Ekonomia nowego pragmatyzmu: tożsamość, cele, metoda

• Autorzy: Grzegorz W. Kołodko

Warianty tytułu

Economics of New Pragmatism: Identity, Aims, Method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współczesna myśl ekonomiczna nie radzi sobie zadowalająco ze swymi zadaniami: nie wyjaśnia w sposób w pełni satysfakcjonujący rzeczywistości społeczno-gospodarczej, ani nie proponuje skutecznych metod rozwiązania ważnych problemów, zwłaszcza na szczeblu makroekonomicznym - w gospodarce narodowej oraz megaekonomicznym - w gospodarce światowej. Nowy pragmatyzm to zarys heterodoksyjnej koncepcji teoretycznej powstającej w ramach normatywnego nurtu ekonomii, oparty na pragnieniu stworzenia dobrej gospodarki, odpowiadającej wyzwaniom współczesnego świata. Nowy pragmatyzm to ekonomia uczciwa, która próbuje dostarczyć prawdziwej diagnozy sytuacji gospodarczej oraz zapewnić efektywność i sprawiedliwość w aktywnym gospodarowaniu. Koncepcja ta jest adresowana zarówno do krajów wysoko rozwiniętych, jak i do gospodarek rozwijających się. Sprostanie obecnym wyzwaniom wymaga zmiany stylu życia, czemu towarzyszyć musi odmienny niż dotychczas sposób funkcjonowania gospodarki. Trzeba sformułować na nowo cel gospodarowania, którym nie może być maksymalizacja zysku i ilościowy wzrost produkcji, oraz zapewnić podporządkowanie krótkookresowych interesów prywatnego kapitału długookresowym interesom publicznym. (abstrakt oryginalny)

EN

The contemporary economic thought does not fully realise its tasks: it does not explain in a satisfactory way the socio-economic reality, nor does it propose effective methods of solving major problems, especially on macroeconomic level - within national economies, and on megaeconomic level - within the global economy. New pragmatism is the outline of a heterodox theoretical concept arising within the normative stream of economics, which is based on the desire to create a good economy that can cope with the main challenges of the contemporary world. New pragmatism represents a honest economics, which tries to provide us with true diagnosis of economic conditions while assuring at the same time efficiency and justice in economic activity. This concept is addressed both to the highly developed and developing economies. In order to cope with the current challenges, we have to change our life styles, and the way of functioning of the economy must be changed as well. We need to reformulate the aim of economic activity and short-run interests of private capital must be subordinated to the long-run public interests. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka światowa; Ekonomia; Metody badawcze; Poglądy ekonomiczne; Teoria ekonomii

EN

World economy; Economics; Research methods; Economic views; Economic theory

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2
• Strony: 185--209

Twórcy

autor

Grzegorz W. Kołodko

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie; Centrum Badawcze Transformacji, Integracji i Globalizacji TIGER

Bibliografia

• Acemoglu D., Robinson J.A. (2012), Why Nations Fail. The Origins of Power, Prosperity, and Poverty, Crown Business, New York.
• Akerlof G.A., Shiller R.J. (2015), Phishing for Phools: The Economics of Manipulation and Deception, Princeton University Press, Princeton NJ (przekład polski: Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2017).
• Arthur B.W. (2015), Complexity of the Economy, Oxford University Press, Oxford, New York.
• Atkinson A.B. (2018), Inequality: What Can Be Done? Harvard University Press, Cambridge MA.
• Battowski M. (2015), Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W Kołodki, "Ekonomista", nr 5, s. 575-593.
• Bałtowski M. (red.) (2016), Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bauman Z. (2007), Szanse etyki w zglobalizowanym świecie, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Bąkowska K., Lachowicz M., Marczewski K. (2019), Indeks Odpowiedzialnego Rozwoju. PKB to za mało..., Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
• Bremmer I. (2010), The End of the Free Market: Who Wins the War Between States and Corporations? Portfolio, New York.
• Brunnermeier M.K., James H., Landau J.P. (2016), The Euro and the Battles of Ideas, Princeton University Press, Princeton, Oxford.
• Cooper G. (2014), Money, Blood and Revolution: How Darwin and the Doctor of King Charles I Could Turn Economics into a Science, Harriman House, Petersfield.
• Csaba L.(2009), Crisis in Economics?, Akademiai Kiadó, Budapest.
• Csaba L. (2019), Unorthodoxy in Hungary: an illiberal success story? "Post-Communist Economies", DOI: 10.1080/14631377.2019.1641949.
• "Economist" (2012), True progressivism, "The Economist", 13.10.2012.
• "Economist" (2016), The new nationalism, "The Economist", 19.11.2016.
• "Economist" (2019a), What companies are for, "The Economist", 24.08.2019.
• "Economist" (2019b), I'm from a company and I'm here to help, "The Economist", 24.08.2019.
• "Economist" (2019c), Warrensworld, "The Economist", 24.10.2019.
• Friedman M. (1970), The Social Responsibility of Business is to Increase its Profits, "The York Times Magazine", 13.09.1970.
• Galbraith James K. (2014), The End of Normal: The Great Crisis and the Future of Growth, Simon and Schuster, New York.
• Galbraith James K. (2018), Backwater Economics and New Pragmatism: Institutions and Evolution in the Search for a Sustainable Economics, "TIGER Working Papers Series", nr 138, Koźmiński University, Warsaw.
• Galbraith James K. (2019a), The Pragmatism of John Kenneth Galbraith, "Acta Oeconomica", nr 69 (Supplement), s. 195-213.
• Galbraith James K. (2019b), Old and New Pragmatism: Challenges and Opportunities for Economics, wykład wygłoszony na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego, 30.90.2019; https://www.youtube.com/watch7reload=9&v=YwMbra5X-WIk&feature=youtube (dostęp 3.11.2019).
• Galbraith James К. (2019c), Wywiad, "Rzeczpospolita", 9.11.2019.
• Galbraith John K. (1958), The Affluent Society, Houghton Mifflin, Boston.
• Gasparski W. (red.) (2012), Biznes, etyka, odpowiedzialność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gorynia M. (red.) (2019), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność. Relacje do innych nauk. Problemy klasyfikacyjne, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
• Grinberg R.S., Rubinsztein AJ. (2014), Indiwiduum i gosudarstwo: ekonomiczeskaja dilemma, Wies' Mir, Moskwa.
• Gunn G. (1992), Thinking Across the American Grain: Ideology, Intellect, and the New Pragmatism, The University of Chicago Press, London.
• Harvey D. (2005), A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, Oxford, New York.
• Harvey D. (2015), Seventeen Contradictions and the End of Capitalism, Profile Books, London.
• Helliwell J., Layard R., Sachs J. (2019), World Happiness Report 2019, New York: Sustainable Development Solutions Network; https://worldhappiness.report/ed/2019/ (dostęp 3.11.2019).
• Kahneman D. (2011), Thinking, Fast and Slow, Farrar, Strauss and Giroux, New York (przekład polski: Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012).
• Kessler S. (2018), Gigged: The Gig Economy, the End of the Job and the Future of Work, St. Martin Press, New York.
• King S.D. (2013), When the Money Runs Out. The End of Western Affluence, Yale University Press, New Haven, London.
• Kolodko G.W. (2011), Truth, Errors and Lies. Politics and Economics in a Volatile World, Columbia University Press, New York.
• Kolodko G.W. (2014a), Whither the World: The Political Economy of the Future, Palgrave Macmillan, Houndmills.
• Kolodko G.W. (2014b), The New Pragmatism, or Economics and Policy for the Future, "Acta Oeconomica", nr 64(2), s. 139-160.
• Kolodko G.W. (2018), Socialism, Capitalism, or Chinism?, "Communist and Post-Communist Studies", nr 51(4), s. 285-298.
• Kołodko G.W. (2008), Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Koźmiński A.K. i in. (2015), Operationalization and Estimation of Balanced Development Index for Poland 1999-2016, "Statistics in Transition", nr 16(3), s. 461-478.
• Krugman P. (2020), Arguing with Zombies: Economics, Politics, and the Fight for a Better Future, WW. Norton and Co., New York.
• Kuenzler A. (2017), Restoring Consumer Sovereignty: How Markets Manipulate Us and What the Law Can Do About It, Oxford University Press, New York.
• Lin J.Y. (2012), New Structural Economics: A Framework for Rethinking Development and Policy, The World Bank, Washington.
• Lin J.Y. (2013), Against the Consensus. Reflections on the Great Recession, Cambridge University Press, New York.
• Łętowska E. (2019), Kto kogo deprawuje: prawo - rynek czy rynek - prawo? (albo co uchodzi uwadze ekonomistów i prawników), w: E. Mączyńska (red.), Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 147-163.
• Malinowski G.M. (2018), Zasada ostrożności, czyli heurystyka strachu oraz heurystyka odwagi w kontekście polityki gospodarczej, "Prakseologia", nr 160, s. 291-332.
• Mączyńska E. (red.) (2019), Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Mączyńska E., Pysz P. (red.) (2010), Idee ordo i społeczna gospodarka rynkowa, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Mączyńska E., Sójka J. (red.) (2017), Etyka i ekonomia. W stronę nowego paradygmatu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Milanovic В. (2011), The Haves and the Have-Nots: A Brief and Idiosyncratic History of Global Inequality, Basic Books, New York.
• Milanovic В. (2016), Global Inequality for the Age of Globalization, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge MA, London.
• Milanovic B. (2019), Capitalism, Alone: The Future of the System That Rules the World, Harvard University Press, Cambridge MA.
• Minxin P. (2016), China's Crony Capitalism: The Dynamics of Regime Decay, Harvard University Press, Cambridge MA, London.
• Nuti D.M. (2018), The Rise and Fall of Socialism, Dialogue of Civilizations Research Institute, Berlin; https://doc-research.org/wp-content/uploads/2019/01/The-rise-and-fall-of-socialism_Download-file.pdf (dostęp 3.11.2019).
• Orłowski W.M. (2011), Świat do przeróbki. Spekulanci, bankruci, giganci i ich rywale, Agora SA, Warszawa.
• Pach J., Kowalska K., Szyja P. (2016), Ekonomia umiaru - realna perspektywa? Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pajestka J. (1990), Prolegomena globalnej racjonalności człowieka: o racjonalność ewolucji cywilizacyjnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Phelps E.S. (2013), Mass Flourishing: How Grassroots Innovation Created Jobs, Challenge, and Change, Princeton University Press, New York.
• Piątkowski M. (2018), Europe's Growth Champion: Insights from the Economic Rise of Poland, Oxford University Press, Oxford.
• Poniatowska-Jaksch, Sobiecki R. (red.) (2016), Sharing economy (gospodarka współdzielenia), Oficyna Wydawnicza SGH, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Ratajczak M. (2017), Ekonomia dziś - ekonomia jutro, "Studia Oeconomica Posnaniensia", nr 5(11).
• Ratajczak M. (2019), Instytucjonalne aspekty nowej transformacji ustrojowej, w: E. Mączyńska (red.), Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 221-239.
• Ridley M. (2010), The Rational Optimist: How Prosperity Evolves, Harper-Collins, New York.
• Roland G. (2019), Coexisting with China in the 21st Century, "Acta Oeconomica", nr 69 (1), s. 49-70.
• Rosling H., Rosling O., Rosling R. (2018), Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About the World - and Why Things Are Better than You Think, Flatiron Book, New York (przekład polski: Factfulness: Dlaczego świat jest lepszy, niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą, Media Rodzina, Poznań 2018).
• Saez E., Zucman G. (2019), The Triumph of Injustice: How the Rich Dodge Taxes and How to Make Them Pay, WW. Norton & Co., New York.
• Sedlacek T. (2011), Economics of Good and Evil: The Quest for Economic Meaning from Gilgamesh to Wall Street, Oxford University Press, Oxford, New York.
• Sloman S., Fernbach P. (2017), The Knowledge Illusion: Why We Never Think Alone, Riverhead Books, New York.
• Smith A. (1776/2015), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, 1.1 i 2, wyd. II, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• Smith A. (1759/1989), Teoria uczuć moralnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989.
• Stiglitz J.E. (2001), Asymmetries of Information and Economic Policy, Project Syndicate (Prague), 4.12.2001; https: //www.project-syndicate.org/commentary/asymmetries-of-information-and-economic-policy (dostęp 3.11.2019).
• Stiglitz J.E. (2019a), People, Power, and Profits: Progressive Capitalism for an Age of Discontent, WW. Norton, New York, London.
• Stiglitz J.E. (2019b), Progressive Capitalism Is Not an Oxymoron, "The New York Times", 19.04.2019.
• Stiglitz J.E. (2019c), Can we trust CEOs' shock conversion to corporate benevolence? "The Guardian", 29.08.2019.
• Stiglitz J.E., Fitoussi J.P., Durand M. (2018), Beyond GDP: Measuring What Counts for Economic and Social Performance, OECD, Paris (przekład polski: Poza PKB: Mierzmy to co ma znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2019.
• Sundararajan A. (2017), The Sharing Economy: The End of Employment and the Rise of Crowd-Based Capitalism, MIT Press, Cambridge MA.
• Sztompka P. (2016), Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Szymański W. (2004), Interesy i sprzeczności globalizacji. Wprowadzenie do ekonomii ery globalizacji, Difin, Warszawa.
• Szymański W. (2019), Era autodestrukcji. Świat. Kapitalizm. Demokracja wobec zagrożeń, Difin, Warszawa.
• Tanzi V. (2018), The Ecology of Tax Systems: Factors That Shape the Demand and Supply of Taxes, Edward Elgar, Cheltenham.
• Thaler R.H. (2016), Misbehaving: The Making of Behavioral Economics, WW. Norton & Co., New York (przekład polski: Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomii behawioralnej, Media Rodzina, Poznań 2018).
• Thaler H., Sunstein CR. (2009), Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, Penguin Books, London (przekład polski: Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia, Zysk i S-ka, Poznań.
• Tirole J. (2017), Economics of the Common Good, Princeton University Press, Princeton NJ.
• Tomkiewicz J. (2017), Dynamika i struktura dochodów w warunkach globalizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• UNDP (2019), Inequality-Adjusted Human Development Index (IHDI); http://hdr.undp.org/en/content/inequality-adjusted-human-development-index-ihdi (dostęp 3.11.2019).
• Warren E. (2018), This Fight Is Our Fight: The Battle to Save America's Middle Class, Metropolitan Books, New York.
• Woźniak M.G. (2019), Gospodarka Polski 1918-2018. W kierunku zintegrowanego rozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Zelizer J.E. (2015). The Fierce Urgency of Now: Lyndon Johnson, Congress, and the Battle for the Great Society, Penguin Books, New York.