Wprowadzenie obowiązku raportowania schematów podatkowych. Analiza prawno-konstytucyjna

• Autorzy: Adam Mariański , Anna Michalak

Warianty tytułu

Introduction of Mandatory Disclosure Rules. Constitutional Law Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wykazanie, że obowiązek raportowania schematów podatkowych wprowadzony od 1.01.2019 r. zgodnie z art. 86a-86o ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. - narusza nie tylko zasadę określoności prawa podatkowego, ale także standardy konstytucyjne dotyczące uchwalania przepisów podatkowych oraz dyrektywy nakładania obowiązków i ograniczeń w wykonywaniu konstytucyjnych wolności i praw obywateli. Szczególne zastrzeżenia konstytucyjne dotyczą: jakości i tempa procesu legislacyjnego związanego z przyjęciem przepisów podatkowych, w tym praktyki przyjmowania wyjaśnień do ustawy podatkowej; zakresu wdrażania dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z 25.05.2018 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych - dalej dyrektywa MDR - w związku z włączeniem do mechanizmów sprawozdawczych schematów, które nie mają elementu transgranicznego oraz wszystkich działań, które mogą prowadzić do uzyskania korzyści podatkowej (nawet jeśli działanie podatnika dotyczy korzystania z ulg i preferencji zgodnych z celem ustawodawcy); zakresu obowiązku raportowania schematów podatkowych w kontekście tajemnicy zawodowej osób wykonujących zawód zaufania publicznego, jakim jest doradztwo podatkowe. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this article is to prove that the obligation to report tax schemes introduced from 1 January 2019 pursuant to Articles 86a-86o of the Tax Ordinance Act violates not only the principles of specificity of tax law, but also the constitutional standards for adopting tax laws and the directives imposing obligations and restrictions on the exercise of constitutional freedoms and rights on citizens. In particular constitutional reservations revolve around: the quality and pace of the legislative process related to adopting tax regulations, including the practice of adopting explanations to the tax acts, the scope of implementation of Council Directive (EU) 2018/822 of 25 May 2018 (MDR Directive) in connection with inclusion in the reporting mechanism schemes that do not have a cross-border element and all activities that may result in achieving a tax benefit (even if the taxpayer's actions lead to taking advantage of tax reliefs and preferences consistent with the legislator's purpose), the scope of the obligation to report tax schemes in the context of professional secrecy of persons practicing a profession of public trust - that of a tax adviser. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Unikanie opodatkowania; Raportowanie; Prawodawstwo; System legislacyjny; Doradztwo podatkowe

EN

Tax avoidance; Reporting; Legislation; Legislative; Tax consulting

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 8
• Strony: 30--39

Twórcy

autor

Adam Mariański

• Uniwersytet Łódzki; Mariański Group

autor

Anna Michalak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bień-Kacała A., Zasada władztwa daninowego w Konstytucji RP z 1997 r., Toruń 2005.
• Brzeziński B., Nykiel W., Stan prawa podatkowego w Polsce. Raport 2000, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2000/1.
• Dębowska-Romanowska T., Za co karać podatnika, a za co powinno odpowiadać państwo w stosunku do działających w dobrej wierze podatników?, cz. III, "Prawo i Podatki" 2008/1.
• Dzwonkowski H., Ocena skutków regulacji zawartych w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2860), http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/opinieBAS.xsp?nr=2860 (dostęp: 25.06.2020 r.).
• Gomułowicz A., Ingerencyjny charakter prawa podatkowego [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, t. 1, red. J. Głuchowski, Warszawa 2019.
• Gomułowicz A., Podatnik a państwo [w:] Procedury podatkowe - gwarancje procesowe czy instrument fiskalizmu?, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2005.
• Mariański A., Podatek od wyjścia - przykład nieprzemyślanej legislacji podatkowej, "Przegląd Podatkowy" 2019/8.
• Mariański A., Polska legislacja podatkowa - dokąd zmierzamy? [w:] Ewolucja roli podatków i systemów podatkowych we współczesnych gospodarkach, red. J. Szołno-Koguc, Lublin 2019.
• Mariański A., Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika. Zasada prawa podatkowego, Warszawa 2011.
• Mariański A., Zasady prawa podatkowego - teoria i praktyka [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, t. 1, red. J. Głuchowski, Warszawa 2019.
• Mariański A., Nykiel W., Komentarz do art. 217 [w:] Konstytucja RP, t. 2, Komentarz do art. 87-243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Marusik J., Konstytucyjne zasady sprawiedliwości, równości i powszechności opodatkowania a system ulg, zwolnień, odliczeń, kwot wolnych i kosztów w podatku dochodowym, "Studia BAS" 2018/2 (54).
• Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2006.
• Mastalski R., Stosowanie prawa podatkowego, Warszawa 2008.
• Michalak A., Konstytucyjne zasady tworzenia prawa podatkowego w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, "Monitor Podatkowy" 2017/7.
• Michalak A., Szymczak A., Ocena prawa podatkowego wynikająca z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego [w:] Wybrane zagadnienia stanowienia i stosowania polskiego prawa podatkowego, red. J. Kulicki, Warszawa 2017.
• Nowacki J., Prawo publiczne - prawo prywatne, Katowice 1992.
• Ochendowski E., Prawo administracyjne, Toruń 1996.
• Ofiarska M., Związki prawa finansowego i nauki prawa finansowego z innymi gałęziami prawa i dyscyplinami finansowymi [w:] Prawo finansowe i nauka prawa finansowego na przełomie wieków. Konferencja Katedr Prawa Finansowego Kraków 21-23.10.1999, red. A. Kostecki, Kraków 2000.
• Opinia KRDP z 10.09.2018 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, https://krdp.pl/akty.php/akt/1004 (dostęp: 25.06.2020 r.).
• Starościak J., Stosunek administracyjnoprawny [w:] System prawa administracyjnego, t. 3, red. T. Rabska, J. Łętowski, Ossolineum 1978.
• Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1984.
• Szczygieł D., Komentarz do art. 37 [w:] Ustawa o doradztwie podatkowym. Komentarz, red. A. Mariański, LEX/el. 2015.
• Śpiewak M., Ochrona podatnika przed karnymi skarbowymi konsekwencjami niejasności prawa podatkowego, "Przegląd Podatkowy" 2007/2.
• Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2001.
• Zagrobelny K., Glosa do wyroku NSA z 9.02.2000 r., I SA/Gd 2036/97, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2001/10.