Ateneum, mon amour - Jaracz i Cywińska na Powiślu

• Autorzy: Marta Cebera
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zasadniczym trzonem niniejszego tekstu jest analiza porównawcza strategii zarządzania w wykonaniu Jaracza oraz Cywińskiej, połączona z analizą wypowiedzi publicznych. Zestawieniem tym rządzi porządek chronologiczny, uwzględniający najważniejsze różnice i podobieństwa między znanymi indywidualnościami artystycznymi. Najpierw konieczne wydaje się zdefiniowanie ich profilu zawodowego oraz określenie bagażu doświadczeń, z jakim obejmowali stanowisko dyrektorskie. Następnie spróbuję wskazać przyczyny, dla których rozpoczęli pracę w Teatrze Ateneum, a także wyznaczane sobie cele. Na pewno u źródeł wielu decyzji podejmowanych na Powiślu stał swego rodzaju bunt przeciwko niskiemu poziomowi wykonawstwa, czy szerzej - kultury teatralnej - wyrażany jednak w odmienny sposób. Jednym z ważniejszych wątków analizy porównawczej jest omówienie polityki repertuarowej Jaracza (1930-1933 oraz 1935-1939) i Cywińskiej (2008-2011). (fragment tekstu)

EN

The article focuses on the presentation of the circumstances under which Izabella Cywińska resigned as the Artistic Director of the Ateneum Theatre. The author tries to discover the roots of this notorious failure by comparing Cywińska's activities with those implemented by Stefan Jaracz. The comparative analysis of the two management strategies covers the managers' previous experience, repertoire and personnel policies, and internal and external conflicts. Cywińska's turbulent threeyear tenure provides a good opportunity to take a look at the situation when new repertoire and personnel changes argue with the expectations of actors accustomed to different methods and embodying different values. The paper attempts to answer the question of why the changes described by Cywińska as evolution could have been perceived by the artists as revolution. The confrontation of the two management styles gives one a chance to look at her tenure from a broader and less obvious perspective. Moreover, it shows that the intention of carrying out Jaracz's last will and testament was doomed to fail. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teatr; Zarządzanie; Strategia zarządzania; Analiza porównawcza

EN

Theater; Management; Management strategy; Comparative analysis

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2020
• Tom: 21
• Numer: z. 2 Dyrektor przychodzi, dyrektor odchodzi... O sytuacjach "przejścia" w teatrze
• Strony: 165--185

Twórcy

autor

Marta Cebera

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bończa-Szabłowski J. (2010), Stworzyć zespół z solistów, "Rzeczpospolita", nr 18, http://www. e-teatr.pl/pl/artykuly/86519.html [odczyt: 2.11.2019].
• Cywińska I. (2015), Dziewczyna z Kamienia, Warszawa: Wydawnictwo Agora.
• Cywińska I., Miśkiewicz P., Sztarbowski P., Weksler J., Kopciński J., Radziwon M. (2007), W gazecie i bufecie, "Teatr", nr 6, http://www.e-teatr.pl/pl/index.html [odczyt: 2.11.2019].
• Jaracz S. (1962), O aktorze i teatrze, oprac. W. Natanson, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
• Krasiński E. (1970), Teatr Jaracza (Ateneum 1928-1939), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Krasiński E. (1975), Jaracz-Szyfman, "Dialog", nr 8, s. 174-177.
• Krasiński E. (1976a), Stefan Jaracz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Krasiński E. (1976b), Warszawskie sceny 1918-1939, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Krasiński E. (1980), Dyscyplinarka Stefana Jaracza, "Dialog", nr 7, s. 145-153.
• Kyzioł A. (2008), Żelazna Cywa, "Polityka", nr 15, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/53964. html [odczyt: 2.11.2019].
• Maciejewski Ł. (2008), Cywińska: Kości zostały rzucone, "Dziennik", nr 265, http://www.e-teatr. pl/pl/artykuly/62113.html [odczyt: 2.11.2019].
• Maciejewski Ł. (2009), Trudne dziedzictwo, "Notatnik Teatralny", nr 53-54, http://www.e-teatr. pl/pl/artykuly/72059.html [odczyt: 2.11.2019].
• Marczak-Oborski S. (1984), Teatr w Polsce 1918-1939, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Marczyński J. (2011), Nisko upadł teatr, "Rzeczpospolita", nr 88, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/ 115327.html [odczyt: 2.11.2019].
• Pawłowski R. (2010), Umowa na teatr, "Gazeta Wyborcza", nr 303, http://www.e-teatr.pl/pl/ artykuly/108398,druk.html [odczyt: 2.11.2019].
• Płoska P. (2009), Przemiany organizacyjne teatru w Polsce w latach 1989-2009, http://www.kongreskultury. pl/library/File/RaportTeatr/teatr_raport_w.pelna(1).pdf [odczyt: 17.04.2020].
• Schiller L. (1961), Teatr Ogromny, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
• Sieradzki J. (2008), Patrycjat, czyli starszyzna, "Przekrój", nr 50, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/ 63823.html [odczyt: 2.11.2019].
• Swinarski K. (1967), Kilka słów o współpracy z aktorem, "Dialog", nr 9, s. 83-88.
• Szletyński H. (1979), Szkice o teatrze, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe.
• Szletyński H. (1984), Stefana Jaracza wzloty i zabłądzenia, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Szymańska I. (2010), Pierwsze zmiany, "Gazeta Wyborcza", nr 96, http://www.e-teatr.pl/pl/ index.html [odczyt: 2.11.2019].
• Wakar J. (2008), Ateneum potrzebuje rewolucji, "Dziennik", nr 265, http://www.e-teatr.pl/pl/ artykuly/62167.html [odczyt: 2.11.2019].
• Wroczyński K. (1950), Wspomnienia o Stefanie Jaraczu, Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo- -Oświatowa Czytelnik.
• Wyżyńska D. (2008), Ateneum Fest na jubileusz, "Gazeta Wyborcza - Stołeczna", nr 265, http:// www.e-teatr.pl/pl/artykuly/62136.html [odczyt: 2.11.2019].

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.20.014.12167