Is the economy doomed to a long recession? We're in a deep crisis. Let's not waste it!

• Autorzy: Andrzej Rzońca , Andrzej Halesiak

Warianty tytułu

Czy gospodarka jest skazana na długą recesję? Mamy głęboki kryzys. Jak go wykorzystać?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polska gospodarka ma cechy, które powinny ograniczać skalę spadku PKB w następstwie tych działań (m. in. brak uzależnienia od pojedynczego sektora, w szczególności turystycznego i surowcowego, płynny kurs walutowy, silny sektor eksportowy i nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących). Jednak dostępne prognozy wskazują, że po odmrożeniu gospodarki dynamika PKB w naszym kraju nie poprawi się na tyle, żeby straty wywołane zamrożeniem zostały w pełni lub przynajmniej w istotnym stopniu nadrobione. Siła odbicia, jeżeli mierzyć ją rewizją prognoz, ma być w naszym kraju najsłabsza w całej Unii Europejskiej. Wstrząs wywołany przez pandemię uwidacznia nadwątlenie fundamentów wzrostu polskiej gospodarki przez antyrynkowe działania podejmowane w ostatnich latach (np. obniżenie wieku emerytalnego, nacjonalizowanie i upartyjnianie firm, wprowadzanie nowych podatków i komplikowanie istniejących, nakładanie kolejnych biurokratycznych barier ograniczających konkurencję, upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości). Żeby polska gospodarka miała szanse na odbicie możliwie zbliżone do V-kształtnego, polityka gospodarcza musiałaby zostać nakierowana na wzmacnianie potencjału wzrostu (bodźców do pracy, oszczędzania, inwestowania i innowacji). Samo ogłoszenie planów sprzyjających temu działań (np. radykalnego uproszczenia podatków, zatrzymania nadprodukcji prawa, prywatyzacji, przywrócenia niezależności wymiarowi sprawiedliwości) wzmacniałoby zaufania inwestorów do polskiej gospodarki. To z kolei zmniejszałoby jej wrażliwość na ewentualne dalsze wstrząsy. Biorąc pod uwagę szeroki zakres potrzebnych w naszym kraju dostosowań, strategia małych kroków nie wydaje się być dobrym rozwiązaniem. Należy wykorzystać obecny kryzys do szerokiej transformacji społeczno-gospodarczej, w swej skali przypominającej być może nawet to, z czym mieliśmy do czynienia na przełomie lat 1980/90. Samej przebudowie systemu (rozwiązań ustrojowych i instytucjonalnych) powinna towarzyszyć nowa strategia rozwoju, kładąca nacisk nie tylko na wzrost gospodarczy jako taki, ale również jego jakość. Wyrazem tej ostatniej jest zachowanie równowagi w kluczowych wymiarach, pomiędzy "dziś" a "przyszłością" (tym co zostawimy przyszłym pokoleniom), kapitałem i pracą, wsparciem socjalnym a wsparciem rozwoju. (fragment tekstu)

EN

The Polish economy has attributes that should limit the scale of the drop in GDP resulting from these actions (including its lack of dependence on a single sector, particularly tourism or commodities; its floating currency; its strong export sector; and its current-account surplus). But the available forecasts indicate that after the economy reopens, GDP growth won't recover enough for the losses caused by the lockdown to be fully or at least significantly made up. The strength of Poland's rebound, if we measure it by forecast revisions, will be the weakest in the EU. The shock caused by the pandemic is exposing how anti-market actions taken in recent years have weakened the foundations of Polish economic growth (e.g. reducing the retirement age; nationalization and party capture of companies; introduction of new taxes and complicating existing ones; adding further bureaucratic barriers that limit competition; politicization of the justice system). For the Polish economy to have a chance at the most V-shaped possible recovery, economic policy would have to be directed at strengthening growth potential (incentives to work, save, invest and innovate). Merely announcing plans supporting these activities (e.g. a radical simplification of taxes, halting the overproduction of laws, privatization, restoring judicial independence) would strengthen investor confidence in the Polish economy. This in turn would reduce its sensitivity to potential further shocks. Taking into account the broad range of adjustments Poland needs, a strategy of small steps doesn't seem to be a good solution. We must use the current crisis for a broad social and economic transformation, similar in scale to the one we undertook in the late 1980s and early 1990s. The reconstruction of the system itself (structural and institutional solutions) should be accompanied by a new development strategy that stresses not only economic growth per se, but also its quality. That includes maintaining balance in key dimensions: between "today" and "tomorrow" (next generations), capital and labor, social support and support for development. (fragment of text)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka narodowa; Dług publiczny; Polityka pieniężna; Restrukturyzacja gospodarki; Kryzys zadłużeniowy; Rozwój zrównoważony; Rozwój technologiczny; Impuls fiskalny; Firmy zombie

EN

National economy; Public debt; Monetary policy; Economic restructuring; Indebtedness crisis; Sustainable development; Technological development; Fiscal impulse; Zombie companies

• Czasopismo: Zeszyty BRE Bank-CASE
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 165
• Strony: 54

Twórcy

autor

Andrzej Rzońca

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Andrzej Halesiak

Bibliografia

• Balcerowicz L., Rzońca А. (red) (2015). Puzzles of Economic Growth, Washington, DC.: World Bank.
• Barro R.J., Ursúa J.F., Weng J. (2020). The Coronavirus and the Great Influenza Pandemic: Lessons from the 'Spanish Flu' for the Coronavirus's Potential Effects on Mortality and Economic Activity, NBER Working Paper, 26866.
• Broadberry S., Wallis J. (2017). Growing, Shrinking and Long Run Economic Performance: Historical Perspectives on Economic Development, CEPR Discussion Paper, 11973.
• Ciżkowicz P., Parosa G., Rzońca A., (2020). Interest rates close to zero and zombie firms, (mimeo).
• EY (2020). Znaczenie popytu zagranicznego dla wzrostu gospodarczego w Polsce, Warszawa.
• EBOiR/EBRD (2020). Regional Economic Prospects in the EBRD Regions. May 2020 update. Covid-19: From shock to recovery, London: European Bank for Reconstruction and Development..
• EC/KE (2019). European Economic Forecast. Autumn 2019, Brussels.
• EC/KE (2020). European Economic Forecast. Spring 2020, Brussels.
• Keogh-Brown M., Wren-Lewis S., Edmunds W. J., Beutels P., Smith R. D. (2010). The possible macroeconomic impact on the UK of an influenza pandemic, Health Economics, 19(11): 1345-1360.
• Ljungqvist L., Sargent T.J. (2008). Two Questions about European Unemployment, Econometrica, 76(1): 1-29.
• IMF/MFW (2019). World Economic Outlook. October 2019: Global Manufacturing Downturn, Rising Trade Barriers, Washington DC.
• IMF/ MFW (2020a). Fiscal Monitor, Washington DC.
• IMF/ MFW (2020b). World Economic Outlook. April 2020: The Great Lockdown, Washington DC.
• Montenovo L., Jiang X., Rojas F.L., Schmutte I.M., Simon K.I., Weinberg B.A., Wing C., (2020). Determinants of Disparities in Covid-19 Job Losses, NBER WP 27132.
• NBP (2019). Raport o stabilności systemu finansowego. Grudzień 2019 r., Warszawa.
• Pindyck R.S. (2020). COVID-19 and the Welfare Effects of Reducing Contagion, NBER Working Paper, 27121.
• Rzońca A. (2014). Kryzys banków centralnych. Skutki stóp procentowych bliskich zera, Warszawa: C.H. Beck.
• Bendyk E. (2020). W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata, Wydawnictwo Polityka.
• Carney M. (2020). The world after covid-19. Mark Carney on how the economy must yield to human values, The Economist, 16.04.
• BIS (2020). Credit to non-financial sector, https://www.bis.org/statistics/totcredit.htm.
• European Environment Agency (2019). Air quality in Europe - 2019 report, EEA Report No 10/2019, https://www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2019.
• EIB (2019). EIB Investment Survey - Tracking investment needs and constraints across Europe.
• EIB (2019). Investment Report. Uncertainty Weighting on EU Business Investment, https://www.industryandbusiness.ie/eib-investment-report-2019-uncertainty-weighing-on-eu-business-investment/.
• EC/KE (2020). The Digital Economy and Society Index, https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/desi.
• Eurostat Database (2020). Annual sector accounts, non-financial transactions.
• Rozkrut Marek, (2020). Czy konsumpcja jest głównym motorem wzrostu polskiej gospodarki?, EY: https://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-eat-Zrodla-wzrostu-polskiej-gospodarki/$File/ey-eat-Zrodla-wzrostu--polskiej-gospodarki.pdf".
• G30 (2013). Long-term finance and economic growth, https://group30.org/images/uploads/publications/G30_LongtermFinanceEconGrowth.pdf.
• International Federation of Robotics (2019). Executive Summary World Robotics 2019 Industrial Robots, https://ifr.org/downloads/press2018/Executive Summary WR 2019 Industrial Robots.pdf.
• IIF(2020). Global Debt Monitor - COVID-19 Light a Fuse, https://www.iif.com/Portals/0/Files/content/Research/Global Debt Monitor_April2020.pdf.
• McKinsey (2018). Ramię w ramię z robotem. Jak wykorzystać potencjał automatyzacji w Polsce, https://www.mckinsey.com/pl/our-insights/ramie-w-ramie-z-robotem