Status prawny, w tym podatkowy, przedsiębiorstwa w spadku oraz zarządcy sukcesyjnego. Wybrane problemy

• Autorzy: Kinga Kosowska

Warianty tytułu

Legal Status, Including Tax Status, of Inherited Enterprises and the Succession Manager. Selected Problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Do czasu wprowadzenia ustawy z 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw - dalej u.z.s. - śmierć przedsiębiorcy prowadziła do ustania bytu prawnego przedsiębiorstwa. Wygasały m.in. decyzje administracyjne, które są niezbędne do prowadzenia konkretnej działalności gospodarczej (takie jak koncesje, licencje, zezwolenia), umowy o pracę i pełnomocnictwa. Dostęp do rachunku bankowego prowadzonego na potrzeby działalności przedsiębiorstwa był utrudniony, a numer NIP, ze względu na osobisty charakter, nie przechodził na następcę prawnego. W celu uniknięcia licznych ww. problemów przy sukcesji część przedsiębiorców zdecydowała się na przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę prawa handlowego. Innym rozwiązaniem było wniesienie przedsiębiorstwa jako aportu do wcześniej założonej spółki handlowej. Jednoosobowa działalność gospodarcza mogła być również przejęta w drodze dziedziczenia ustawowego. Żadne z tych rozwiązań nie gwarantowało jednak kontynuowania działalności w niezmienionej formie - z zachowaniem nabytych praw - oraz dokonywania bieżących działań w przedsiębiorstwie. Głównym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie uregulowań prawnych odnoszących się do charakteru prawnego, w tym podatkowego, przedsiębiorstwa w spadku, a w szczególności zagadnień związanych: z zarządzaniem przedsiębiorstwem w spadku przed ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego i po tym ustanowieniu; ze statusem przedsiębiorstwa w spadku oraz podmiotowym zakresem odpowiedzialności podatkowej przed ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego i po tym ustanowieniu; z następstwem prawnym, w tym podatkowym, przedsiębiorstwa w spadku i jego właścicieli; z odpowiedzialnością zarządcy sukcesyjnego jako osoby trzeciej. W artykule poddano także analizie przyjęte rozwiązania prawne związane z możliwością korzystania przez osoby uprawnione ze środków zmarłego przedsiębiorcy zgromadzonych na jego rachunku bankowym przed ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego i po tym ustanowieniu. (abstrakt oryginalny)

EN

Until the introduction of the Act of 5 July 20187 on Succession Management of a Natural Person's Enterprise and Other Facilitations Related to Enterprise Succession, the death of an entrepreneur led to the cessation of their enterprise's legal existence. Among other things, administrative decisions that were necessary for a given business to operate (such as licences, permits, approvals), employment contracts, and powers of attorney, expired. Access to the bank account kept for the enterprise's business purposes was hindered, and the tax ID number [NIP], due to its personal nature, was not transferred to the legal successor. In order to avoid a number of the aforementioned problems with succession, some entrepreneurs decided to transform their enterprise into a commercial partnership or company. Another solution was to turn the enterprise into a contribution in kind to a previously established commercial partnership or company. A sole proprietorship could also be taken over by way of statutory succession. None of these solutions, however, guaranteed the business' continuation in an unchanged form and conducting on-going activities within the enterprise. The main purpose of this article is to present the legal regulations concerning the legal nature, including the tax treatment, of an inherited enterprise, and in particular issues related to: - the management of an inherited enterprise before and after the appointment of a succession manager; - the status of an inherited enterprise and the persons responsible for tax liabilities before and after the appointment of a succession manager; - legal succession, including tax succession, of the inherited enterprise and its owners; - the responsibility of the succession manager as a third party. The article also analyses the adopted legal solutions related to the possibility of the deceased entrepreneur's funds accumulated in their bank account being used by authorized persons before and after the appointment of a succession administrator.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Status prawny; Prawo spadkowe; Podatek od spadków i darowizn; Sukcesja

EN

Legal status; Succession law; Inheritance and donation tax; Succession

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 8
• Strony: 46--55

Twórcy

autor

Kinga Kosowska

• Naczelny Sąd Administracyjny

Bibliografia

• Adamus R., Upadłość a odpowiedzialność posiłkowa za grzywnę i zobowiązanie do wydania korzyści, "Doradca Restrukturyzacyjny" 2015/2.
• Babiarz S. i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, LEX/el. 2019.
• Bajer P., Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism. Przepisy, Warszawa 2019.
• Bielski P., Przedsiębiorstwo a składniki przedsiębiorstwa. Glosa do wyroku SN z dnia 17 października 2000 r., I CKN 850/98, "Przegląd Prawa Handlowego" 2004/3.
• Celiński D., Stosowanie w praktyce notarialnej przepisów ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej - zagadnienia wybrane, "Rejent" 2019/5.
• Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2002.
• Etel L., Zarząd sukcesyjny a podatki i opłaty lokalne, "Podatki Lokalne i Finanse Samorządowe" 2019/3.
• Gniewek E., Rzeczowe prawo - współwłasność - czynności zachowawcze współwłaścicieli - czynności zarządu rzeczą, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2014/7-8.
• Kalinowski M., Podmiotowość prawna podatnika, Toruń 1999.
• Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Kopaczyńska-Pieczniak K., Status prawny zarządcy sukcesyjnego, "Przegląd Prawa Handlowego" 2018/12.
• Mariański A., Żądło A., Kontynuacja działalności gospodarczej osoby fizycznej przez spadkobierców , "Przegląd Podatkowy" 2017/8.
• Masternak M., Pozycja prawna zarządcy sukcesyjnego w postępowaniu podatkowym [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, t. 1, red. J. Głuchowski i in., Warszawa 2019.
• Naworski J.P., Sprawa o zapłatę ceny sprzętu medycznego, wszczęta przez przedsiębiorcę przeciwko samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej, jest sprawą gospodarczą, "Monitor Prawniczy" 2006/6.
• Planowanie sukcesyjne. Prawne i podatkowe aspekty zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwem osoby fizycznej, red. A. Mariański, Warszawa 2019.
• Postulski K., Czynności zachowawcze w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, "Przegląd Sądowy" 2004/4.
• Sieradzka M., Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej - analiza i ocena nowych rozwiązań prawnych (cz. I), "Monitor Prawniczy" 2018/22.
• System prawa prywatnego, red. B. Kordasiewicz, Warszawa 2015.
• Zarząd majątkiem wspólnym. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, G. Karaszewski, A. Stępień-Sporek, A. Sylwestrzak, Warszawa 2016.