Reprezentacje rodziny w poradnikowych gatunkach dziennikarskich. Przykład kobiecej prasy powojennej

• Autorzy: Magdalena Idem

Warianty tytułu

Representations of the family in journalistic guidebook genres. An example of the women's post-war press

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel naukowy: Celem opracowania jest zaprezentowanie narzędzi, którymi posługiwali się powojenni dziennikarze do demonstrowania w prasie kobiecej kwestii rodzinnych oraz analiza tych przekazów na poziomie reprezentatywnym.  Problem i metody badawcze: W artykule wyróżnione zostały reprezentacje rodziny, które prezentowano na łamach prasy kobiecej w latach 1946-1947. Wskazano na szczególne znaczenie wymienionego okresu historycznego dla rozwoju prasy po wojnie oraz dla negacji pojęcia rodzin "przedwrześniowych". Jako metodę badawczą zastosowano analizę treści, analizę genologiczną oraz badania literaturowe.  Proces wywodu: W toku rozważań poruszono kwestię pojęcia "czasu nieoznaczoności" oraz reprezentacji rodziny na łamach prasy tuż po zakończeniu II wojny światowej. Kolejno poruszono temat roli prasy kobiecej w procesie kształtowania świadomości o konstytutywnych cechach rodziny w XX wieku. Decydującą część opracowania stanowi analiza przekazów o rodzinie w kontekście genologii medialnej i zinterpretowanie dziennikarskich narzędzi stosowanych w celu wyróżnienia konkretnych jej cech. Wyłonione na podstawie analizy treści kreacje rodziny przedstawione są jako szansa na zintensyfikowanie zainteresowania kobiecą narracją historyczną. Wyniki analizy naukowej: Analizowane przekazy dziennikarskie świadczą o dominacji tekstów afirmujących codzienną praktyczność oraz emocjonalność. Przekazy są tak konstruowane, by zapewnić czytelnika o autentycznym wpływie odbiorców na treść pisma. Przeważającym gatunkiem dziennikarskim pojawiającym się w analizowanym materiale są listy do redakcji, często adaptowane do innych gatunków dziennikarskich, instruktaże oraz reportaże wykazuje podobieństwo do opowieści true stories.  Wnioski, innowacje, rekomendacje: Dziennikarze powojennej prasy kobiecej uznali wyższość roli kobiet w rodzinie i prezentowali tę ideę za pomocą konkretnych narzędzi gatunkowych.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the study is to present the mechanisms that post-war journalists used to demonstrate family issues in the women's press and to analyze these messages on a representative level. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article highlights family representations that were presented in the women's press in the years 1946-1947. The author of the work indicates the special significance of this historical period for the development of the press after the war and for the denial of the concept of "pre-war" families. As a research method, the author applied content analysis, genological analysis and literature research. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the course of deliberations, the notion of "uncertainty time" and family representation in the press after the end of World War II is discussed. Next, the author touched on the role of the women's press in the process of shaping awareness about the family in the twentieth century. The decisive part of the study is the analysis of family messages in the context of the media genology and the interpretation of journalistic tools used to highlight specific features. Designated family creations are presented as an opportunity to intensify interest in women's historical narrative. RESEARCH RESULTS: Analyzed journalistic tests testify to the domination of affirmation of everyday practicality and emotionality. The messages are constructed in such a way as to provide the reader with the authentic influence of the recipients on the content of the magazine. The predominant journalistic genre appearing in the analyzed material are letters to the editor, often adapted to other journalistic genres, briefings and reports. CONCLUSION, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Journalists of the post-war women's press showed the superiority of the role of women in the family and presented this idea with the help of specific genre tools.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Prasa; Media; Kobieta w rodzinie

EN

Family; Press; Media; Women in family

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2019
• Tom: 18
• Numer: nr 47 Rodzina w XIX i XX wieku
• Strony: 45--56

Twórcy

autor

Magdalena Idem

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Adamski, F. (1970). Modele małżeństwa i rodziny a kultura masowa. Warszawa: PWN.
• Bednarski, H. (2008). Przemiany struktury i funkcji rodzin polskich w XX i XXI wieku. Mazowieckie Studia Humanistyczne. Łowicz: Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna, 198.
• Budrowska, B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
• Dziki, S. (1985-1986). Prasa polska w latach 1944-1948. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, 24/1.
• Fidelis, M. (2006). Czy nowy matriarchat? Kobiety bez mężczyzn w Polsce po II wojnie światowej. W: A. Żarnowska i A. Szwarc (red.), Kobiety i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 432-435.
• Fras, J. (2013). O typologii wypowiedzi medialnych i dziennikarskich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Gromkowska, A. (2002). Kobiecość w kulturze globalnej: rekonstrukcje i reprezentacje. Poznań: Wydawnictwo Wolumin, 17-18.
• Hajdo, M. (2006). Wizerunek kobiety jako matki, pracownika i działaczki społecznej prezentowany na łamach prasy kobiecej w latach 1948-1956. W: Dzieje najnowsze. Warszawa: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, 57.
• Kalinowska-Witek, B. (2014). Rola, zadania i pozycja społeczna mężczyzny i kobiety w rodzinie w świetle wybranych czasopism kobiecych z lat 1864-1914. Wychowanie w Rodzinie, 10, 179.
• Łozowska-Marcinkowska, K. (2010). Sprawy niewieście: problematyka czasopism kobiecych Drugiej Rzeczpospolitej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 133.
• Maliszewski, A. (1980). Rodzina w polskich magazynach ilustrowanych. Kraków: OBP "Raporty".
• Markowska, D. (1986). Rola kobiety w polskiej rodzinie. W: E. Konecka (red.), Kobiety polskie: praca zbiorowa. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Skrzypek, J. (1964). Etapy rozwojowe prasy w Polsce Ludowej. Zeszyty Prasoznawcze, 3, 66-67.
• Słomkowska, A. (1980). Materialne zniszczenia i straty dziennikarstwa polskiego w wyniku II wojny światowe. W: Prasa w PRL. Szkice historyczne. Warszawa: PWN, 6.
• Sokół, Z. (1998). Prasa kobieca w latach 1945-1995. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 83.
• Sokół, Z. (2000). Wzór osobowy kobiety i model rodziny propagowany na łamach prasy kobiecej w latach 1945-1990. W: W. Chańska i B. Ulicka (red.), Polskie oblicza feminizmu. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 66-85.
• Sokół, Z. (2003). Przyjaciółka - tygodnik kobiet (1948-1998), część II - lata marzec 1951 - marzec 1990. W: Kieleckie Studia Bibliologiczne. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, 107.
• Stańczak-Wiślicz, K. (2010). Opowieści o trudach życia. Narracje zwierzeniowe w popularnej prasie kobiecej XX wieku. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
• Świda-Ziemba, H. (2003). Urwany lot. Pokolenie inteligenckiej młodzieży w świetle listów i pamiętników z lat 1945-1948. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Wojtak, M. (2004). Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 140.
• Wolny-Zmorzyński, K., Kaliszewski, A., Snopek, J., Furman, W. (2014). Prasowe gatunki dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
• Worsowicz, M. (2018). Gatunki w dziennikarstwie poradnikowym (na przykładzie prasy). Część II. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 225.
• Zierkiewicz, E. (2002). Prasa kobieca versus pisma feministyczne. Między dobrowolnym zniewoleniem a wymuszoną emancypacją. W: E. Zierkiewicz i I. Kowalczyk (red.), Kobiety w kulturze popularnej. Poznań, Wrocław: Stowarzyszenie Kobiet KONSOLA, 42.

Identyfikatory

DOI

10.35765/HW.2019.1847.04