Między swojskością a obcością. Przyczynki do dialektyki dziedzictwa kulturowego

• Autorzy: Cezary Woźniak

Warianty tytułu

Between Ownness and Alienness: Towards the Dialectic of Cultural Heritage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą przedstawienia dziedzictwa kulturowego lub tożsamości kulturowej jako efektu dwóch podstawowych czynników: tego, który należy do nas i do obcych. "Swojskość" i "obcość" to najbardziej ogólne kategorie naszej interpretacji świata, jedne z najważniejszych kategorii, które pozwalają nam dostrzec, opisywać i porządkować rzeczywistość. Czerpiąc z myśli Heraklita, autor omawia najpierw dialektykę opozycyjnych kategorii "swojskości" i "obcości". Autor odwołuje się do twórczości literackiej Gombrowicza oraz obrazów Nowosielskiego jako przykładów twórczości związanej z problematyką swojskości i obcości.

EN

The article Between Ownness and Alienness: Towards the Dialectic of Cultural Heritage is an attempt to present cultural heritage, or cultural identity, as an effect of two basic factors: that which is one's own, and that which is alien. "Ownness" and "alienness" are the most general categories of our interpretation of the world, one of the most important categories that enable us to perceive, describe, and organize reality. The dividing line between the two would define the area of cultural heritage. Drawing on the thought of Heraclitus (especially fragments B 8 and B 122) the author first discusses the dialectic of the oppositional categories of "ownness" and "alienness", proceeding to describe the immanently cultural occasion of an "encounter with the alien", drawing on the ideas of Kant, Scheler, Heidegger, Gadamer, Lacan and Waldenfels, to round up his argument by linking his reflection to the question of cultural heritage, which - in view of the whole reasoning - appears as a historical record of the encounter with alienness. The author refers to the literary oeuvre of Gombrowicz and the paintings of Nowosielski as examples of creative output linked to the question of ownness and alienness. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dziedzictwo kulturowe; Kultura

EN

Cultural heritage; Culture

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2015
• Tom: 16
• Numer: z. 2
• Strony: 129--136

Twórcy

autor

Cezary Woźniak

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Czerni K., Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków 2011.
• Gadamer H.-G., Dziedzictwo Europy, tłum. A. Przyłębski, Warszawa 1992.
• Gombrowicz W., Kosmos, Kraków 1986.
• Gombrowicz W., List do Jadwigi Kukułczanki z dnia 3 marca 1963 roku, własność Cezarego Woźniaka.
• Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 2010.
• Jakubczak M., Sens Ja. Koncepcja podmiotu w filozofii indyjskiej (sankhja-joga), Kraków 2013.
• Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Warszawa 1957.
• Mrówka K., Heraklit. Fragmenty, nowy przekład i komentarz, Warszawa 2004.
• Scheler M., Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czerniak, A. Węgrzecki, Warszawa 1987.
• Toynbee A., Cywilizacja w czasie próby, tłum. W. Madej, Warszawa 1988.
• Waldenfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2002.
• Žižek S., Lacan, tłum. J. Kutyła, Warszawa 2007.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.15.008.3043