Kultura naszym biznesem? O niedocenionym mechanizmie finansowania rozwoju kultury w ramach działalności badawczo-rozwojowej polskich przedsiębiorstw

• Autorzy: Marta Materska-Samek

Warianty tytułu

Culture is Our Business? Underestimated Financing Schemes for Development of Culture as Part of the Research and Development Activities of Polish Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy tekst ma na celu analizę możliwości finansowania rozwoju kultury ze środków przeznaczonych na innowacje i wsparcie prac badawczo-rozwojowych oraz wskazanie barier, jakie napotykają polskie przedsiębiorstwa prowadzące działalność badawczo-rozwojową w obszarze KIS 13 "Inteligentne technologie kreacyjne" przy projektowaniu i pozyskiwaniu dofinansowania. Tym samym odpowiem na pytania badawcze, czy obecny system premiuje działalność badawczą w kulturze objętą KIS 13 i sprzyja innowacjom oraz w jakim stopniu stanowi istotną barierę dla organizacji, które samodzielnie nie potrafią aplikować o środki i skorzystać ze wsparcia. Artykuł ma istotne znaczenie w naukach o zarządzaniu, gdyż wskazuje dylematy pozyskiwania bardzo cennych dla organizacji zasobów, z którymi muszą się mierzyć menadżerowie. Opisane w tekście zadania badawcze przeprowadzono metodami: analizy i krytyki piśmiennictwa, analizy dokumentów (raporty ewaluacyjne RIS, KIS czy PO IR, materiały dotyczące aplikowania o wsparcie, dokumenty strategiczne krajowe i europejskie), studium przypadku aplikującej organizacji oraz analizy i konstrukcji logicznej. Bardzo istotne okazały się materiały zebrane w wyniku wywiadów z przedsiębiorcami województwa małopolskiego na potrzeby ewaluacji RIS i zawarte w raporcie Jakościowe badanie małopolskich przedsiębiorstw działających w obrębie dziedzin wytyczonych przez inteligentną specjalizację regionu [2016]. W wywiadach dotyczących RIS "Przemysły kreatywne i czasu wolnego" wzięło udział siedmiu przedstawicieli firm dobranych na podstawie profilu działalności oraz deklarujących prowadzenie działalności wpisującej się w cztery dziedziny RIS-u na terenie województwa, dlatego badanie nie miało charakteru reprezentatywnego dla całego kraju. Jednocześnie, by dopełnić obraz ograniczeń, wykorzystano kolaż i dane pochodzące z nowszego, bo opublikowanego w 2018 roku, ogólnopolskiego raportu Ocena wsparcia udzielonego w ramach działania 1.2 PO IR na rozwój wybranych sektorów gospodarki. Artykuł wykorzystuje także metodę autoetnografii, gdyż oparty jest na obserwacjach autorki zasiadającej w gremiach eksperckich oceniających przedłożone do dofinansowania projekty. (fragment tekstu)

EN

This article deals with issues of cultural management, and in particular the acquisition of financial resources from European Union funds. It analyzes the possibilities of financing the development of culture with funds allocated to innovation, research and development. Its purpose is to diagnose the barriers encountered by Polish enterprises conducting research and development activity in the area of KIS 13 "Intelligent creative technologies" when designing and obtaining funding. The article is based on evaluation studies of national and regional intelligent specializations, materials related to the assessment procedure and evaluation of projects, observations of the author assessing projects submitted for co-financing, and thus new scientific sources. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura; Finansowanie kultury; Rozwój kultury; Placówki badawczo-rozwojowe; Polityka badawczo-rozwojowa; Inteligentna specjalizacja

EN

Culture; Financing of culture; Cultural development; R&D facility research; R&D policy; Smart specialization

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2020
• Tom: 21
• Numer: z. 1 Pieniądze w kulturze
• Strony: 65--85

Twórcy

autor

Marta Materska-Samek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Ewaluacja wsparcia w ramach PO IR w zakresie Krajowych Inteligentnych Specjalizacji, Warszawa, 24.10.2018 r.
• The Farm 51 wśród zwycięzców konkursu GameINN!, 1.10.2019, http://www.thefarm51.com/ the-farm-51-wsrod-zwyciezcow-tegorocznego-konkursu-gameinn/ [odczyt: 2.01.2020].
• Florida R. (2010), Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego, tłum. T. Krzyżanowski, M. Penkala, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Foray D., Goddard J., Goenaga Beldarrain X. et al. (2012), Guide to Research and Innovation Strategies for Smart Specialisations (RIS 3), Luxembourg: Publications Office of the European Union, https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/presenta/smart_specialisation/ smart_ris3_2012.pdf [odczyt: 1.01.2020].
• Foresight technologiczny przemysłu - InSight2030: aktualizacja wyników oraz krajowa strategia inteligentnej specjalizacji (smart specialization) (2012), J. Gorzoch (red.), Warszawa: Ministerstwo Gospodarki.
• Głowacki J. (2013), Przemysły kreatywne i ich wpływ na gospodarkę, [w:] J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, http:// nck.pl/media/2014-01-21/podrecznik_copy1.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Główny Urząd Statystyczny (GUS) (2016), Finanse kultury w latach 2007-2015.
• https://smart.gov.pl/pl/jakie-korzysci-daje-inteligentna-specjalizacja/instrumenty-wsparcia- -w-ramach-programow-operacyjnych [odczyt: 2.01.2020].
• Ilczuk D. (2012), Ekonomika kultury, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ilczuk D., Krzysztofek K. (2011), Znaczenie Kompetencji Kulturowych dla Budowania Kreatywności i Kapitału Intelektualnego Europy, Ekspertyza na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wersja 1.0, Fundacja Pro Cultura w Warszawie, Warszawa, https://www.nck.pl/upload/attachments/302457/znaczenie_kompetencji_kulturowych_ dla_budowania_kreatywnosci_i_kapitau_intelektualnego_europy.pdf [odczyt: 3.01.2020].
• Jakościowe badanie małopolskich przedsiębiorstw działających w obrębie inteligentnych specjalizacji regionu (2016), Kraków, https://www.malopolska.pl/publikacje/gospodarka/ jakosciowe-badanie-malopolskich-przedsiebiorstw-dzialajacych-w-obrebie-inteligentnych- -specjalizacji [odczyt: 3.01.2020].
• Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego RPMP.01.02.01- -12-0397/17.
• Kasprzak R. (2017), Creative Industries in the Polish Economy: Growth and Operating Conditions, [w:] C. Chapain, T. Stryjakiewicz, Creative Industries in Europe, Cham: Springer International Publishing, s. 151-176.
• KE (2012), Komunikat Komisji do Parlamentu i Rady w sprawie europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rozwoju z dnia 29 lutego 2012, COM 79, wersja ostateczna, Bruksela: Komisja Europejska EUR-Lex.
• KEA (2006), The Economy of Culture in Europe KEA European Affairs, http://www.keanet.eu/ ecoculture/studynew.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Knaś P. (2012), Sektor kultury. Ujęcie instytucjonalne i znaczenie gospodarcze. Samorząd Województwa Małopolskiego, http://badania-w-kulturze.mik.krakow.pl/2012/02/22/sektor-kultury- -ujecie-instytucjonalne-i-znaczenie-gospodarcze [odczyt: 2.01.2020].
• Komunikat Komisji - Europejska strategia w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających - droga do wzrostu i miejsc pracy, COM/2012/0341 final (2012), https://eur-lex.europa.eu/ legal-content/pl/ALL/?uri=CELEX 52012DC0341 [odczyt: 2.01.2020].
• Kopeć K. (2014), Finansowanie kultury w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu, Kraków: Libron.
• Krajowe inteligentne specjalizacje. Wersja 6, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju. https://smart. gov.pl/images/Opisy-KIS_-werja-6_FINAL_01.01.2020.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Krajowy Program Badań (2011), Uchwała Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 2011 r. w sprawie ustanowienia Krajowego Programu Badań, http://www.bip.nauka.gov.pl/krajowy-program- -badan/ [odczyt: 2.01.2020].
• Landry Ch. (2008), The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators, London: Routledge.
• Materska-Samek M. (2008), Europejski kontekst finansowania cyfryzacji kin, "Zarządzanie w Kulturze", t. 9, s. 107-114.
• Materska-Samek M. (2010), Europejskie wzorce cyfryzacji. Małopolska Sieć Kin Cyfrowych, "Bliżej Brukseli", nr 5: Przemysł kreatywny.
• Nazarko Ł. (2014), Inteligentne specjalizacje polskich regionów - przyczynek do ewaluacji, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", t. 15, z. 8, http://piz.san.edu.pl/docs/e-XV-8-1.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Nowa lista krajowych inteligentnych specjalizacji od stycznia 2020 r. https://smart.gov.pl/pl/ aktualnosci/103-nowa-lista-krajowych-inteligentnych-specjalizacji-od-stycznia-2020-r [odczyt: 2.01.2020].
• Obłąkowska-Kubiak K. (2014), Sektor kultury i kreatywny jako wyzwanie dla małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, "Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego", nr 13.
• Ocena wsparcia udzielonego w ramach działania 1.2 PO IR na rozwój wybranych sektorów gospodarki (2018).
• OECD (2018), Podręcznik Frascati 2015: Zalecenia dotyczące pozyskiwania i prezentowania danych z zakresu działalności badawczej i rozwojowej. Pomiar działalności naukowo- -technicznej i innowacyjnej, Warszawa-Paris: GUS, OECD Publishing, https://doi. org/10.1787/9788388718977-pl [odczyt: 2.01.2020].
• Pięta-Kanurska M. (2013), Wpływ sektora kreatywnego na kształtowanie się polskich metropolii, Monografie i Opracowania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
• Program Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020 r. (2014), Ministerstwo Gospodarki, 8.04.2014.
• Prusik M., Banaszek A., Źróbek R. (2015), Rola funduszy europejskich w finansowaniu procesu rewitalizacji miast w Polsce, "Studia Miejskie", nr 17, s. 49-61, http://cejsh.icm.edu.pl/ cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-20fe3353-9b4f-480f-a0ed-934518a8f16a [odczyt: 2.01.2020].
• Raport z wywiadów fokusowych z przedstawicielami przedsiębiorców działających w ramach inteligentnych specjalizacji województwa małopolskiego (2016), ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE), nr 1303/2013 z 17.12.2013 ustanawiające wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS, FS, EFRROW oraz EFMiR (2013), https://www. funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/dokumenty/rozporzadzenie-parlamentu- -europejskiego-i-rady-ue-nr-13032013-z-dnia-17-grudnia-2013-roku-ustanawiajace- -wspolne-przepisy-dotyczace-efrr-efs-fs-effrow-oraz-efmir/ [odczyt: 2.01.2020].
• Słodowa-Hełpa M. (2013), Inteligentna specjalizacja polskich regionów. Warunki, wyzwania i dylematy, "Roczniki Nauk Społecznych", nr 5 (41), 1, s. 87-120.
• Smoleń M. (2003), Przemysły kultury. Wpływ na rozwój miast, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sprawdzimy Twój Eksperymentalny Pomysł (STEP), http://www.poir.gov.pl/strony/o-programie/ sprawdzimy-twoj-eksperymentalny-pomysl-step [odczyt: 2.01.2020].
• Szczegółowy opis osi priorytetowych Programu Inteligentny Rozwój 2014-2020, Warszawa, luty 2020, https://www.poir.gov.pl/media/85612/aktualizacja_SZOOP_luty_2020.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014- 2020, Wersja 12, Warszawa, 3.08.2018 r.
• Throsby D. (2010), Ekonomia i kultura, tłum. O. Siara, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Ulatowska R., Grawon A., Klimas-Kuchta E., Małkiewicz E., Materska-Samek M., Potoczny J. (red.) (2012), Innowacje i nowe technologie przemysłów kreatywnych: perspektywy rozwoju rynku Audiowizualnego w Małopolsce, Kraków: Fundacja Rozwoju Kina, http://www.pi.gov. pl/PARPFiles/file/INNOWACYJNA_FIRMA/20130307_Raport_kreat_malopolski.pdf [odczyt: 2.01.2020].
• Znaczenie gospodarcze sektora kultury w Polsce w latach 2008-2015 (2017), Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.20.006.12040