Alternatywne formy głosowania w polskim prawie wyborczym

• Autorzy: Monika Kowalska

Warianty tytułu

The Alternative Voting Forms in the Polish Election Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kryzys uczestnictwa obywateli w wyborach jest zjawiskiem dotykającym wiele państw europejskich, w tym Polskę. Główną tezą artykułu jest założenie, że absencja wyborcza jest problemem, którego rozwiązanie wymaga różnych narzędzi, jednym z których są udogodnienia instytucjonalne, mające ułatwić proces oddawania głosu. Analiza stosowania w polskiej praktyce wyborczej tzw. alternatywnych procedur głosowania wykazuje jednak nikły stopień ich wykorzystania. Rodzi to pytania o przyczyny tego stanu rzeczy oraz formy pożądanych działań naprawczych w tym zakresie. Do wyjaśnienia problemów badawczych zastosowano metodę instytucjonalno-prawną, poddając analizie akty normatywne regulujące alternatywne procedury głosowania. Metoda komparatywna pozwoliła na wskazanie występujących luk w przyjętych rozwiązaniach instytucjonalnych i praktyce ich stosowania, jak też na znalezienie możliwych dróg dochodzenia do optymalnego wzorca. Zastosowanie podejścia systemowego dało możliwość kompleksowego spojrzenia na badane instytucje i zjawiska z nimi powiązane oraz wyprowadzenia wniosków w zakresie koniecznych działań w kierunku zwiększenia ich efektywności.(abstrakt oryginalny)

EN

The crisis of citizens' participation in the elections is the feature of many European states, and also Poland. The main thesis of the article is that the voting absence is the problem, which could be solved using different solutions, and one of them is the institutional convenience to facilitate the voting process. The analysis of the use of alternative voting procedures in Polish electoral practice demonstrates, however, that they are not very popular. This fact raises questions about the reasons for this state of affairs and the forms of corrective actions in this regard. To clarify the research problems, the Author used the institutional-legal method and analysed the normative acts, which regulate alternative voting procedures. The comparative method allowed to indicate the existing gaps in the adopted institutional solutions and the practice of their application, as well as to find possible ways to achieve the optimal scheme. The application of the system approach gave the opportunity to make a comprehensive overview of the examined institutions and related phenomena, and to draw conclusions regarding necessary actions to increase their effectiveness.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo wyborcze; Głosowanie

EN

Election law; Voting

• Czasopismo: Przegląd Europejski
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2
• Strony: 35--48

Twórcy

autor

Monika Kowalska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• 1. BANASZAK Bogusław (1996), Prawo wyborcze obywateli, Warszawa
• 2. BIULETYN RPO (2012), Gwarancje korzystania z prawa wyborczego przez osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia, "Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich", nr 8, Warszawa, wrzesień 2012.
• 3. BORSKI Maciej (2016), Czy głosowanie przez pełnomocnika może być antidotum na przymusową absencję wyborczą osób niepełnosprawnych, "Roczniki Administracji i Prawa", nr XVI.
• 4. CHMAJ Marek, SKRZYDŁO Wiesław (2002), System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Zakamycze
• 5. CHMAJ Marek, SKRZYDŁO Wiesław (2008), System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa
• 6. DZIEWULA Dobromir, POL Albert (2009), Centralny rejestr wyborców. Przegląd rozwiązań międzynarodowych. Wnioski dla Polski, "Analizy BAS", nr 9
• 7. ECKHARDT Krzysztof (2015), Kodeks wyborczy w świetle poglądów doktryny i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wybrane problemy, "Polityka i Społeczeństwo", nr 3 https://doi.org/10.15584/polispol.2015.3.2
• 8. GALSTER Jan (2001), Prawo wyborcze do Sejmu i Senatu RP oraz status prawny posłów i senatorów, w: Zbigniew Witkowski (red.), Prawo konstytucyjne, Toruń
• 9. GAPSKI Maciej (2009), Nowe techniki głosowania w świetle zasady bezpośredniości wyborów, "Przegląd Sejmowy", nr 2
• 10. GARLICKI Leszek (2003), Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa
• 11. KRIMMER Robert, VOLKAMER Melanie, DUENAS-CID David (2019), E-voting - an overview of the development in the past 15 years and current discussions, "Lecture Notes in Computer Science" (including subseries Lecture Notes in Artificial Intelligence and Lecture Notes in Bioinformatics), 11759 LNCS. https://doi.org/10.1007/978-3-030-30625-0_1
• 12. KOMUNIKAT (2011) z badań CBOS. Polacy o ułatwieniach w głosowaniu, Warszawa, nr 84
• 13. KOMUNIKAT (2014) z badań CBOS. Ułatwienia w głosowaniu - wiedza opinie i oczekiwania, Warszawa, nr 55
• 14. KORYCKI Krzysztof (2017), Alternatywne techniki głosowania a frekwencja wyborcza, "Studia Wyborcze", t. 23
• 15. KUNDERA Weronika (2014), Realizacja konstytucyjnego prawa do udziału w wyborach, w: Mariusz Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, Wrocław
• 16. KUŻELEWSKA Elżbieta (2018), E-voting w wyborach parlamentarnych w Belgii, "Przegląd Europejski", nr 2. https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.0861
• 17. MICHALAK Bartłomiej (2013), Absencja wyborcza, w: Andrzej Sokala, Bartłomiej Michalak, Piotr Uziębło, Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa
• 18. MORDWIŁKO Janusz (2001), W sprawie ustanowienia w polskim prawie wyborczym instytucji pełnomocnika wyborcy oraz możliwości głosowania drogą pocztową (głosowanie korespondencyjne), "Przegląd Sejmowy", nr 1
• 19. MORDWIŁKO Janusz (2006), Instytucja pełnomocnika wyborcy w aspekcie porównawczym, "Zeszyty Prawnicze BAS", nr 3
• 20. MUSIAŁ-KARG Magdalena (2011), Metody zwiększania frekwencji wyborczej. Polska a doświadczenia innych państw, "Studia Politologiczne", nr 2 https://doi.org/10.14746/ssp.2011.2.05
• 21. MUSIAŁ-KARG Magdalena (2015), Głosowanie elektroniczne jako alternatywna metoda uczestniczenia w wyborach - opinie Polaków, "Political Preferences", nr 10
• 22. ORDYNACJA WYBORCZA (1992) do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Projekty, Warszawa PKW (25.08.2015) Serwis informacyjny: http://parlament2015.pkw.gov.pl/aktualnosci/5/17_Glosowanie_korespondencyjne_w_kraju (10.09.2018)
• 23. PROCEDURY wyborcze w krajach europejskich (2015), Biuro Analiz i Dokumentacji Kancelarii Senatu, Warszawa
• 24. PRZYWARA Michał (2012), System wyborczy do Sejmu i Senatu RP po 1989 roku - ciągłość i zmiany, Warszawa
• 25. RAKOWSKA Anna, RULKA Marcin (2011), Centralny elektroniczny rejestr wyborców podstawą reform prawa wyborczego, Warszawa
• 26. RAKOWSKA Anna, SKOTNICKI Krzysztof (2011), Zmiany w prawie wyborczym wprowadzone przez Kodeks wyborczy, "Przegląd Sejmowy", nr 4
• 27. ROZPORZĄDZENIE (2015/1724) Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 lipca 2011 r. w sprawie sporządzenia aktu pełnomocnictwa do głosowania w wyborach: do Sejmu RP i do Senatu RP, Prezydenta RP, do Parlamentu Europejskiego w RP, do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, Dz. U. 2015,poz. 1724
• 28. ROZPORZĄDZENIE (2015/131) Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie przesyłek w głosowaniu korespondencyjnym w kraju, Dz. U. 2015, poz. 131
• 29. SKOTNICKI Krzysztof (2000), Zasada powszechności w prawie wyborczym. Zagadnienia teorii i praktyki, Łódź
• 30. USTAWA (2009/1651) z dnia 19 listopada 2009 r. o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta RP, ustawy ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o bezpośrednim wyborze wójta burmistrza i prezydenta miasta, Dz. U. 2009, nr 213, poz. 1651
• 31. USTAWA (2011/112) z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, Dz. U. 2011, nr 21, poz. 112 https://doi.org/10.1111/j.1468-2397.2011.00849
• 32. USTAWA (2014/1072) z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2014, poz. 1072
• 33. USTAWA (2017/2204) z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, tj. Dz. U. 2017, poz. 2204
• 34. USTAWA (2018/130) z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, Dz. U. 2018, poz. 130
• 35. USTAWA (2011/881) z dnia 27 maja 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Kodeks wyborczy, Dz. U. 2011, nr 147, poz. 881
• 36. USTAWA (2018/511) z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. 2018, poz. 511
• 37. USTAWA (2019/684) z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, tj. Dz. U. 2019, poz. 684
• 38. WYBORY prezydenckie 2015. Uwaga głos oddany poczta może być nieważny (2015), https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/1428593,Wybory-prezydenckie-2015-Uwaga-glos-oddanypoczta-moze-byc-niewazny (24.04.2015)
• 39. WYROK (2011) Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt K 9/11, OTK ZU 2011, seria A, nr 6, poz. 61
• 40. ZBIERANEK Jarosław (2013), Alternatywne procedury głosowania w polskim prawie wyborczym - gwarancja zasady powszechności wyborów czy mechanizm zwiększenia frekwencji wyborczej?, Warszawa
• 41. ZBIERANEK Jarosław (2011a), Alternatywne procedury głosowania w Polsce na tle państw Unii Europejskiej, Studia BAS, nr 3
• 42. ZBIERANEK Jarosław (2011b), Nowe procedury: głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika, w: Krzysztof Skotnicki (red.), Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, Warszawa
• 43. ZBIERANEK Jarosław (2014), Głosowanie wyborców niepełnosprawnych - wybrane zagadnienia, "Zeszyty Prawnicze BAS", nr 1
• 44. ŻUKOWSKI Arkadiusz (1999a), Absencja wyborcza, w: Wojciech Sokół, Marek Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii. Teoria polityki, t. I, Zakamycze
• 45. ŻUKOWSKI Arkadiusz (1999b), Systemy wyborcze. Wprowadzenie, Olsztyn

Identyfikatory

DOI

10.31338/1641-2478pe.2.20.3