Radykalizm wyobrażony? Niektóre kontrowersje wokół idei powszechnego dochodu gwarantowanego

• Autorzy: Jan Dzierzgowski

Warianty tytułu

The Imaginary Radicalism? Some Controversies on the Idea of Universal Basic Income

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Stąd też za uzasadnione uważałbym pytanie, które pragnę postawić w niniejszym tekście. Czy istotnie basic income to pomysł od początku do końca radykalny, czy też może całkiem dobrze wpisuje się we współczesny krajobraz debat naukowych i ideologicznych? Roztrząsaniu tych zagadnień poświęcona będzie dalsza część artykułu. Zanim przedstawię argumenty świadczące na rzecz tezy, że dochód gwarantowany istotnie jest ideą radykalną, wypadałoby powiedzieć, co właściwie mamy na myśli, mówiąc o radykalizmie czy utopijności. Rzecz to o tyle niebłaha, że przecież - o czym już była mowa - oba te określenia funkcjonują często jako pejoratywne epitety. W co bardziej konserwatywnych dyskursach radykalizm jest w najlepszym wypadku oznaką pięknoduchostwa czy też naiwności, w najgorszym - intelektualnej niedojrzałości. W tym miejscu zaproponowałbym jednak nieco ostrożniejsze i mniej wartościujące podejście. (fragment tekstu)

EN

The question I try to answer in this text may be summarized like this: is universal basic income a radical idea? Certainly, paying a certain amount of money to everyone, regardless of gender, wealth, incomes, labour market status and age is treated by general public as a radical idea. Furthermore, it would require - according to A.B. Atkinson - a fl at-rate tax on all incomes (other than basic income) of at least 40 per cent, which in OECD countries would generally mean an increase of taxes. Universal basic income would also have profound effects on the functioning of labour markets. On the other hand, one can say that it is not that radical idea, since it is well adjusted to current era of individualization and elastic capitalism. Basic income would, according to its proponents, bring empowerment and real freedom to individuals and save capitalism (albeit not the capitalism as we know it) from possible self-destruction. Therefore I conclude that the idea has many radical aspects and roots, but seems to fi t in our epoch - an epoch, considered by many, as a time of individualization and triumph of free markets. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezwarunkowy dochód podstawowy; Ideologia; Polityka społeczna

EN

Basic income; Ideology; Societal policy

• Czasopismo: Problemy Polityki Społecznej
• Rocznik: 2008
• Tom: 11
• Strony: 159--173

Twórcy

autor

Jan Dzierzgowski

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• 1. Atkinson, A.B. (1995), Public Economics in Action. The Basic Income/Flat Tax Proposal, Clarendon Press, Oksford.
• 2. Bauman, Z. (2006), Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, przeł. S. Obirek, Wydawnictwo WAM, Kraków.
• 3. Cunliffe, J., Erreygers, G. red. (2004), The Origins of Universal Grants. An Anthology of Historical Writings on Basic Capital and Basic Income, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• 4. Eurostat (2008), Taxation Trends in the European Union, pobrano z: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-DU-08-001/EN/KS-DU08-001-EN.PDF.
• 5. Gallie, D. (2002), The Quality of Working Life in Welfare Strategy, (w:) G. Esping Andersen (red.), Why We Need a New Welfare State, Oxford University Press, Oxford.
• 6. Goldsmith, S. (2005), The Alaska Permanent Fund Dividend: An Experiment in Wealth Distribution, (w:) G. Standing (red.), Promoting Income Security as a Right, Anthem Press, Londyn.
• 7. Groot, L. (2004), Basic Income, Unemployment and Compensatory Justice, Kluwer Academic Publishers, Boston.
• 8. Groot, L., Veen, R. van der (2000), Clues and Leads in the Debate on Basic Income in the Netherlands, (w:) R. van der Veen, L. Groot (red.), Basic Income on the Agenda. Policy Objectives and Political Chances, Amsterdam University Press, Amsterdam.
• 9. Harris, R. (2005), The Guaranteed Income Movement of the 1960s and 1970s, (w:) K. Widerquist, M. A. Lewis, S. Pressman (red.), The Ethics and Economics of the Basic Income Guarantee, Ashgate, Aldershot.
• 10. Jordan, B. (1992), Basic Income and the Common Good, (w:) P. Van Parijs (red.), Arguing for Basic Income, Verso, Londyn.
• 11. Lerner, S., Clark, C.M.A., Needham, W.R. (1999), Basic Income. Economic Security for all Canadians, Between The Lines, Toronto.
• 12. Morawski, W. (2002), Globalizacja: mechanizmy i wyzwania, (w:) M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego, Scholar, Warszawa.
• 13. Moynihan, D.P. (1973), The Politics of a Guaranteed Income. The Nixon Administration and the Family Assistance Plan, Random House, Nowy Jork.
• 14. OECD (2007), OECD Tax Database, pobrano z: http://www.oecd.org/document/60/0,3343,en_2649_34533_1942460_1_1_1_1,00. html