Waloryzacja turystyczna i ocena wykorzystania potencjału dziedzictwa materialnego Ukrainy Zachodniej dla turystyki sentymentalnej

• Autorzy: Natalia Tomczewska-Popowycz

Warianty tytułu

Potential of Material Cultural Heritage of the Western Ukraine, its Valorisation and Evaluation of the Use for Sentimental Tourism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono waloryzację materialnego dziedzictwa kulturowego dla turystyki sentymentalnej Polaków oraz przeprowadzono analizę wykorzystania tego potencjału w ofercie turystycznej. Analiza walorów objęła obiekty obronne i rezydencje, obiekty sakralne,cmentarze, a także inne zabytkowe obiekty architektoniczne i techniczne, które mogą być wykorzystane na cele polskiej turystyki sentymentalnej na obszarze Ukrainy Zachodniej, który należał do II Rzeczpospolitej. Ocena metodą bonitacji punktowej wykazała, że największy potencjał posiada obwód lwowski oraz tarnopolski. Natomiast oferta turystyczna polskich biur podróży na Ukrainę Zachodnią obejmuje tylko część potencjału polskiego dziedzictwa kulturowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents a valorisation of material cultural heritage for sentimental tourism of Poles and an analysis of the use of this potential in tourist offer. The analysis of values included defensive buildings and residences, religious buildings, cemeteries, as well as other architectural and technical monuments that can be used for the purposes of Polish sentimental tourism in the Western Ukraine, a territory that belonged to the Second Polish Republic. The analysis based on the point bonitation method showed that the Lviv and Ternopil regions have the greatest potential. However, the tourist offer of Polish travel agencies to the Western Ukraine covers only part of the potential of Polish cultural heritage. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Dziedzictwo kulturowe; Oferta turystyczna

EN

Tourism; Cultural heritage; Touring offer

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2020
• Numer: z. 161
• Strony: 61--80

Twórcy

autor

Natalia Tomczewska-Popowycz

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Aftanazy R., 1995, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, Województwo ruskie, ziemia halicka i lwowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Antonjuk D., 2011, Sto p'jatdesjat pol's'kyh zamkiv ta rezydencij v Ukrai'ni, Chastyna I, Grani-T, Kyiv.
• Banaszkiewicz M., Semik Z., 2019, Schrony w Nowej Hucie jako kłopotliwe dziedzictwo: pomiędzy edukacją a rozrywką, Turyzm/Tourism, 29 (1), 7-15.
• Barwiński M., 2002, Pogranicze w ujęciu geograficzno-socjologicznym - zarys problematyki, Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica, 4, 11-23.
• Barwiński M., 2008, Konsekwencje zmian granic i przekształceń politycznych po II wojnie światowej na liczebność i rozmieszczenie Ukraińców, Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce, [w:] P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, IGiPZ PAN, Prace Geograficzne, 218, Warszawa, 217-235.
• Blagun I.S., Gonak I.M., 2015, Valoryzacija regional'nogo turystychnogo prostoru, Biznes Inform, (1), 104-110.
• Bordun O., Kozolup M., 2018, SWOT Analysis of Lviv Tourist Destination and Key Indicators of its Sustainability, Studia Periegetica, 4 (24), 37-58.
• Brown K., 2013, Kresy: biografia krainy, której nie ma: jak zniszczono wielokulturowe pogranicze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Cynarski W.J., Cynarska E., 2009, Turystyka sentymentalna Polaków na Kresy wschodnie, Ido-Ruch dla Kultury, 9, 201-209.
• Duda-Seifert M., 2015, Kryteria oceny atrakcyjności turystycznej obiektów architektury w świetle literatury, Turystyka Kulturowa, 4, 74-88.
• Faecher S., 1935, Turysta w Polsce, nr 2, Rok I, Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Polski Związek Narciarski i Polski Związek Kajakowy, Kraków-Warszawa.
• Golodjuk N., 2016, Pravoslavni monastyri Rivnens'koi', Ternopil's'koi' ta Volyns'koi' oblastej jak ob'jekty palomnyctva ta religijnogo turyzmu, Religija ta socium, (3-4), 228-233.
• Hamkało M., Kudła, N., 2011, Karpaty Ukraińskie jako region turystyczny - uwarunkowania i możliwości rozwoju, Prace Geograficzne, 125, 63-75.
• Hauser Z., 2004, Ilustrowany przewodnik po zabytkach Galicji Wschodniej: lwowskie, Lwów, stanisławowskie, Burchard, Warszawa.
• Hauser Z., 2006a, Ilustrowany przewodnik po zabytkach na Wołyniu i Podolu, Burchard, Warszawa.
• Hauser Z., 2006b, Podróże po cmentarzach Ukrainy - dawnej Małopolski Wschodniej, Księgarnia Akademicka, 2, Kraków.
• Informator turystyczny, 1933, Związek Polskich Towarzystw Turystycznych w Polsce, Warszawa.
• Istoryko-kul'turni zapovidnyky Ukrai'ny, Kyi'v, Dovidnyk.
• Jasieńko J., Kadłuczka A., Sroczyńska J., Kadłuczka K., Nowak T., 2009, Kolegiata św. Trójcy w Ołyce na Wołyniu (Ukraina) - rejestracja stanu zachowania, problemy konserwatorskie, Wiadomości Konserwatorskie, 427-436.
• Jędrysiak T., 2008, Turystyka kulturowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Kieniewicz S., 1991, Kresy: przemiany terminologiczne w perspektywie dziejowej, Gebethner i S-ka, Warszawa.
• Koper S., 2011, Ukraina, przewodnik historyczny: tragiczne dzieje: polskie ślady, Bellona, Warszawa.
• Koper S., 2015, Moje Kresy sentymentalne, Bellona, Warszawa.
• Koter M., 1997, Kresy państwowe - geneza i właściwości w świetle doświadczeń geografii politycznej, [w:] K. Handke (red.), Kresy - pojęcie i rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, 9-52.
• Kovalchuk T., 2012, Turystychnyj ruh na Volyni u mizhvojennyj period, Krajeznavstvo, (2), 112-120.
• Kuzyk S., 2011, Teoretychni problemy turyzmu: suspil'no-geografichnyj pidhid, Vydavnychyj centr LNU im. Ivana Franka, L'viv.
• Kuzyk S., Lytvyn D., 2017, Specific features of using historical and cultural resources of the Ukrainian-Polish borderland for tourism purposes, Chasopys social'no-ekonomichnoi geografii, 23 (2), 53-59.
• Lato we dworach Ziem Wschodnich, 1938, Sekcja Turystyki Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich, Warszawa.
• Leszczycki S., 1939, Z geografii uzdrowisk Polski, Turyzm Polski, 5, II, 96-102.
• Maciuk O., 2008, Zamki i twierdze Ukrainy Zachodniej. Wędrówki historyczne, Centrum Europy, Lwów.
• Melnychuk M., Ujevych S., Chernec V., Gladych L., Bezsmertnjuk T., 2013, Suchasnyj stan i perspektyvy rozvytku turystychnoi' ta rekreacijnoi' dijal'nosti Volyns'koi oblasti, Naukovi zapysky Ternopilskogo nacional'nogo pedagogichnogo universytetu imeni Volodymyra Gnatjuka. Ser.: Geografija, (2), 101-115.
• Mróz F., 2019, Waloryzacja i ocena potencjału turystyczno-kulturowego Lwowskiej Drogi św. Jakuba Via Regia (odcinek Lwów-Szeginie), [w:] M. Apollo, M. Krupska-Klimczak (red.), Poland and Ukraine: Problems and prospect, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 97-152.
• Nicieja S., 2006, Twierdze kresowe Rzeczypospolitej: historia, legendy, biografie, Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
• Nicieja S., 2012, Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych. Lwów, Stanisławów, Tarnopol, Brzeżany, Borysław, Wydawnictwo MS, 1, Opole.
• Nicieja S., 2015, Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych., Drohobycz, Majdan, Schodnica, Sławsko, Turka, Wydawnictwo MS, 7, Opole.
• Nicieja S., 2017, Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych., Krzemieniec, Kisielin, Śniatyn, Załucze, Pików, Marynki, Aleksandrówka, Wydawnictwo MS, 9, Opole.
• Orłowicz M., 1929, Ilustrowany przewodnik po Wołyniu: z 101 ilustracjami i mapką województwa, Wołyńskie Towarzystwo Krajoznawcze i Opieki nad Zabytkami Przeszłości, Łuck.
• Orłowicz M., 2002, Ilustrowany przewodnik po Galicyi, Bukowinie, Spiszu, Orawie i Śląsku Cieszyńskim, Ruthenus, Krosno.
• Ostrowski J.K., 2006, Inwentaryzacja zabytków sztuki sakralnej na kresach wschodnich - uwagi kombatanta, Biuletyn Historii Sztuki, 68 (2), 269-272.
• Pelehatyj J., 2004, Arhitektura Ternopil'shhyny, Ternopil's'kyj encyklopedychnyj slovnyk, 4, Vydavnycho-poligrafichnyj kombinat "Zbruch", 51-55.
• Quirini-Popławski Ł., 2011, Walory przyrodnicze i kulturowe jako podstawa atrakcyjności turystycznej Beskidów Wschodnich na obszarze obwodów lwowskiego i iwanofrankowskiego (Ukraina), Prace Geograficzne, 125, 129-145.
• Quirini-Popławski Ł., Kudła N., Rytynski M., 2019, Turystyka w sowieckich Karpatach. Infrastruktura noclegowa dla turystyki kwalifikowanej w latach 70. i 80. XX wieku na obszarze Karpat Wschodnich (obwody lwowski i iwanofrankowski), Turyzm/Tourism, 29 (2), 119-128.
• Quirini-Popławski Ł., Quirini-Popławski R., 2006, Losy świątyń rzymskokatolickich w Beskidach Wschodnich po 1939 r., Peregrinus Cracoviensis, 17, 69-84.
• Savicka O., Savicka N., 2013, Strategija rozvytku turystychnoi' industrii' v Ukrai'ni: regional'ni aspekty, Visnyk Nacional'nogo universytetu L'vivs'ka politehnika. Problemy ekonomiky ta upravlinnja, (754), 68-74.
• Sen'kivs'ka G.J., 2008, Pam'jatkoohoronna robota derzhavnyh struktur i gromads'kyh organizacij na Ternopil'shhyni (Druga polovyna XX stolittja), Zbirnyk naukovyh prac' Harkivs'kogo nacional'nogo pedagogichnogo universytetu imeni G.S. Skovorody. Serija: Istorija ta geografija, 31, 61-68.
• Shabliy O., 2017, Human and geographical analysis of historical and cultural heritage of Lviv, Journal of Geography, Politics and Society, 7 (2), 48-63.
• Sienkiewicz W., Olczak E., 2006, Ilustrowany atlas historii Polski, 1, Demart, Warszawa.
• Snyder T., 2002, Memory of sovereignty and sovereignty over memory: Poland, Lithuania and Ukraine, 1939-1999, [w:] J. W. Muller (red.), Memory and power in post-war Europe. Studies in the presence of the past, Cambridge University Press, 39-58.
• Sołowiej D., 1992, Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka, PWN, Warszawa.
• Szczeciński R., Jagusiewicz A., Kowesznikow W., Lozynskij R., Malska M., Zinko J., 2004, Potencjał turystyczny Ukrainy Zachodniej, Instytut Turystyki, Warszawa.
• Tokarski J., 2001, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, Burchard, 2, Warszawa.
• Tokarski Z., 1939, Zagospodarowanie turystyczne Karpat Polskich, Turyzm Polski, nr 4.
• Tomczewska-Popowycz N., 2015, Zamki i pałace Ukrainy atrakcją dla turystów z Polski, Turystyka Kulturowa, 6, 36-50.
• Tomczewska-Popowycz N., 2016, Wokół definicji turystyki sentymentalnej i etnicznej, Folia Turistica, 40, 47-69.
• Tomczewska-Popowycz N., 2017, Problemy wykorzystania potencjału turystycznego Kresów Wschodnich na Ukrainie na przykładzie obwodu Tarnopolskiego, Turystyka Kulturowa, 2, 141-160.
• Tomczyk A., 2005, Atrakcyjność turystyczna regionu - aspekt teoretyczny oraz praktyczne zastosowanie jednej z metod jej oceny, Problemy Turystyki, 28 (3-4), 19-35.
• Urban T., 2007, Utracone ojczyzny. Wypędzenia Niemców i Polaków w XX wieku, Czytelnik, Warszawa.
• Wakacje we dworach Ziem Wschodnich, 1937, Sekcja Turystyki Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich, Warszawa.
• Warszyńska J., 1971, Waloryzacja miejscowości z punktu widzenia atrakcyjności turystycznej, Prace Geograficzne, 49, 14-35.
• Warszyńska J., Jackowski A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, PWN, Warszawa.
• Wierzbicki G., 2010, Geomorfologiczne kartowanie koryta jako element przyrodniczej waloryzacji potoków górskich na przykładzie Karpat Wschodnich, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9, 5-15.
• Zastawnyj F., Kusiński W., 2003, Ukraina: przyroda - ludność - gospodarka, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Znak I.B., 2019, Vidtvorennja arhitekturno-prostorovoi' struktury monastyriv, Wydawnictwo Chynu Svjatogo Vasylija Velykogo Zahidnoi' Ukrai'ny.
• Biuro podróży Bezkresy, http://www.bezkresy.pl/country,5,Ukraina.html (dostęp: 31.03.2019).
• Biuro Podróży Bieszczader, http://bieszczader.pl/ukraina/wycieczki-na-kresy/ (dostęp:31.03.2019).
• Biuro Podróży Quand, http://www.quand.com.pl/files/katalog_quand_2017.pdf (dostęp: 31.03.2019).
• Biuro podróży Wilejka, http://www.wilejka.pl/oferta_opis/Szlakiem%20Bohater%C3%B3w%20Trylogii%202018 (dostęp: 31.03.2019).
• http://www.kresy.com/lista_wycieczek.php?kat=Ukraina (dostęp: 31.03.2019).
• http://www.top.turystyka.pl/?s=oferta&id=187 (dostęp: 1.03.2019).
• http://www.wycieczkinakresy.pl/index.php?page=news (dostęp: 31.03.2019).
• STTU, 2019, State Statistics Service of Ukraine, (Derzhavna Sluzhba Statistiki Ukrayiny) http://www.ukrstat.gov.ua/ (dostęp: 10.03.2020).

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.20.008.12550