Zapomniane dziedzictwo, czyli urban exploring

• Autorzy: Weronika Pokojska

Warianty tytułu

Forgotten Heritage: Urban Exploring

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę wyjaśnienia, czym jest urban exploring ruchu eksploracji miejskiej, który uważany jest za kontrowersyjny, ale zyskuje coraz większą popularność, także w Polsce. Ruch wpisuje się w trend partyzanckiej kulturalnej aktywności mieszkańców miast i obszarów zurbanizowanych, a polega na zwiedzaniu miejsc, których nie powinna lub nie chce widzieć szeroka publiczność (opuszczone kościoły, klasztory i cmentarze; kanały, katakumby i tunele; szyby i kopalnie; szpitale i sanatoria; stare szkoły i internaty; fabryki i zakłady przemysłowe; lotniska i porzucone statki; wesołe miasteczka i ośrodki wypoczynkowe; bunkry, fortyfikacje, obiekty militarne oraz opuszczone pałace oraz prywatne domy i wille10). Dzięki tej aktywności można zachować pamięć i popularyzować miejsca, które zwykle są niedostępne dla turystów, a choć dużo mówią o ludziach i ich cywilizacji, są zwykle pomijane przez osoby odpowiedzialne za zachowanie dziedzictwa kulturalnego.

EN

The article attempts to explain the urban exploring movement, which is considered to be controversial, but is constantly gaining more and more popularity, Poland included. It is an urban cultural movement operating on the margin of the law, which makes it often misunderstood as vandalism. From the culture science point of view, urban exploring has to be analyzed from a broader perspective and taking into account its positive aspects. The explorers document their work using photographs, historical descriptions and maps of places which are usually omitted by people responsible for heritage. Thanks to the explorers' activity it is possible to preserve the memory and popularize a given object of heritage which is usually not accessible for tourists, but which tells a lot about people and their civilization as well as its own history.

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Dziedzictwo kulturowe; Tożsamość

EN

City; Cultural heritage; Identity

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2015
• Tom: 16
• Numer: z. 2
• Strony: 151--163

Twórcy

autor

Weronika Pokojska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, doktorantka

Bibliografia

• Encyklopedia Gazety Wyborczej, t. IV, Kraków 2005.
• Gates M., Hidden cities. A memoir of urban exploration, New York 2013.
• Gaweł Ł., Zabytki techniki w Krakowie - zapomniane dziedzictwo [w:] E. Orzechowski, Ł. Gaweł (red.), Zarządzanie. Kultura - media - dziedzictwo, Kraków 2012.
• Ilustrowany słownik języka polskiego, E. Sobol (red.), Warszawa 1999.
• Skalski K., Przedmowa [w:] K. Skalski, Ł. Gaweł (red.), Od hałdy do kultury, Kraków 2012.
• Stelmach M., Załoga Urbex, "Polityka" 2013, nr 38 (2925).
• Towse R., Ekonomia kultury. Kompendium, Warszawa 2011.
• Trybuś J., Przewodnik po warszawskich blokowiskach, Warszawa 2011.
• 2010 Pstrąże (Pstransse), http://www.youtube.com/watch?v=sYLT9F2JXq4 [odczyt: 19.06.2013].
• 63. Dywizjon rakietowy w Ruścu, http://www.opuszczone.net/63-dywizjon-rakietowy-rusiec [odczyt: 22.06.2013].
• Access All Areas: a user's guide to the art of urban exploration, http://books.google.pl/books/about/Access_All_Areas.html?id=Wn7wJ_W-ODgC&redir_esc=y [odczyt: 22.06.2013].
• Berliner Unterwelten e.V., http://berliner-unterwelten.de/ [odczyt: 15.05.2013].
• Drews M., Urban exploration czyli internetowa społeczność odkrywców, http://antyweb.pl/urban-exploration-czyli-internetowa-spolecznosc-odkrywcow/ [odczyt: 16.05.2013].
• Eksploracyjny.com - Abandoned Palace "ef", https://www.facebook.com/media/set/?set=a.552574538126317.1073741872.481099848607120&type=1 [odczyt: 22.06.2013].
• Ellis W., Abandoned NYC: Getting Lost On North Brother Island, http://untappedcities.com/2013/10/21/abandoned-nyc-getting-lost-on-north-brother-island-photos/ [odczyt: 21.10.2013].
• Interesting Hacks To Fascinate People, http://hacks.mit.edu/ [odczyt: 01.11.2013].
• Klucznik (Kleuschnitz), http://www.niemodlin.org/index.php?id=227&L=0 [odczyt: 02.11.2013].
• Machorow W., Eurotrip 2013, http://dedmaxopka.livejournal.com/71558.html [odczyt: 01.11.2013].
• Niechciane Zabytki Warszawy, http://zapomnianemazowsze.blogspot.com/2013/04/niechciane-zabytki-mapa.html [odczyt: 22.06.2013].
• Opis Konferencji Naukowej "Dziedzictwo kulturowe Europy - mity, stereotypy, tożsamość", http://www.kultura.uj.edu.pl/index.php/7-aktualnoci/1366-konferencja-naukowa-dziedzictwo-kulturowe-europy-mity-stereotypy-tozsamosc-polska-rumunia-ukraina-bialorus-krakow-15-05-17-05-2013 [odczyt: 10.05.2013].
• Opuszczona wyspa Gunkanjima (Hashima), http://www.forgotten.pl/miejsce.php?id=572 [odczyt: 01.11.2013].
• Pierzchała M., Świat. Mieszkańcy Nowego Orleanu nie chcą "katastroficznych turystów", http://motovoyager.net/2012/10/swiat-mieszkancy-nowego-orleanu-nie-chca-katastroficznych-turystow/ [odczyt: 20.10.2013].
• Połajewska A., Urbex. Nowy trend w turystyce czy sport dla dziwaków, http://podroze.gazeta.pl/podroze/56,114158,10463941,Urbex__Nowy_trend_w_turystyce_czy_sport_dla_dziwakow_.html [odczyt: 20.05.2013].
• Projekt Forty Forty, http://40bema.blogspot.com/ [odczyt: 01.11.2013].
• Springer F., Nie ma miasteczka. Dlaczego Miedzianka musiała zniknąć?, http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/reportaze/303896,1,dlaczego-miedzianka-musiala-zniknac.read [odczyt: 02.11.2013].
• Strefa Zero ogólnie, http://strefazero.org/index.php?id=6 [odczyt: 02.11.2013].
• Teufelsberg - Diabelska Góra, http://berlin-vel.pl/teufelsberg-diabelska-gora [odczyt: 04.11.2013].
• Urban exploration timeline, http://www.infiltration.org/history-timeline.html [odczyt: 21.06.2013].
• Urban explorers, http://press.discovery.com/emea/wrld/programs/urban-explorers/ [odczyt: 16. 09. 2013].
• Urbex FAQs., http://www.urbanxphotography.co.uk/urbex-faqs [odczyt: 21.06.2013].
• Urzykowski T., Koszary, fabryka, willa i piramida. Wyburzone w 2011, http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/56,34862,10905068,Koszary__fabryka__willa_i_piramida__Wyburzone_w_2011.html [odczyt: 08.01.2012].
• Warszawska Turystyka Ekstremalna, http://wte.bloog.pl/?smoybbtticaid=611968 [odczyt: 01.11.2013].
• Warszawskie Filtry Pomnikiem Historii, http://www.mpwik.com.pl/o-firmie/filtry-pomnikiem-historii [odczyt: 04.11.2013].
• What is urban exploration?, http://www.forbidden-places.net/why.php

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.15.010.3045