Rola Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kształtowaniu postaw wobec idei ubezpieczenia społecznego

• Autorzy: Joanna Ceglarska-Jóźwiak

Warianty tytułu

The Role of the Social Security Institution in Shaping Attitudes towards the Idea of Social Insurance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przeanalizowane zostały czynniki wpływające na kryzys zaufania do idei ubezpieczenia społecznego w Polsce oraz skutki tego kryzysu w postaci tolerancji dla nadużyć popełnianych na szkodę Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przeprowadzona została analiza działań ustawodawcy oraz orzecznictwa sądowego w kontekście tychże nadużyć. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania ubezpieczenia społecznego jest wzajemne zaufanie wszystkich zaangażowanych podmiotów oraz poczucie współodpowiedzialności za fundusz składkowy i dystrybucję zgromadzonych w nim środków. Brak poczucia wspólnoty powoduje, że dokonywanie nadużyć w postaci omijania obowiązku składkowego i wyłudzania świadczeń postrzegane jest w społeczeństwie jako zaradność życiowa, a nie działanie nieetyczne, naganne, przynoszące szkodę wspólnocie ubezpieczonych, a w konsekwencji również osobom, które się ich dopuszczają. W artykule przedstawione zostały również działania, wdrażane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, mające na celu upowszechnienie wiedzy o ubezpieczeniach, uświadomienie ryzyka, wzmocnienie poczucia wspólnoty i współodpowiedzialności za fundusz składkowy. Działania te są potrzebne, choć w większości mają charakter długofalowy. Aby odniosły skutek, wskazane byłoby większe zaangażowanie państwa w edukację ubezpieczeniową oraz dbałość ustawodawcy o pewność i stabilność prawa w tej dziedzinie. (fragment tekstu)

EN

Social insurance is one of the social security techniques based on the principles of universality, compulsion, comprehensiveness and solidarity. The basis for the functioning of social insurance is the existence of a community of insured people - all those who earn a living through their own work. This community creates a contribution fund from which benefits are paid when certain social risks occur. The proper functioning of social insurance relies on the mutual trust of all involved entities and the sense of joint responsibility for contributions to the Social Insurance Fund and the distribution of the fund. In particular, it is important that the insured trust the insurance institution and that the trust of this institution be ensured. However, we should remember that other entities, such as employers and doctors, are also involved. A lack of a sense of community means that abusing the Social Insurance Fund (failing to make contributions or extorting benefits) is perceived in society as resourcefulness, not as an unethical, blameworthy action, that damages the community of insured people and, consequently, also those who abuse it. Therefore, the question arises, what actions should the Social Security Institution take to build trust in social insurance among society? How is it possible to create or strengthen the sense of community among the insured? The Social Insurance Institution consistently implements various activities to build society's trust in social insurance and build a sense of community. In order to do this, the government must get more involved in insurance education, and the legislator should ensure legal stability and certainty. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia społeczne; System ubezpieczeń społecznych; Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS)

EN

Social insurance; Social insurance system; Social Security Fund

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2019
• Tom: 22
• Numer: nr 4
• Strony: 73--88

Twórcy

autor

Joanna Ceglarska-Jóźwiak

• Social Insurance Institution (ZUS)

Bibliografia

• Felis, P., & Szlęzak-Matusewicz, J. (2018). Optymalizacja podatkowa - możliwości a realizacja. W: M. Wrzesiński, J. Ostaszewski (red.), Etyka, sprawiedliwość i racjonalność w dorobku nauki o finansach w latach 1918-2018 (s. 85-112). Warszawa: SGH Oficyna Wydawnicza.
• Groza, A. (2016). ZUS zabiera świadczenia, a kobiety w ciąży zostają bez środków do życia. https://kobieta.onet.pl/dziecko/ciaza-i-porod/ciaza/zus-zabiera-swiadczenia-a-kobiety-w-ciazy-zostaja-bez-srodkow-do-zycia/4h23618
• Jędrych, E., & Berniak-Woźny, J. (2018). Kształtowanie kapitału społecznego organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Karwat, M. (2017). Zawody zaufania publicznego. Interpretacja pojęcia. W: J. Itrich-Drabarek (red.), Etyka sfery publicznej (s. 13-29). Warszawa: Elipsa.
• Lasocki, T., & Bożek, D.R. (2017). Ubezpieczenia społeczne w ofercie dydaktycznej wydziałów prawa uczelni wyższych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 39-47.
• Łączak, A. (2018). Etyka w biznesie czy biznes w etyce? W poszukiwaniu współczesnych granic między etyką a biznesem. W: M. Wrzesiński, J. Ostaszewski (red.), Etyka, sprawiedliwość i racjonalność w dorobku nauki o finansach w latach 1918-2018 (s. 47-59). Warszawa: SGH Oficyna Wydawnicza.
• Łebkowska, M. (2017). Edukacja ubezpieczeniowa młodzieży ponadgimnazjalnej w systemie szkolnym i poza nim. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 17-38.
• Marczak, R. (2016). Wiedza i postawy wobec ubezpieczeń społecznych. Raport z badań. Warszawa: ZUS, ISP.
• Mrozowski, M. (2017). Zakład Ubezpieczeń Społecznych w mediach, media o ZUS. Kształtowanie wizerunku instytucji i wiedzy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 49-78.
• Owczarek, D. (2017). Niski poziom wiedzy a wyrazista postawa Polaków wobec ubezpieczeń społecznych i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 153-170.
• Owsiak, B. (2017). Popularyzowanie wiedzy o ubezpieczeniach społecznych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 79-138.
• Poselski projekt ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Druk sejmowy nr 382, VII kadencji. http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=382
• Sobczyk, A. (2014). W sprawie kryzysu edukacji z zakresu ubezpieczeń społecznych na studiach prawniczych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 2, 14-18.
• Społeczna odpowiedzialność ZUS. Raport 2017. https://www.zus.pl/documents/10182/167526/ZUS_CSR_2017.pdf/1d4555d1-4031-66fc-af92-6512636846df
• Staniszewski, R. (2017). Etyka zawodowa pracowników sektora bankowego - pomiędzy maksymalizacją zysków a zaufaniem publicznym. W: M. ItrichDrabarek (red.), Etyka sfery publicznej (s. 198-224). Warszawa: Elipsa.
• Stanowisko RPO w sprawie P 20/16. https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Stanowisko RPO dla TK.pdf
• Strategia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2016-2020. (2015). https://www.zus.pl/o-zus/o-nas/strategia-zus/strategia-rozwoju-zus-na-lata-2016-2020
• Szumlicz, T. (2017). Świadomość ryzyka społecznego jako podstawa wiedzy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka, 1, 3-16.
• World Values Survey, wave 6 2010-2014. http://www.worldvaluessurvey.org/WVSDocumentationWV6.jsp

Identyfikatory

DOI

doi: 10.18778/1899-2226.22.4.05