Refinansowanie kredytu udzielonego konsumentowi przez różne podmioty powiązane kapitałowo bądź osobowo jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów

• Autorzy: Magdalena Paleczna
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W praktykach rynkowych kredytodawców kredytu konsumenckiego zaobserwować można pewne nieprawidłowości. Jedną z nich jest refinansowanie kredytu konsumenckiego udzielonego konsumentowi przez różne podmioty powiązane kapitałowo bądź osobowo. Jest to zjawisko, które uwidoczniło się w działaniach kredytodawców na przestrzeni kilku ostatnich lat i było przedmiotem analiz zarówno Rzecznika Finansowego, jak i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zjawiska polegającego na refinansowaniu kredytu udzielonego konsumentowi przez różne podmioty powiązane kapitałowo bądź osobowo jako próby obejścia stosowania art. 36a i art. 36c ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim, i tym samym uznanie za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów zgodnie z art. 24 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.(abstrakt oryginalny)

EN

There are various irregularities in creditors' actions, one of which is the refinancing of consumer credit granted to the consumer by various entities with capital or personal links. This is a phenomenon which has become apparent in the activities of lenders over the last few years and has been the subject of analyses by both the Financial Ombudsman and the President of the Office for Competition and Consumer Protection. The purpose of this article is to present the phenomenon of refinancing a credit granted to a consumer by various entities affiliated by capital or personally as an attempt to circumvent the application of Article 36a and Article 36c of the Act of 12 May 2011 on consumer credit and thus a practice infringing the collective interests of consumers pursu-ant to Article 24(1) and (2) of the Act of 16 February 2007 on Competition and Consumer Protection. The aim of the study is to present the phenomenon of refinancing a credit granted to a consumer by various entities with capital or personal links and to consider this phenomenon as a prohibited practice infringing the collective interests of consumers.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kredyt; Konsument; Ochrona konsumenta; Kredyt konsumencki; Rzecznik Finansowy

EN

Credit; Consumer; Consumer protection; Consumer loan; Financial Ombudsman

• Czasopismo: Finanse i Prawo Finansowe
• Rocznik: 2020
• Tom: 3 (27)
• Strony: 125--140

Twórcy

autor

Magdalena Paleczna

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Czech T., 2016, Limit pozaodstekowych kosztów kredytu konsumenckiego, "Monitor Prawa Bankowego", nr 2.
• Dąbrowska-Antoniak I., 2019, Przykładowe problemy klientów firm pożyczkowych, [w:] Raport Doradczego Komitetu Naukowego - Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, A. Jurkowska-Zeidler, J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska, T. Bednarczyk, A. Sopoćko (red.), Rzecznik Finansowy, Warszawa, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dnia 19 czerwca 2020 r. nr RWR 4/2020
• Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 23 września 2019 r. RGD- -4/2019.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG, Dz.Urz. UE L 133/66 z dnia 12 maja 2008 r.
• Grochowski M., 2019, Art. 3 [Umowa o kredyt konsumencki], [w:] K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Legalis.
• Jurkowska-Gomulka A., 2016, Art. 26 [Decyzje Prezesa Urzędu], [w:] M. Namysłowska, A. Piszcz (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Legalis.
• Jurkowska-Zeidler A., 2016, Konsekwencje zmian w systemie ochrony konsumenta usług finansowych, "Gdańskie Studia Prawnicze", Tom XXXVI, nr 2.
• Koćwin J., 2019, Koszty pożyczek zaciąganych w instytucjach parabankowych online - stosowane opłaty, "Przegląd Ustawodastwa Gospodarczego", Tom LXXII , nr 9(855).
• Król-Bogomiska M., 2014, Wprowadzenie oraz Nakładanie kar pieniężnych, [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, C.H. Beck, Warszawa.
• Nizioł K., 2019, Misselling usług finansowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Obzejta Ł., 2020, Koszty pozaodsetkowe związane z kredytem konsumenckim, LEX/el.
• Paleczna M., 2018, Koszty usług kredytowych świadczonych przez niebankowe instytucje pożyczkowe, [W:] A. Ćwiąkała-Małys, M. Karpińska (red.), Prawno-finansowe systemy funkcjonowania wybranych jednostek organizacyjnych, Uniwersytet Wrocławski, E-Wydawnictwo.
• Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Wrocław.
• Paleczna M., 2019a, Misselling na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w świetle aktualnych problemów rynkowych, "internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny", nr 8.
• Paleczna M., 2019b, Nieprawidłowości na rynku kredytów konsumenckich, [w:] Raport Doradczego Komitetu Naukowego - Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, A. Jurkowska-Zeidler, J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska, T. Bednarczyk, A. Sopoćko (red.), Rzecznik Finansowy, Warszawa, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Paleczna M., 2020, Nieprawidłowości na rynku kredytów konsumenckich - analiza wybranych problemów, [w:] A. Jurkowska-Zeidler, E. Rutkowska-Tomaszewska, A. Wiktorow, J. Monkiewicz (red.), Manipulacje i oszustwa na rynku finansowym. Perspektywa konsumenta. Wykrywanie, przeciwdziałanie, zapobieganie, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Raport Doradczego Komitetu Naukowego - Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, 2019, A. Jurkowska-Zeidler, J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska, T. Bednarczyk, A. Sopoćko (red.), Rzecznik Finansowy, Warszawa, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Raport Rzecznika Finansowego - Kredyty konsumenckie, Bieżące problemy 2018 r., 2018, https://rf.gov.pl/wp-content/uploads/2020/05/Kredyty_konsumenckie_raport_2018.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Rutkowska-Tomaszewska E., 2014a, Ochrona prawna kredytobiorcy - konsumenta w świetle najnowszych projektowanych regulacji prawnych, [w:] M. Ganczar, E. Sługocka-Krupa (red.), Ochrona konsumentów i jej współczesne wyzwania, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin.
• Rutkowska-Tomaszewska E., 2014b, Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów na rynku usług finansowych ze szczególnym uwzględnieniem rynku usług bankowych na przykładzie wybranych najnowszych decyzji Prezesa UOKiK, "internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny", nr 3.
• Rutkowska-Tomaszewska E., 2016, Usługi finansowe - dobrodziejstwo i (czy) zagrożenie dla konsumentów? Czy ochrona konsmenta usług finansowych jest obecnie efektywna i wystarczająca?, [w:] M. Jagielska, E. Sługocka-Krupa, K. Podgórski (red.), Ochrona konsumenta na rynku usług, C.H. Beck, Warszawa.
• Rutkowska-Tomaszewska E., 2018, Idea odpowiedzialnego pożyczania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce, [w:] A. Ćwiąkała- Małys, M. Karpińska (red.), Wyzwania współczesnych finansów: wybrane problemy, Uniwersytet Wrocławski. E-Wydawnictwo.
• Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Wrocław.
• Rutkowska-Tomaszewska E., 2019, Nadużycia na rynku usług finansowych wobec konsumentów: ujęcie ogólne i przeglądowe, [w:] Raport Doradczego Komitetu Naukowego - Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, A. Jurkowska-Zeidler, J. Monkiewicz, E. Rutkowska- -Tomaszewska, T. Bednarczyk, A. Sopoćko (red.), Rzecznik Finansowy, Warszawa, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Rutkowska-Tomaszewska E., Paleczna M., 2018, Idea odpowiedzialnego kredytowania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce, "internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny", nr 6.
• Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie, Druk sejmowy 3600 dostępny na: https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3600 [dostęp 9.09.2020].
• Sieradzka M., 2008, Wykładnia pojęcia "zbiorowy interes konsumentów" na tle orzecznictwa, "Glosa", nr 3.
• Sieradzka M., 2014, Art. 24. 1. [Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów - uwagi ogólne], [w:] K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.
• Sieradzka M., 2016, Ochrona konkurencji i konsumentów. Komentarz do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, LEX/el.
• Sroczyński J., 2016, Misselling: nowy rodzaj zakazanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, "Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego", nr 4.
• Szakun M., 2019, Misselling na rynku usług finansowych (pojęcie, geneza i prawne mechanizmy przeciwdziałania temu zjawisku w świetle doświadczeń krajowych i międzynarodowych), Raport Doradczego Komitetu Naukowego - Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, A. Jurkowska-Zeidler, J. Monkiewicz, E. Rutkowska-Tomaszewska, T. Bednarczyk, A. Sopoćko (red.), Rzecznik Finansowy, Warszawa, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf [dostęp 22.06.2020].
• Szpringer W., 2009, Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a osłoną socjalną, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.
• Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, T.j. Dz.U. 2019, poz. 1083 i poz. 1497.
• Ustawa z dnia 15 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2015, poz. 1357.
• Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, T.j. Dz.U. 2020, poz. 1526.
• Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, T.j. Dz.U. 2020, poz. 1076.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz.U. 2019, poz. 1145.
• Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, T.j. Dz.U. 2017, poz. 2070.
• Uzasadnienie do Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw, http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/druk.xsp?nr=3460 [dostęp 22.06.2020].
• Wesołowska I., 2014, Przesłanki uznania praktyki za naruszającą zborowe interesy konsumentów, "IKAR", nr 4.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2008 r., III SK 27/07, OSNP 2009, nr 13-14, poz. 188.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie - XVII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2011 r., sygn. akt XVII AmA 212/09.
• Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 13 stycznia 2009 r., sygn. akt XVII Ama 26/08.
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r., C-779/18 (ECLI:EU:C:2020:236).