EKOMIASTO - przykład Krakowa

• Autorzy: Antoni Matuszko , Dorota Matuszko

Warianty tytułu

ECO-CITY Example of Kraków

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pod pojęciem ekomiasta rozumiano miasto ekologiczne działające zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Celem opracowania jest przedstawienie działań proekologicznych w zakresie poprawy klimatu w mieście. Na wstępie opisano niekorzystne cechy klimatu miasta w aspekcie globalnego ocieplenia na przykładzie danych klimatologicznych z Krakowa. Zwrócono uwagę na zróżnicowanie przestrzenne warunków klimatycznych w zależności od zagospodarowania terenu. Przedstawiono sposoby poprawy warunków aerosanitarnych i adaptacji miasta do zmian klimatu. Wykazano, że działania proekologiczne podejmowane w Krakowie dają podstawę do stwierdzenia, że Kraków już wkrótce może stać się przykładem ekomiasta, a także wzorem dla innych miast w Polsce.(abstrakt oryginalny)

EN

The term eco-city stands for an ecological city, operating in accordance with the concept of sustainable development. The aim of the study is to present pro-ecological activities in the field of improving the climate in the city. At the beginning, unfavorable characteristics of the city's climate in the aspect of global warming are described on the example of climatological data from Kraków. Attention was paid to the spatial diversity of climatic conditions depending on the land development. Ways to improve aerosanitary conditions and adaptation of the city to climate change were presented. It has been shown that pro-ecological activities undertaken in Kraków provide the basis for the statement that Kraków may soon become an example of an eco-city, as well as a model for other cities in Poland(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekologia; Miasto; Strategie proekologiczne; Zmiany klimatyczne

EN

Ecology; City; Pro-ecological strategies; Climate change

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2020
• Tom: 66
• Strony: 241--253

Twórcy

autor

Antoni Matuszko

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów

autor

Dorota Matuszko

• nstytut Rozwoju Miast i Regionów

Bibliografia

• Degórska B., Maciejewska A., Jaroszewicz J., 2015, Klimat akustyczny, [w:] B. Degórska, M. Baścik ( red. ), Środowisko przyrodnicze Krakowa. Zasoby - Ochrona - Kształtowanie, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 195-202.
• Fortuniak K., 2003, Miejska Wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 233. Dostępne na: http://nargeo.geo.uni.lodz.pl/~meteo/kf/publikacje_kf_PDF/r2003_Miejska_Wyspa_Ciepla.pdf [data dostępu: 07.04.2020].
• Intergovernmental Panel on Climate Change, 2018, Global Warming of 1,5°C, Szwajcaria. Dostępne na: https://report.ipcc.ch/sr15/pdf/sr15_spm_final.pdf [data dostępu: 07.04.2020].
• Kaszewski B.M., Siwek K., 1999, Cechy przebiegu dobowego temperatury powietrza w centrum i na peryferiach Lublina, [w:] K. Kłysik (red.), Klimat i bioklimat miast, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 3, 213-220.
• Kłysik K., 1985, Wpływ struktury termiczno-wilgotnościowej przyziemnych warstw powietrza na klimat lokalny w wybranych warunkach terenowych, Acta Geographica Lodziensia, 49, 104-109.
• Kratzer P.A., 1956, The climate of cities, Braunschweig, Vieweg.
• Kucińska A., 31.10.2015, Pierwsza na świecie dzielnica odporna na zmiany klimatu, AdaptCity. Dostępne na: http://adaptcity.pl/pierwsza-na-swiecie-dzielnica-odporna-na-zmiany-klimatu/ [data dostępu: 07.04.2020].
• Landsberg H.E., 1981, The urban climate, International Geophysics Series, 28, Academic Press, Nowy Jork.
• Lewińska J., 2000, Klimat miasta: zasoby, zagrożenia, kształtowanie, IGPiK, Kraków, 151.
• Matuszko D., Piotrowicz K., 2015, Cechy klimatu miasta a klimat Krakowa, [w:] P. Trzepacz, J. Więcław-Michniewska, A. Brzosko-Sermak, A. Kołoś (red.) Miasto w badaniach geografów, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1, 221-240.
• Matuszko D., Piotrowicz K., Kowanetz L., 2015, Klimat, [w:] B. Degórska, M. Baścik (red.), Środowisko przyrodnicze Krakowa. Zasoby - Ochrona - Kształtowanie, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 81-108.
• Matuszko D., Wojkowski J., 2007, Zróżnicowanie przestrzenne wybranych cech klimatu Krakowa, [w:] D. Matuszko (red.), Klimat Krakowa w XX wieku, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 201-204.
• Oke T.R., 1987, Boundary Layer Climates, Routledge, 2nd edition, 262-303.
• Rosenzweig C., Gaffin S., Parshall L (red.), 2006, Green Roofs in the New York Metropolitan Region: Research Report, Columbia University Center for Climate Systems Research and NASA Goddard Institute for Space Studies, Nowy Jork, 59. Dostępne na: http://pubs.giss.nasa.gov/abs/ro05800e.html [data dostępu: 07.04.2020].
• Szymanowski M., 2004, Miejska wyspa ciepła we Wrocławiu, Studia Geograficzne, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 77, 288.
• Tamulewicz J., 1997, Pogoda i klimat Ziemi, [w:] Wielka encyklopedia geografii świata, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
• United Nations, 2015, World Urbanization Prospects. The 2014 Revision, Nowy Jork. Dostępne na: https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2014-Report.pdf [data dostępu: 07.04.2020].
• Urząd Miasta Krakowa, 2019, Raport o stanie miasta 2018, Kraków. Dostępne na: https://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/253681/karta data dostępu: 07.04.2020].
• Walawender J.P., 2015, Miejska wyspa ciepła - negatywne skutki urbanizacji oraz możliwości przeciwdziałania (na przykładzie Krakowa), serwis internetowy Zielona Infrastruktura. Dostępne na: http://zielonainfrastruktura.pl/miejska-wyspa-ciepla-negatywne-skutki-urbanizacji-oraz-mozliwosci-przeciwdzialania-na-przykladzie-krakowa/ [data dostępu: 07.04.2020].
• Wawer J., 1998, Zależność miejskiej wyspy ciepła od cyrkulacji atmosferycznej, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 3, 45-50.
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, 2018, Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2017 roku, Kraków. Dostępne na: http://www.krakow.pios.gov.pl/Press/publikacje/raporty/raport17/raport2017.pdf [data dostępu: 07.04.2020].
• Wojkowski J., 2007, Temperatura radiacyjna powierzchni Krakowa [0C] w dniu 6 lipca 2001 roku o godz. 11:57, [w:] D. Matuszko (red.), 2007, Klimat Krakowa w XX wieku, , Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 251.
• Yoshino M., 1975, Climate in a small area - an introduction to local meteorology, University of Tokyo Press.
• Uchwała nr XXXII/451/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017 r. w sprawie zmiany uchwały nr XXXIX/612/09 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 21 grudnia 2009 r. w sprawie "Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego" zmienionej uchwałą nr VI/70/11 z dnia 28 lutego 2011 r. oraz uchwałą nr XLII/662/13 z dnia 30 września 2013 r., Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego poz. 811.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, DzU 2020 poz. 293 z późn. zm.
• AIRLY - sieć sensorów powietrza w Krakowie, https://airly.eu/pl/ [data dostępu: 07.04.2020].
• BDL GUS - Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [data dostępu: 07.04.2020].
• Ekospalarnia Kraków, https://khk.krakow.pl/pl/ekospalarnia/ [data dostępu: 07.04.2020].
• Krakowski Alarm Smogowy, https://krakowskialarmsmogowy.pl/smog [data dostępu: 07.04.2020].
• Magiczny Kraków, https://www.krakow.pl/?dok_id=209662 [data dostępu: 07.04.2020].
• Miejski System Informacji Przestrzennej Krakowa - mapa akustyczna Krakowa, https://msip.krakow.pl/kompozycje_mapowe/229837,2051,komunikat,mapy_halasu_3d_2017.html, [data dostępu: 07.04.2020].
• NIK - Najwyższa Izba Kontroli, https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/

Identyfikatory

DOI

10.2478/udi-2020-0028