Polski ruch queer w perspektywie polityki społecznej

• Autorzy: Piotr Skuza

Warianty tytułu

Polish Queer Movement from the Social policy Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jeśli chodzi o sytuację Polek i Polaków homoseksualnych, to jeszcze niedawno można by jedynie opierać się na przypuszczeniach o zdynamizowaniu się i upublicznieniu rodzimego ruchu wyzwolenia. Intuicję o przełomie w tej sferze wyraziłem w innym miejscu (Skuza 2004, s.16). Obecnie ze względu na nowy kontekst, można mówić o koalicji jeszcze szerszej niż konstytuująca się społeczność mężczyzn gejów, kobiet lesbijek, osób biseksualnych i transpłciowych, zwanej w skrócie LGBT. Tym razem obejmuje ona również ludzi, których przyjęło się nazywać w żargonie emancypacyjnym z angielska gay friendly, czyli przyjaźnie nastawionych do gejów i lesbijek. Koalicji, która łączy idea równości wobec prawa, nawet jeśli, a może przede wszystkim, niektórzy obywatele posługują się jakimś wyróżnikiem, np. nawiązującym do orientacji seksualnej. Oddzielną rzeczą jest umieszczenie ruchu queer w kontekście szerszych przemian emancypacyjnych. Robert Kulpa proponuje, po pierwsze, stosować queer bez wyróżnienia w celu zadomowienia terminu w polskim słownictwie dyskursu naukowego i debaty społecznej, a po wtóre, "ruch queer" obejmować ma teorię, ruch społeczny i działania artystyczne (Kulpa 2005, przypis 1 i 2). W tekście kieruję się tymi wskazówkami, kładąc jednak nacisk na problematykę tożsamości homoseksualnej. (fragment tekstu)

EN

This article is an attempt to show how Polish emancipation gay and lesbian movement evolves and how it affects the queer theory, which is being run within the humanities. The dramatic struggle held to make the Parade of Tolerance in June 2005 legal has stimulated once again a debate over the existence of queer people in Poland. This article also argues that ambiguous state of the movement raises a need of more social attitude to the issue. However, the discourse of antigay, homophobic rhetoric opposes any social initiatives in this matter. The author presents the wide scope of gay publications and argues with the constructivist approach of Jacek Kochanowski. Instead he offers a moderate essential attitude, called oscillating gay identity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby LGBT; Polityka społeczna; Prawa obywatelskie

EN

LGBT people; Societal policy; Civil Rights

• Czasopismo: Problemy Polityki Społecznej
• Rocznik: 2005
• Tom: 8
• Strony: 111--129

Twórcy

autor

Piotr Skuza

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Adamska K., Ludzie obok. Lesbijki i gej w Polsce, Wydawnictwo Graffitti BC, Toruń 1998.
• Ange D., Homoseksualizm. Czym jest? Do czego prowadzi?, Wydawnictwo M, Kraków 1993.
• Baran B., Postmodernizm i końce wieku, Wydawnictwo Inter Esse, Kraków 2003.
• Basiuk T., Queerowanie po polsku, "Furia Pierwsza" nr 7/2000.
• Basiuk T., Ferens D., Sikora T. (red.), Odmiany odmieńca. Mniejszościowe orientacje seksualne w perspektywie gender, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2002.
• Bilewicz M., Ostolski A., Wójcik A., Wysocka A., Pamięć w kontekście międzyetnicznym : "trudne pytania" w kontaktach młodych Polaków i młodych Żydów, "Kultura i społeczeństwo" nr 3/2004.
• Clark D., Lesbiki i geje. Jak ich kochać, Wydawnictwo Da Capa, Warszawa 1995.
• Dayringer R., Homosexuality Reconsidered, "The Journal of Pastoral Care" nr 1(50)/1996.
• Eichberg R., Ujawnij się. Prawda lesbijek i gejów, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 1995.
• Engel-Bernatowicz A., Kamiƒska A., Coming out. Ujawnienie orientacji psychoseksualnej - zaproszenie do dialogu, Wydawnictwo anka zet studio, Warszawa 2005.
• Gadomski W., Jak walczyć z biedą, "Gazeta Wyborcza" z 16-17 października 2004.
• Giroux H., W kierunku nowej sfery publicznej, (w:) Z. Kwieciński (red.), Nieobecne dyskursy, cz. 1, Studia Kulturowe i Edukacyjne, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1991.
• Gnitecki J., Pedagogika i edukacja u progu trzeciego tysiąclecia w obliczu przemian globalnych współczesnego świata, (w:) A. Nalaskowski, K. Rubacha (red.), Pedagogika u progu trzeciego tysiąclecia, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2001.
• Gruszczyƒska A., Nieznośna niewidzialność lesbijek, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Gruszczyńska A., Kraków, europejskie miasto homofobów, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004a.
• Gruszczyńska A., Wściekłość i wrzask, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004b.
• Habermas J., Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.
• Helminiaka D.A., Co Biblia naprawdę mówi o homoseksualności?, Uraeus, Gdynia 2002.
• Janion M., Rozstać się z Polską?, "Gazeta Wyborcza" z 2-3 października 2004.
• Jarymowicz T., Queer theory - bardzo krótki wstęp, http://www.nts.uni.wroc.pl/teksty/jarymowicz.html.
• Jaworski J., Wprowadzenie, (w:) G. Weinberg, Ludzie zorientowani homoseksualnie w społeczeństwie, Wydawnictwo Softpress, Poznań 1991.
• Jaworski J., Słowo wstępne, (w:) R. Woods, O miłości, która nie śmiała wymawiać swojego imienia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1993.
• Jaworski J., Dodatek: Problemy związane z polskimi przekładami Biblii, (w:) D.A. Helminiak, Co Biblia naprawdę mówi o homoseksualności, Wydawnictwo "Uraeus", Gdynia 2002.
• Kitliński T., Rozważania o kwestii gejowskiej. Prostoduszne, bez Sartre'a i po polsku, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Kochanowski J., Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Universitas, Kraków 2004a.
• Kochanowski J., Problem społecznej (nie)obecności lesbijek i gejów w Polsce z perspektywy socjologicznej studiów queer, (w:) I. Krzemiński, A. Jelonek (red.), Socjologia a przemiany współczesnego świata, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Kochanowski J., Lubiewo - pokochaj ciotę!, 2005, http://www.kochanowski.edu.pl/tryb10.htm.
• Krzyszpieƒ J., Wybrane aspekty ruchu emancypacyjnego lesbijek i gejów, (w:) J. Rzepka (red.), Typowość i inność w zachowaniach seksualnych, cz. I i II, Podyplomowe Studium Wychowania Seksualnego Akademii Wychowania Fizycznego, Katowice 1996.
• Kulpa R., To miał być tekst o teorii queer, RECYKLING IDEI - pismo społecznie zaangażowane, 2005, http://www.recykling.uni.wroc.pl/index.php?section=11.
• Kulpa R., Kicz - Subwersja - Kamp. Szkic antropologiczny, 2005a, http://www.nic-tak-samo.uni.wroc.pl/teksty/kulpa.html.
• Kuêmicz M., Leszczyński A., Polska jest rajem, "Gazeta Wyborcza" z 8 października 2004.
• Kymlicka W., Liberalizm, (w:) T. Honderich (red.), Encyklopedia filozofii, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1998.
• Leszkowicz P., Przełamując hetero-matrix. Wojna seksualna w Polsce i kryzys praw człowieka, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Lisak M., Polska bierność doktrynalna, "Gazeta Wyborcza" z 9-10 lipca 2005.
• Lizurej M., Lesbijki? Przecież nas nie ma!, (Komentarz do instalacji), (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Majka-Rostek D., Mniejszość kulturowa w warunkach pluralizacji. Socjologiczna analiza sytuacji homoseksualistów polskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Michalik S., Kwestia homoseksualna - ujęcie radykalne, Lewicowy Portal Informacyjny, 2005, http://www.lewica.pl/?dzial=teksty&id=546.
• Mizielińska J., Poza kategoriami... Kilka uwag na temat queer theory, (w:) Spotkania feministyczne [2], Warszawa 1999/2000.
• Mizielińska J., Nasze życie, nasze rodziny, nasze wartości, czyli jak walczyć z moralną paniką w ponowoczesnych czasach?, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Ostolski A., Żydzi, geje i wojna cywilizacji, "Opcit" nr 2/2005, dostępny również: http://kobiety-kobietom.com/queer/art.php?art=2249.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (red.) o. Augustyn Jankowski OSB, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań - Warszawa 1980.
• Prusak J., Inni inaczej, "Tygodnik Powszechny" z 19 czerwca 2005.
• Radziewicz-Winnicki A., Społeczeństwo w trakcie zmiany, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• Rawls J., Teoria sprawiedliwości, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• Rawls J., Liberalizm polityczny, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Scheler M., Istota i forma sympatii, PWN, Warszawa 1986.
• Sikora T., Odmieńcy, czyli fałszywki, "Pro Arte" nr 18/2003 i na http://www.nts.uni.wroc.pl/tv.html.
• Skuza P., O jednym nieobecnym dyskursie - homoseksualizm w pedagogice, "Kultura i Edukacja" nr 4/2004.
• Skuza P., Wykluczenia osób o nienormatywnych orientacjach seksualnych z dyskursu pedagogiki i praktyki edukacyjnej, "Kwartalnik Myśli Społeczno-Pedagogicznej" nr 1(29)/2005.
• Sypniewski Z., Warkocki B. (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Szacki J., O tożsamości (zwłaszcza narodowej), "Kultura i społeczeństwo" nr 3/2004.
• Warkocki B., Biedni Polacy patrzà na homoseksualistów, (w:) Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2004.
• Weinberg G., Ludzie zorientowani homoseksualnie w społeczeństwie, Wydawnictwo Softpress, Poznań 1991.
• Witkowski M., Lubiewo, Wydanie II poprawione, Korporacja Ha!art, Kraków 2005.
• Woods R., O miłości, która nie śmiała wymawiać swojego imienia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1993.
• Zierkiewicz E., O konieczności włączenia problematyki płci kulturowej orientacji seksualnej dla zawodowego przegotowania pedagogów - doradców, (w:) T. Basiuk, D. Ferens, T. Sikora (red.), Odmiany odmieńca. Mniejszościowe orientacje seksualne w perspektywie gender, Katowice 2002.