W cieniu GUŁagu : narracja o represjach w Federacji Rosyjskiej w perspektywie współczesnej

• Autorzy: Magdalena Lachowicz

Warianty tytułu

In the Shadow of the Gulag: the Narrative about Repression in the Russian Federation from a Contemporary Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule zostały poddane analizie decyzje podjęte przez władze rosyjskie dotyczące oceny represji stalinowskich oraz ich skuteczność wobec rosyjskiego społeczeństwa. Represje stalinowskie w Rosji są tematem znanym, jednak przez niektórych, a szczególnie młode pokolenie, niedostrzeganym. Jest to związane ze zmianą rosyjskiej przestrzeni upamiętniania, która wiąże się z dwoma procesami. Pozytywne elementy zmiany przybierają formę materialną w postaci większej liczby tablic pamiątkowych lub pomników związanych z represjami, a także symboliczną - w formie obchodów rocznicowych, projektów społecznych, ceremoniałów, organizacji publicznych zgromadzeń, często w miejscach pamięci, cmentarzach czy byłych obozach. (...) Równolegle jednak pojawia się zjawisko negatywne, wynikające z wypierania niewygodnej dla władzy historii o represjach stalinowskich. Z debaty publicznej i świadomości społecznej znikają kompromitujące sprawy z okresu stalinowskiego. (fragment tekstu)

EN

The purpose of this article is to analyse the change in the policy of the Russian authorities regarding the assessment of Stalinist repression and its effectiveness in Russian society. There are two dominant processes: on the one hand, repression is commemorated in public space and, on the other hand, compromising issues from the Stalinist period disappear from public debate and public awareness. The historical debate in Russia has been limited by changes in Russian law. While the percentage of people considering Stalinist repression to have been a historical necessity has increased, the number of those who recognise the state's responsibility for carrying out mass political repression has decreased. There have been changes in historical policy and in institutions responsible for the narrative of repression. Therefore, the role of non-profi t and non-governmental organisations in conducting research and projects popularising the truth about political repression in the former USSR has increased. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Polityka historyczna; Tożsamość narodowa

EN

History; Historical policy; National identity

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 4
• Strony: 221--240

Twórcy

autor

Magdalena Lachowicz

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Antonov A., "Staričok" eŝe poslužit/Sud'bu Doma kupca Bulygina v Joškar-Ole rešit obŝest ven nost', "Marijskaâ pravda" [online], 27 VII 2018 [dostęp: 21 VI 2019], dostępny w internecie: https://www.marpravda.ru/news/gorod/sudbu-doma-kuptsa-bulygina-vyoshkar-ole-reshit-obshchestvennost/.
• Assmann A., To remember or to forget: Which way out of a shared history of violence?, [w:] Memory and political change, ed. A. Assmann, L. Shortt, Londyn 2012.
• Âkovlev A. N., Sumerki, Moskwa 2005.
• Bugaj N. F., Reabilitaciâ repressirovannyh graždan Rossii: (XX - načalo XXI veka), Moskwa 2006.
• Bugaj N. F., Territorial'naâ reabilitaciâ - sostavnaâ čast' reabilitacii narodov Rossii: voprosy teorii i praktiki, [w:] Klûčevye problemy istorii rossijskih nemcev: Materialy X meždunarodnoj konferencii. 18-21 XI 2003 Moskva, Moskwa 2004.
• Burszta W. J., Upamiętnianie jako forma praktyki kulturowej, [w:] Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, red. M. Fabiszak, A. W. Brzezińska, M. Owsiński, Kraków 2016.
• Connerton P., Seven types of forgetting, [w:] "Memory Studies" 2008, No. 1 (1).
• Čehovskaâ V., Zdanie Doma Bulygina otrestavriruût i peredadut pod social'nye celi, "Joškar-Ola", 18 VI 2018, dostępny w internecie [dostęp: 21 VI 2019]: https://gg12.ru/zdaniedoma-bulygina-otrestavriruyut-i-peredadut-pod-sotsialnye-tseli/.
• Čeliŝeva V., Kapyč A., Roskomstalin. Kak učitelâm zapretili rasskazyvat' detâm o repressiâh. Komiks, "Novaâ gazeta" [online], 29 I 2019 [dostęp: 21 VI 2019], dostępny w internecie: https://www.novayagazeta.ru/articles/2019/01/29/79344.
• Dâtlenko P. I., Reabilitaciâ žertv stalinskih repressij v Rossijskoj Federacii: predvaritel'nye itogi, ètapy, dostiženiâ i problemy, [w:] "Vestnik Volžskogo universiteta im. V. N.Tatiŝeva" 2011, nr 8.
• Domańska E., Historia ratownicza, [w:] "Teksty Drugie" 2014, nr 5.
• Dubina V., Virtual'noe mesto pamâti i real'noe prostranstvo GULaga v sovremennoj Rossii, [w:] Politika affekta. Muzej kak prostranstvo publičnoj istorii, red. A. Zavadskij, V. Sklez, K. Suverina, Moskwa 2019.
• Gudkov L., Bol'šoj terror i repressii, Levada [online], 7 IX 2017 [dostęp: 20 III 2019], dostępny w internecie: https://www.levada.ru/2017/09/07/16561/.
• Gudkov L., Derealizaciâ prošlogo: funkcii stalinskogo mifa, "Pro et Contra" 2012.
• Gudkov L., Graždanskoe prosveŝenie. Negativnaâ mobilizaciâ i problema morali [online], 4 X 2015, dostępny w internecie [dostęp: 10 XI 2019]: https://7x7-journal.ru/articles/2015/10/04/grazhdanskoe-prosveshenie-lev-gudkov-negativnaya-mobilizaciya-i-problema-morali.
• Gudkov L., Putinskij recidiv totalitarizma, dostępny w internecie [dostęp: 1 XI 2019]: https://carnegieendowment.org/files/ProEtContra_63_129-147.pdf.
• Koncepciâ gosudarstvennoj politiki po uvekovečeniû pamâti žertv političeskih repressij, 15 I 2015, Nr 1561-r, Sovet pri Prezidente Rossijskoj Federacii po razvitiû graždanskogo obŝestva i pravam čeloveka, dostępne w internecie [dostęp: 20 VI 2019]: http://www.president-sovet.ru/documents/read/393/.
• Konkvest D. R., Žatva skorbi. Sovetskaâ kollektivizaciâ i terror golodom, Londyn 1988.
• Kropačev S. A., Masštaby demografi českih poter' SSSR. Načalo 1930-h - seredina 1940-h godov, [w:] Problemy otečestvennoj istorii i istoriografi i, Krasnodar 2010.
• Kropačev S. A., Meždunarodnaâ naučnaâ konferenciâ v Pariže o stalinskom "bol'šom terrore", [w:] "Rossijskaâ istoriâ" 2009, nr 1.
• Latypov R., Permskoe kraevoe otdelenie Meždunarodnogo obŝestva "Memorial", dostępne w internecie [dostęp: 20 VII 2019]: http://www.pmem.ru/4461.html.
• Lûbimov D., Činovniki Marij Èl otvetili tatarstanskomu obŝestvenniku pro sud'bu byvšego muzeâ GULAG v Joškar-Ole, Idel.Realii [online], 24 XII 2018, [dostęp: 21 VI 2019], dostępny w internecie: https://www.idelreal.org/a/29673861.html.
• Maksudov S., Poteri naseleniâ SSSR v gody kollektivizacii, posleslovie I. G. Dâd'kina, [w:] Zven'â. Istoričeskij al'manah, Moskwa-Petersburg 1991, wyd. 1.
• Petrov A. G., Reabilitaciâ žertv političeskih repressij: istoriko-pravovoj analiz, Niżny Nowogród 2007.
• Političeskie presledovaniâ 30-40 gg. XX veka: motivy i masštaby, 2 X 2017, Nr 3481, Vserossijskij centr izučeniâ obŝestvennogo mneniâ (WCIOM), dostępny w internecie [dostęp: 5 VII 2019]: https://wciom.ru/index.php?id=236&uid=3598.
• Pomeranc G. S., Gosudarstvennaâ tajna pensionerki, "Novyj mir" 2002, nr 5.
• Putin zaâvil o neobhodimosti izučeniâ stalinskih repressij v škole, Interfax [online], 11 XII 2018, [dostęp: 14 IV 2019], dostępny w internecie: https://www.interfax.ru/russia/641835.
• Reabilitaciâ i pamât'. Otnošenie k žertvam sovetskih političeskih repressij v stranah byvšego SSSR, red. A. Roginskij, A. Danièl', L. Eremina, E. Žemkova, T. Kasatkina, N. Ohotin, Â. Račinskij, Moskwa 2016.
• Repressii XX veka: pamât' o blizkih, 5 X 2018, Nr 3781, Vserossijskij centr izučeniâ obŝestvennogo mneniâ (WCIOM), dostępny w internecie [dostęp: 12 I 2019]: https://wciom.ru/index.php?id=236&uid=9344.
• Stalinskie repressii: prestuplenie ili nakazanie?, 5 VII 2017, Nr 3412, Vserossijskij centr izučeniâ obŝestvennogo mneniâ (WCIOM), dostępny w internecie [dostęp: 12 I 2019]: https://wciom.ru/index.php?id=236&uid=2195.
• Stryjek T., Ukraina przed końcem Historii. Szkice o polityce państw wobec pamięci, Warszawa 2014.
• Suslov A. B., Čeremnyh M.V., Izučenie v škole istorii stalinskih repressij. Metodičeskie rekomendacii, Perm 2015.
• Tomczak M., Złoto i dzieci. Polski horror ratowniczy, [w:] Historie i narracje. Od historii lokalnej do opowieści postantropocentrycznej, red. R. Makarska, Kraków 2019.
• Valiev A., "Èto skrytaâ reabilitaciâ Stalina", Svoboda [online], 25 VII 2017 [dostęp: 21 VI 2019], dostępny w internecie: https://www.svoboda.org/a/28637536.html.
• Vektory vzaimodejstviâ graždanskogo obŝestva i sovremennogo gosudarstva, red. K. E. Sigalov, Û. M. Sarančuk, P. S. Seleznëv, Moskwa 2018.
• Zaklûčenie kompleksnoj èkspertizy èkspertov Roskomnadzora, dostępny w internecie [dostęp: 21 VI 2019]: https://static.novayagazeta.ru/storage/content/attachments/24219/Roskomnadzor_expertise.pdf.
• Zasedanie Soveta po razvitiû graždanskogo obŝestva i pravam čeloveka [online], 11 XII 2018 [dostęp: 11 XI 2019], dostępny w internecie: http://www.kremlin.ru/events/president/news/59374.
• Zemskov V. N., Zaklûčennye, specposelency, ssyl'noposelency, ssyl'nye i vyslannye (Statistikogeografi českij aspekt), [w:] "Istoriâ SSSR" 1991, nr 5.
• Žemkova E., Masštaby sovetskogo političeskogo terrora, Moskwa 2016.
• Žemkova E., Roginskij A., Meždu sočuvstviem i ravnodušiem - reabilitaciâ žertv sovetskih repressij, Moskwa 2016.

Identyfikatory

DOI

10.35757/SM.2019.72.4.14