gliwice.
• Smith R., (2016) Free Will and the Human Sciences in Britain, 1870- 1910, London: Routledge.
• Søvik A.O., (2016) Free Will, Causality and the Self, Berlin: De Gruyter.
• Stefańczyk A.P., (2015) Między koniecznością a wolnością. Relacja wolnej woli do przedwiedzy, predestynacji i łaski Bożej w doktrynie Anzelma z Canterbury, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Struck P.T., (2016) Divination and Human Nature: A Cognitive History of Intuition in Classical Antiquity, Princeton: Princeton University Press.
• Whiteside K.H., (1988) Merleau-Ponty and the Foundation of Existential Politics, Princeton: Princeton University Press.