Ksylitol - rola technologiczna i żywieniowa

• Autorzy: Damian Baranowski , Jarosława Rutkowska , Agata Antoniewska

Warianty tytułu

Xylitol - Technological and Nutritional Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawiono aktualny stan wiedzy dotyczącej ksylitolu jako substancji słodzącej, stanowiącej alternatywę dla powszechnie stosowanych syropów fruktozowo-glukozowych i sacharozy w produktach spożywczych. Ksylitol jest pięciowęglowym alkoholem cukrowym, występującym naturalnie głównie w produktach pochodzenia roślinnego. Na skalę przemysłową otrzymywany jest w procesie uwodornienia ksylozy. Jest najsłodszym z polioli o względnej słodkości porównywalnej z sacharozą. Ksylitol (E 967) został dopuszczony w krajach Unii Europejskiej jako dodatek do żywności na poziomie quantum satis w większości produktów spożywczych. Organy ds. bezpieczeństwa żywności, takie jak JECFA (Joint Expert Committee on Food Additives), SCF (Scientific Committee on Food) czy FDA (Food and Drug Administration) uznały ksylitol za bezpieczny środek słodzący. Ksylitol może być stosowany nie tylko ze względu na kształtowanie słodkości w produktach spożywczych, ale również z uwagi na liczne właściwości prozdrowotne. Zaledwie 25 ÷ 50 % ksylitolu jest absorbowane w jelicie cienkim, a metabolizm ksylitolu zachodzi przy niewielkim udziale insuliny i prowadzi do nieznacznego podwyższenia poziomu glukozy we krwi, dlatego zalecany jest diabetykom, jak również osobom otyłym. Ksylitol jest również ceniony ze względu na udokumentowane właściwości przeciwpróchnicze (nie stanowi substratu do procesów energetycznych drobnoustrojów próchnicotwórczych, wpływa korzystnie na remineralizację szkliwa oraz obniża zdolność patogenów do adhezji do powierzchni zęba). Podawany w odpowiedniej dawce może wpływać również na obniżenie ryzyka wystąpienia ostrego zapalenia ucha środkowego u dzieci. (abstrakt oryginalny)

EN

The study systematizes the current knowledge on the characteristics of xylitol as an alternative to commonly used high-fructose-glucose syrups and sucrose in food products. Xylitol is a five-carbon sugar alcohol, which is naturally present mainly in plant-based products. On an industrial scale it is obtained in the process of xylose hydrogenation. It is the sweetest of polyols, with relative sweetness comparable to sucrose. Xylitol (E 967) has been approved in the European Union as a food additive at quantum satis in most food applications. Food safety authorities such as: JECFA (Joint Expert Committee on Food Additives); SCF (Scientific Committee on Food) and FDA (Food and Drug Administration) have considered xylitol as a safe sweetener. Xylitol can be used not only for food products sweetening, but also because of its numerous health benefits. Only 25 ÷ 50 % of xylitol is absorbed in the small intestine, and xylitol metabolism occurs with a small contribution of insulin and leads to a slight blood glucose level increase. Therefore, it is recommended for diabetics as well as for obese people. Xylitol is also appreciated because of its welldocumented anticaries properties (it is not a substrate for energy processes of cariogenic bacteria, has a positive effect on the enamel remineralisation and reduces the adherence of pathogens to the tooth surface). Xylitol may also reduce the risk of acute otitis media in children when administered in a suitable dose. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywność; Dodatki funkcjonalne do żywności; Zdrowie; Właściwości zdrowotne produktu; Właściwości fizykochemiczne

EN

Food; Functional food additives; Health; Health properties of the product; Physicochemical property

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 27 (2020)
• Numer: nr 2 (123)
• Strony: 5--21

Twórcy

autor

Damian Baranowski

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Jarosława Rutkowska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Agata Antoniewska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Chukwuma C.I., Islam M.S.: Effects of xylitol on carbohydrate digesting enzymes activity, intestinal glucose absorption and muscle glucose uptake: A multi-mode study. Food Funct., 2015, 6, 955-962.
• [2] Cozma A.I., Sievenpiper J.L.: The role of fructose, sucrose and high-fructose corn syrup in diabetes. Eur. Endocrinol., 2014, 10 (1), 51-60.
• [3] Dhingra R., Sullivan L., Jacques P.F., Wang T.J., Fox C.S., Meigs J.B., D'agostino R.B., Gaziano J.M., Vasan R.S.: Soft drink consumption and risk of developing cardiometabolic risk factors and the metabolic syndrome in middle-aged adults in the community. Circulation, 2007, 116, 480- 488.
• [4] EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA): Scientific opinion on the substantiation of health claims related to the sugar replacers xylitol, sorbitol, mannitol, maltitol, lactitol, isomalt, erythritol, D-tagatose, isomaltulose, sucralose and polydextrose and maintenance of tooth mineralisation by decreasing tooth demineralisation (ID 463, 464, 563, 618, 647, 1182, 1591, 2907, 2921, 4300), and reduction of post-prandial glycaemic responses (ID 617, 619, 669, 1590, 1762, 2903, 2908, 2920) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA J., 2011, 9 (4),

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2020/123/331