PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2014 | nr 9 | 32--45
Tytuł artykułu

Folkloryzm i mistyfikacja w kulturowej działalności gospodarstw agroturystycznych - nieformalny sposób przekazywania wiedzy o kulturze ludowej

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Folklorism and Mystification in the Culture Business of Agritourism Farms - an Informal Way of Passing Knowledge of Folk Culture
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Agroturystyka stanowi obecnie interesującą alternatywę dla innych sposobów zagospodarowania czasu wolnego. Niesie za sobą określone wartości społeczno-gospodarcze, takie jak: rozwój gospodarstw rolnych, aktywizację rynku pracy, modernizację infrastruktury, dodatkowe dochody dla rodzin rolniczych. Właściciele gospodarstw, chcąc wyróżnić się na zatłoczonym rynku turystycznym, starają się zapewnić swoim gościom nie tylko wysoki standard zakwaterowania, ale poszerzają też własną ofertę usługową o dodatkowe atrakcje, także te o proweniencji kulturowej. Organizują różne konkursy, warsztaty, pokazy dawnych prac gospodarskich i ginących zawodów, uprawiają amatorskie zbieractwo rzeczy ludowych, urządzają w starych chałupach muzealne ekspozycje rustykalnych przedmiotów, przygotowują regionalne potrawy i in. Badania prowadzone przez autorkę wykazały, iż tego typu inicjatywy są przykładem trafnego pomysłu na prowadzenie działalności gospodarczej, gdyż odwołanie do kultury ludowej, stanowiącej bezcenny zbiór wartości dziedzictwa, pozwala na pozytywne wyróżnienie obiektu na tle innych, konkurencyjnych firm. Rzecz jednak w tym, iż niektóre z nich pozostają w sprzeczności z wartościami i wzorami kultury ludowej, prowadząc do eklektyzmu i zafałszowań w sferze tradycji i kultury regionalnej. Mają charakter kulturowo obcy, choć podejmowane są pod hasłem edukacji kulturowej. Przykładem jest eklektyzm stylizowanych na ludowo wnętrz niektórych regionalnych restauracji, nieprofesjonalne zbieractwo rzeczy ludowych, pseudoludowe stroje, pisanki na strusich jajach, pokazowe hodowle, w których obok typowych zwierząt gospodarskich oglądać można strusie, kangury, lamy, alpaki czy wielbłądy, niezbyt przystające do deklarowanego ludowo-regionalnego profilu gospodarstwa. Takie i podobne działania nie są już nawet przejawem, skądinąd ambiwalentnie ocenianego w nauce, folkloryzmu, lecz noszą znamiona mistyfikacji. Kreuje się bowiem rzeczywistość, która nie do końca zgodna jest z tradycją. Zatraca się w ten sposób subtelna granica między pragnieniem zachowania i promocji regionalnego dziedzictwa, a tym, co wynika z pobudek wyłącznie komercyjnych. Tego typu dysfunkcjom należy zapobiegać, np. poprzez organizowanie szkoleń dla chętnych właścicieli gospodarstw czy stwarzanie możliwości konsultowania się z ekspertami, tj. etnografami, folklorystami, muzealnikami, którzy mają wiedzę i dobre rozeznanie w szczegółach regionalnej kultury. Jest to ważne, ponieważ edukacyjna agroturystyka cieszy się dziś popularnością nie tylko wśród dorosłych, ale również wśród dzieci i młodzieży. Pojawiła się nawet nowa tendencja łączenia uroczystości obrzędowości rodzinnej z wyjazdami o charakterze rekreacyjno-poznawczym do wybranego gospodarstwa agroturystycznego. (abstrakt oryginalny)
EN
Nowadays agritourism is a viable alternative to other methods of leisure time activities. It carries certain socio-economic values, such as the development of farms, labor market activation, modernization of infrastructure and additional income for farm families. In order to stand out in the crowded tourism market the farms' owners try to ensure their guests not only a higher standard of accommodation, but also a broad range of services with additional attractions, including those of cultural provenance. They organize various competitions, workshops, demonstrations of old farm work and endangered professions, play amateur folk gatherings, they found mini open-air museums and zoos, prepare regional dishes and so on. Studies conducted by the author showed that such initiatives can be considered as an excellent idea for business activity, since the reference to the folk culture, which is a priceless collection of heritage values, allows for positive discernible against the background of other competing firms. But the thing is that some of them are in conflict with the values of traditional culture, leading to the eclecticism and misstatements in the sphere of regional tradition and culture. Although their real character is culturally alien they are undertaken under the banner of cultural education. One example is eclecticism of some regional restaurants' folk interior design. Another: Easter eggs made of ostrich eggs or demonstration farms, where apart from typical livestock can be seen ostriches, kangaroos, llamas, alpacas and camels, generally speaking animals that are not congruent to the declared folk-profile regional farm. These and similar actions are no longer even a manifestation of ambivalently assessed in science folklorism, but bear the traits of mystification. Under the banner of education creates in fact a reality that really has little in common with traditional folk culture. The subtle boundary between the desire to preserve and promote regional heritage and this is what comes purely from commercial motives is lost in this way. This type of dysfunction should be prevented, for example by organizing training for willing farm owners or by providing opportunities to consult mentioned types of activities with experts, such as ethnographers, folklorists, museum specialists who have the knowledge and a good understanding of the details of the regional culture. It is important because education agritourism is popular among children, the youth and their parents. There is even a new trend of combining family celebration rituals with departures for recreation and cognitive to the selected working farms. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
32--45
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Bibliografia
  • Błachowski A., 2003, Etnografia. Ścieżka edukacji regionalnej, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Toruń
  • Brzezińska A., 2009, Specjaliści od kultury ludowej?, "Nauka", 3, s. 155-172
  • Bukowska-Floreńska I., 1995, Potrzeby antropologicznej płaszczyzny dociekań folklorystyki XX wieku i jej punkty styczne z etnologią, [w:] Simonides D. (red.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 105-112
  • Bukraba-Rylska I., Majewski E., Łapińska-Tyszka K., Perepeczko B., Wieruszewska M., 2004, Polska wieś w społecznej świadomości. Wiedza i opinie o kulturze ludowej, rolnikach i rolnictwie, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa
  • Czekalski T., 2005, Czasy współczesne, [w:] Chwalba A. (red.), Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, PWN, Warszawa, s. 340-423
  • Drzewiecki M., 2009, Agroturystyka współczesna w Polsce, WSTiH w Gdańsku, Gdańsk
  • Gadomski S., 1996, Strój ludowy w Polsce, Fundacja Kultury Wsi, Warszawa
  • Gaweł Ł., 2011, Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
  • Gawlik L., 2005, Funkcjonowanie terminu "skansen" w polskim muzealnictwie i współczesnych mediach, "Lud", 89, s. 253-275
  • Gaworecki W.W., 2000, Turystyka, PWE, Warszawa
  • Golonka-Czajkowska M., 2007, Żentyca, legumina, gazdowy zawijaniec w bułce poniywirany, czyli o kulinarnych wątkach w retoryce tatrzańskiego turyzmu, [w:] Łeńska-Bąk K. (red.), Stromata Antropologica. Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 321-338
  • Jędrysiak T., 2008, Wiejska turystyka kulturowa, PWE, Warszawa
  • Jura Krakowsko-Częstochowska. Mapa turystyki wiejskiej, Wydawnictwo Jurajskie Stowarzyszenie Turystyki Wiejskiej, bdw.
  • Karwicka T., 1995, Ubiory ludowe w Polsce, PTL, Wrocław
  • Lubelska rozmowa o folkloryzmie, 1987, "Literatura Ludowa", nr 4-6, s. 73-103
  • Medlik S., 1995, Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa, PWN, Warszawa
  • Ogrodowska B., 2001, Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce, VERBINUM Wydawnictwo Księży Werbistów, Warszawa
  • Pabian B., 2005, Dziedzictwo kulturowe Częstochowskiego. Wierzenia, zwyczaje i obrzędy rodzinne, PTL przy współpracy z Uniwersytetem Wrocławskim, Wrocław
  • Pabian B., 2010, Elementy rustykalne w przestrzeni miasta - wierność tradycji czy komercyjne działania wolnego rynku, [w:] Bukowska-Floreńska I. (red.), Studia Etnologiczne I Antropologiczne. Problemy społeczne i kulturowe współczesnego miasta, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, t. 10, Katowice
  • Pabian B., 2013, Wprowadzenie do wiedzy o kulturze. Podręcznik dla studentów kierunków turystycznych i ekonomicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice
  • Robotycki C., 1995, Ludowość jako alternatywa i paradoks, [w:] Simonides D. (red.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 151-157
  • Rok R., 1998, Częstochowski strój ludowy, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa
  • Smolińska T., 1995, Folkloryzm i problemy folkloryzacji, [w:] Simonides D. (red.), Folklorystyka. Dylematy i perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 137-150
  • Staszczak Z., 1987, Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Warszawa-Poznań
  • Sulima R., 1997, Kultura ludowa i polskie kompleksy, [w:] Dobroński A., Gołębiowski B., Zagórski S. (red), Czy zmierzch kultury ludowej, Łomża, s. 109-116
  • Tyszkiewicz B., 2014, Beta Tyszkiewicz przygotowuje jajo stuletnie. Coraz więcej jest przemądrzałych jajek, rozmawiała Halina Zielińska-Górska, "Tele Tydzień", nr 16, s. 14
  • Waliński M., 1977, Folklor i folklorystyka. Uwagi na marginesie definicji, "Literatura Ludowa", nr 4/5, s. 24-29
  • http://www.stajnia.civ.pl/
  • http://kokofolk.pl/ceramika-ludowa-i-folk,40.html
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171601183

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.