Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
The Cultural Causes of the Rise and Fall of Sumer and the Egyptian Old Kingdom
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest poszerzenie optyki hermeneutycznej poprzez uwzględnienie procesów zachodzących w kulturach wczesnopiśmiennych. Realizacja tego zamierzenia umożliwia uzyskanie pełniejszej - niż dotąd - odpowiedzi na pytanie: które cechy kultury sprzyjają integracji społecznej, a które są kryzysogenne? Analizy przedstawione w artykule służą wyznaczeniu zakresu badań określających cechy uprawnionych interpretacji procesów społecznych; ponadto zarysowują perspektywę dalszych analiz krytycznych, dotyczących kulturotwórczego potencjału wczesnych narracji.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule poruszany jest problem zasadności opisów kultur wczesnohistorycznych, których kontekst społeczny jest fragmentaryczny, a opisy pochodzące z epoki są silnie zabarwione mitologią. Wykorzystano podstawowe metody filozoficzne: analizę porównawczą i metafilozoficzną, połączoną z hermeneutyką i elementami dialektyki filozoficznej.
PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się szkicem przedstawiającym etapy poprzedzające powstanie pierwszych kultur historycznych; szeroka perspektywa opisu ukazuje pełniejszy sens pierwszych znanych narracji, w których istotnym motywem jest odpowiedź na pytania o źródła człowieczego świata. Analizowane są wybrane treści literatury Egiptu i Sumeru; wskazane zostały istotne podobieństwa i różnice obydwu kultur, omówiona została rola realizacji wielkich zespołów architektonicznych dla procesów społecznych. Analiza struktur instytucjonalnych Egiptu i Sumeru pozwoliła przejść do uogólnionych konkluzji odnośnie do przyczyn poważnych kryzysów i sposobów ich przezwyciężenia.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza porównawcza Starego Państwa w Egipcie oraz Sumeru umożliwiła uchwycenie procesów kulturotwórczych w społeczeństwach o niskim poziomie czytelnictwa. Charakterystyka cech przekazu religijnego o wysokim stopniu metamorficznego myślenia pozwoliła ukazać najważniejsze błędy interpretacji opierających się na kryteriach współczesnego pragmatyzmu. Analiza zarazem wskazała ograniczone możliwości zrozumienia społeczeństw przedfilozoficznych ukształtowanych w innych - niż współcześnie występujące - kontekstach.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analiza porównawcza pozwoliła wskazać celowość dalszych prac badawczych, ujawniając braki w dotychczasowych opracowaniach perspektyw z zakresu filozofii religii, psychologii społecznej czy teorii twórczości; wstępnie dookreśliła postulat Piotra Steinkellera badania kultur "na ich własnych warunkach"; na poziomie ogólnym pomogła zarysować obszar badawczy, który może dostarczyć nowych argumentów wyjaśniających przyczyny wyhamowania tempa rozwoju kultur wczesnopiśmiennych, a także wskazać ogólne hipotezy dotyczące tych cech społeczno-kulturowych, które stymulują przyspieszenie tempa rozwoju, oraz tych, które go utrudniają, generując sytuacje kryzysowe. Analizy przedstawione w artykule można interpolować na badania współczesnych procesów społecznych, osłabiając dogmatyczne tendencje oparte na schematach interpretacyjnych. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule poruszany jest problem zasadności opisów kultur wczesnohistorycznych, których kontekst społeczny jest fragmentaryczny, a opisy pochodzące z epoki są silnie zabarwione mitologią. Wykorzystano podstawowe metody filozoficzne: analizę porównawczą i metafilozoficzną, połączoną z hermeneutyką i elementami dialektyki filozoficznej.
PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się szkicem przedstawiającym etapy poprzedzające powstanie pierwszych kultur historycznych; szeroka perspektywa opisu ukazuje pełniejszy sens pierwszych znanych narracji, w których istotnym motywem jest odpowiedź na pytania o źródła człowieczego świata. Analizowane są wybrane treści literatury Egiptu i Sumeru; wskazane zostały istotne podobieństwa i różnice obydwu kultur, omówiona została rola realizacji wielkich zespołów architektonicznych dla procesów społecznych. Analiza struktur instytucjonalnych Egiptu i Sumeru pozwoliła przejść do uogólnionych konkluzji odnośnie do przyczyn poważnych kryzysów i sposobów ich przezwyciężenia.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza porównawcza Starego Państwa w Egipcie oraz Sumeru umożliwiła uchwycenie procesów kulturotwórczych w społeczeństwach o niskim poziomie czytelnictwa. Charakterystyka cech przekazu religijnego o wysokim stopniu metamorficznego myślenia pozwoliła ukazać najważniejsze błędy interpretacji opierających się na kryteriach współczesnego pragmatyzmu. Analiza zarazem wskazała ograniczone możliwości zrozumienia społeczeństw przedfilozoficznych ukształtowanych w innych - niż współcześnie występujące - kontekstach.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analiza porównawcza pozwoliła wskazać celowość dalszych prac badawczych, ujawniając braki w dotychczasowych opracowaniach perspektyw z zakresu filozofii religii, psychologii społecznej czy teorii twórczości; wstępnie dookreśliła postulat Piotra Steinkellera badania kultur "na ich własnych warunkach"; na poziomie ogólnym pomogła zarysować obszar badawczy, który może dostarczyć nowych argumentów wyjaśniających przyczyny wyhamowania tempa rozwoju kultur wczesnopiśmiennych, a także wskazać ogólne hipotezy dotyczące tych cech społeczno-kulturowych, które stymulują przyspieszenie tempa rozwoju, oraz tych, które go utrudniają, generując sytuacje kryzysowe. Analizy przedstawione w artykule można interpolować na badania współczesnych procesów społecznych, osłabiając dogmatyczne tendencje oparte na schematach interpretacyjnych. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The main goal of this article is to broaden the hermeneutic viewpoint by examining processes that occurred in early writing cultures. The purpose of this is to provide a more complete answer to the question: "What features of culture promote social integration, and which are crisis-inducing?" The analyses presented in the article serve to delineate a field of research that could determine the features of legitimate interpretations of social processes. Additionally, these analyses outline the perspectives for further critical research on the culture-forming potential of early narratives.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article examines the problem of the validity of descriptions of early historic cultures, in which the social context is fragmentary and descriptions from the time are strongly tainted with mythology. Basic philosophical methods are applied: comparative and meta-philosophical analysis combined with hermeneutics and elements of philosophical dialectic.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an outline illustrating the stages preceding the emergence of the first historic cultures. The broad perspective used in the description serves to reveal a fuller sense of the first known narratives, where the answer to questions about the sources of the human world is an important theme. Selected contents of Egyptian and Sumerian literature are analyzed; significant similarities and differences of both cultures are indicated, and the role of large architectural undertakings for social processes is discussed. An analysis of Egyptian and Sumerian institutional structures allowed for the formulation of generalized conclusions concerning the causes of major crises and ways to overcome them.
RESEARCH RESULTS: The comparative analysis of Sumer and of the Old Kingdom of Egypt enabled us to grasp how culture-forming processes proceed in societies with low literacy levels. Characteristics of religious message with a high degree of metamorphic thinking helped shed light on the most significant interpretive errors made based on the criteria of modern pragmatism. The analysis also demonstrated the limited possibilities of understanding pre-philosophical societies shaped in contexts that vary significantly from contemporary ones.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The comparative analysis conducted here allowed us to demonstrate the need for further research, revealing deficiencies in existing studies in the fields of philosophy of religion, social psychology, and art theory; as well as to tentatively expand on Piotr Steinkeller's postulate to study cultures "on their own terms." At the same time, at a general level, it helped to outline a field of research that could provide new arguments explaining the reasons for the slowdown in the development of early writing cultures, and expand on general hypotheses concerning which socio-cultural characteristics accelerate the rate of development and which characteristics impede it, generating crises. The analyses presented in the article can be interpolated into research on contemporary social processes, weakening dogmatic tendencies based on interpretive schemes. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article examines the problem of the validity of descriptions of early historic cultures, in which the social context is fragmentary and descriptions from the time are strongly tainted with mythology. Basic philosophical methods are applied: comparative and meta-philosophical analysis combined with hermeneutics and elements of philosophical dialectic.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an outline illustrating the stages preceding the emergence of the first historic cultures. The broad perspective used in the description serves to reveal a fuller sense of the first known narratives, where the answer to questions about the sources of the human world is an important theme. Selected contents of Egyptian and Sumerian literature are analyzed; significant similarities and differences of both cultures are indicated, and the role of large architectural undertakings for social processes is discussed. An analysis of Egyptian and Sumerian institutional structures allowed for the formulation of generalized conclusions concerning the causes of major crises and ways to overcome them.
RESEARCH RESULTS: The comparative analysis of Sumer and of the Old Kingdom of Egypt enabled us to grasp how culture-forming processes proceed in societies with low literacy levels. Characteristics of religious message with a high degree of metamorphic thinking helped shed light on the most significant interpretive errors made based on the criteria of modern pragmatism. The analysis also demonstrated the limited possibilities of understanding pre-philosophical societies shaped in contexts that vary significantly from contemporary ones.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The comparative analysis conducted here allowed us to demonstrate the need for further research, revealing deficiencies in existing studies in the fields of philosophy of religion, social psychology, and art theory; as well as to tentatively expand on Piotr Steinkeller's postulate to study cultures "on their own terms." At the same time, at a general level, it helped to outline a field of research that could provide new arguments explaining the reasons for the slowdown in the development of early writing cultures, and expand on general hypotheses concerning which socio-cultural characteristics accelerate the rate of development and which characteristics impede it, generating crises. The analyses presented in the article can be interpolated into research on contemporary social processes, weakening dogmatic tendencies based on interpretive schemes. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
47--69
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Śląski w Katowicach
Bibliografia
- Algaze, G. (2008). Ancient Mesopotamia at the Dawn of Civilization. The Evolution of an Urban Landscape. Chicago - London: The University of Phicago Press.
- Arnaiz-Villena, A. (2000). Prehistoric Iberia: Genetics, Anthropology, and Linguistics. New York: Springer Science+Business Media.
- Black, J., Cunningham, G., Robson, E. i Zólyomi, G. (2004). The Literature of Ancient Sumer. Translated and Introduced. Oxford - New York: Oxford University Press.
- Brodka, D., Greber, E., Hajda, W., Korpanty, J. i Rzepiela, M. (red.) (2003). Słownik łacińsko-polski. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
- Charvát, P. (2013). The Birth of the State: Ancient Egypt, Mesopotamia, India and China. Publisher: Karolinum Press, Charles University.
- Edzard, O.D. (1991). Irikagina (Urukagina). In: P. Michalowski, P. Steinkeller, E.C. Stone i R. Zettler (red.), Ancient Near Eastern Studies in Honor of Miguel Civil on the Occasion of his Sixty-Fifth Birthday. Aula Orientalis. Revista de estudios del Próximo Oriente Antiguo 9, Barcelona, 77-79.
- Eliade, M. (1997). Historia wierzeń i idei religjnych. Przeł. S. Tokarski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
- Filipowicz, P., Harabasz, K. i Marciniak, A. (2018). Jak upadało miasto. Çatalhöyük w ostatnich stuleciach swego istnienia. Archeologia Żywa, 4(70). Pozyskano z: https://archeologia.com.pl/2018/10/29/catalhoyuk-w-ostatnich-stuleciach-swego-istnienia/ (dostęp: 21.01.2020).
- Gabriel, R.A. (2002). Gods of Our Fathers: The Memory of Egypt in Judaism and Christianity. Westport (Connecticut): Greenwood Publishing.
- Hallo, W.W. (2010). The World's Oldest Literature. Studies in Sumerian Belles-Lettres. Leiden - Boston: Brill.
- Harris, W.V. (1989), Ancient Literacy. Cambridge - London: Harvard University Press.
- Havelock, E.A. (2007). Przedmowa do Platona. Przeł. P. Majewski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
- Łyczkowska, K. i Szarzyńska, K. (1981). Mitologia Mezopotamii. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- Michalowski, P. (2003). A Man Called Enmebaragesi. In: W. Sallaberger, K. Volk i A. Zgoll (red.), Literatur, Politik, und Recht in Mesopotamien.
- Orientalia Biblica et Christiana. Wiesbaden: Harrassowitz, 195-208.
- Ryholt, K. i Gojko, B. (2019). Libraries before Alexandria. In: K. Ryholt, G. Barjamovic (red.), Libraries before Alexandria Ancient Near Eastern Traditions. Oxford: Oxford University Press.
- Schulz, R. i Seidel, M. (red.). (2001). Egipt. Świat faraonów. Przeł. D. Gorzelany, A. Kubala, A. Könneman, Köln.
- Shaffer, A. (1983). Gilgamesh, the Cedar Forest and Mesopotamian History. Journal of the American Oriental Society, 103, 307-313.
- Simpson, W.K., Ritner, R.K., Tobin, V.A. i Wente, E. (2003). The Literature of Ancient Egypt: An Anthology of Stories, Instructions, Stelae, Autobiographies, and Poetry. New Haven: Yale University Press, Year.
- Słownik PWN. Pozyskano z: https://sjp.pwn.pl/sjp/propaganda;2508812.html (dostęp: 21.01.2020).
- Steinkeller, P. (1999). Land-Tenure Conditions in Southern Babylonia under the Sargonic Dynasty. In: B. Böck, E. Cancik-Kirschbaum i Th. Richter (red.), Munuscula Mesopotamica: Festschrift für Johannes Renger. Alter Orient und Altes Testament 267. Münster: Ugarit-Verlag, 553-557.
- Šulgi, B, A praise poem of Shulgi (Shulgi B). Pozyskano z: http://etcsl.orinst.ox.ac.uk/section2/tr24202.htm (dostęp: 14.01.2020).
- Thompson, W.R. (2004). Complexity, Diminishing Marginal Returns, and Serial Mesopotamian Fragmentation. Journal of World-Systems Research, 10, 613-652.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171603835
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.