Wiedza i postrzeganie tłuszczów a zwyczaje żywieniowe polskich konsumentów produktów do smarowania pieczywa

• Autorzy: Magdalena Pilska

Warianty tytułu

Knowledge and Perception of Fats Versus Eating Habits of Polish Bread-Spread Consumers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wśród polskich konsumentów obserwuje się większe spożycie tłuszczów niż zalecane przez dietetyków. Duże spożycie tłuszczów, szczególnie o niekorzystnym profilu kwasów tłuszczowych, może przyczyniać się do występowania problemów zdrowotnych. Celem pracy była charakterystyka zwyczajów i zachowań żywieniowych konsumentów produktów do smarowania pieczywa, a także postrzegania i używania przez nich tłuszczów. W badaniach przeprowadzonych na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie (n = 891) polskich konsumentów wykazano, że postrzeganie własnego stylu żywienia jako zdrowego nie zawsze w praktyce oznacza, że jest on rzeczywiście zdrowy. Stwierdzono dużą częstość spożycia słodyczy i czerwonego mięsa, które jest źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Równocześnie znacząca większość respondentów deklarowała regularne spożywanie posiłków oraz spożywanie owoców i warzyw co najmniej raz w tygodniu. Zaobserwowano, że zwyczaje polskich konsumentów zmieniają się w kierunku częstszego spożywania produktów korzystnych dla zdrowia. Do smarowania pieczywa najczęściej używane było masło, do smażenia - olej rzepakowy, zaś do pieczenia - margaryna, co odzwierciedla specyfikę kuchni polskiej. Odnotowano szereg fałszywych przekonań na temat zawartości nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych w tłuszczach, a także ich wpływu na zdrowie. Wykazano także względną równowagę pomiędzy spożywaniem tłuszczów roślinnych i zwierzęcych. Z uwagi na to, że wiedza badanych konsumentów na temat tłuszczów nie jest kompleksowa i usystematyzowana, konieczna wydaje się edukacja w tym zakresie. Rozbieżności między przekonaniami i zwyczajami żywieniowymi oraz brak świadomości dotyczącej własnej niewiedzy mogą przyczyniać się do niekorzystnych zjawisk zdrowotnych, takich jak otyłość i choroby z nią współistniejące. (abstrakt oryginalny)

EN

It has been observed that among the Polish consumers the fat consumption is higher than that recommended by dieticians. A high consumption rate of fats, especially of those with an improper fatty acids profile, can contribute to health problems. The objective of the research study was to characterise habits and behaviours of the Polish breadspread consumers and to assess their perception and usage of fats. The research study was conducted on an all-Polish representative sample (n = 891) of the Polish consumers; the results thereof proved that even if the surveyed perceived their own eating style as healthy, this did not mean it was really healthy. A high rate has been found of consuming sweets and red meat, which is the sources of saturated fatty acids and cholesterol. At the same time a significant majority of consumers stated that they regularly ate meals and consumed fruits and vegetables at least once a week. It has been reported that the habits of the Polish consumers change so as to more frequently eat health-beneficial food products. Most often butter was used as a bread-spread as was rapeseed oil for frying and margarine for baking; this reflects the specific character of the Polish cuisine. There were reported many false beliefs about the content of saturated and unsaturated fatty acids in fats and their impact on health. A relative balance was confirmed to exist between the consumption of plant fats and animal fats. The bread-spread consumers possess an incomplete and unstructured knowledge about fats, thus it seems necessary to educate people in this regard. The discrepancies between the beliefs about nutrition and eating habits along with the lacking awareness of knowledgedeficiencies can contribute to adverse health problems such as obesity and related diseases. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konsument; Tłuszcze jadalne; Badanie preferencji konsumenckich; Wyniki badań

EN

Consumer; Edible fats; Consumer preferences research; Research results

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 27 (2020)
• Numer: nr 1 (122)
• Strony: 148--163

Twórcy

autor

Magdalena Pilska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• [1] Boczar P., Błażejczyk-Majka L.: Konsumenci oleju rzepakowego a konsumenci oleju słonecznikowego w Polsce. Handel Wewnętrzny, 2018, 2 (373), 90-103.
• [2] Boczar P., Błażejczyk-Majka L.: Characteristics of vegetable oil consumers in Poland in a view of sustainable consumption principles. Acta Sci. Pol. Oeconomia, 2015, 14 (3), 15-26.
• [3] CBOS: Zachowania żywieniowe Polaków. CBOS, Warszawa 2014.
• [4] Czepczor K., Brytek-Matera A.: Jedzenie pod wpływem emocji. Difin, Warszawa 2017.
• [5] Flaczyk E., Korczak J.: Zachowania konsumenta na rynku tłuszczów stołowych. Nowa Medycyna, 2000, 12, 11-15.
• [6] Flaczyk E., Korczak J.: Preferencje tłuszczów stołowych dostępnych na rynku poznańskim. Tłuszcze Jadalne, 1998, 33 (3/4), 137-147.
• [7] Gawęcki J., Zielke M.: Produkty spożywcze i ich wartość odżywcza. W: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Red. J. Gawęcki, L. Hryniewiecki. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1998, ss. 307-330.
• [8] Górska-Warsewicz H.: Konsumpcja tłuszczów roślinnych i masła. Przem. Spoż., 2004, 58 (7), 17- 19.
• [9] Gutkowska K., Laskowski W., Ozimek I.: Konsumpcja żywności w polskich gospodarstwach domowych - kryteria zróżnicowania. Wyd. SGGW, Warszawa 2012.
• [10] Jarosz M. (Red.): Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
• [11] Krajewski K.: Wybrane czynniki kształtujące zmiany w spożyciu tłuszczów stołowych w Polsce w latach 1990 - 1995. Żywność. Technologia. Jakość, 1996, 4 (9), 32-46.
• [12] Krygier K.: Problemy bezpieczeństwa tłuszczów w Polsce. Przem. Spoż., 2008, 4 (62), 32-35.
• [13] Laskowski W.: Wartość odżywcza diety Polaków oraz jej zmiany. W: Współczesne kierunki działań prozdrowotnych. Red. A. Wolska-Adamczyk. WSIiZ, Warszawa 2015, ss. 57-72.
• [14] Niedźwiedzka J., Kapka-Skrzypczak L., Michalak-Majewska M.: Zwyczaje żywieniowe związane z konsumpcją produktów stanowiących źródło kwasów tłuszczowych trans - implikacje zdrowotne wysokiego spożycia. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2013, 19 (3), 385-388.
• [15] Pilska M., Jeżewska-Zychowicz M.: Psychologia żywienia. Wybrane zagadnienia. Wyd. SGGW, Warszawa 2009.
• [16] Rejman K.: Aktualny stan spożycia tłuszczów w Polsce i na świecie. Przem. Spoż., 1997, 51 (4), 5- 7.
• [17] Rosiak E.: Spożycie tłuszczów w Polsce i Unii Europejskiej. Zesz. Nauk. SGGW. Problemy Rolnictwa Światowego, 2016, 16 (2), 279-288.
• [18] Szczęsna T., Korczak J.: Badanie postaw i zachowań konsumentów przy zakupie i spożyciu tłuszczów roślinnych i zwierzęcych. Mat. XXVI Sesji KTiChŻ PAN, Łódź 1995, ss. 117-125.
• [19] WHO/FAO: Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases. WHO, Genewa 2003.
• [20] Wiśniewski J.: Rynki produktów - teraz masło. Detal Dzisiaj, 2011, 9-10, 25-27.
• [21] Ziemlański Ś.: Tłuszcze w żywieniu człowieka. W: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Red. J. Gawęcki, L. Hryniewiecki. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1998, ss. 152-176.
• [22] Żbikowska A., Marciniak-Łukasiak K., Onacik-Gur S.: Preferencje i wiedza żywieniowa konsumentów w zakresie tłuszczów do smarowania pieczywa. Rośliny Oleiste, 2012, 13, 139-148

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2020/122/329