Działalność Centrum Dokumentacji Romskiej jako forma zapewnienia bezpieczeństwa społecznego mniejszości romskiej (cygańskiej) w Legnicy.

• Autorzy: Andrzej Szczepański

Warianty tytułu

Activity of the Romany Documentation Center as a Form of ensuring the Social Safety of the Roms (Gypsy) Minority in Legnica.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nierozerwalnie związana z Legnicą i jego mieszkańcami historia legnickich Romów (Cyganów) rozpoczęła się już w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Mieszkali (i mieszkają nadal) obok polskich sąsiadów, ale w sposób istotny odróżniali się od nich swoim językiem, historią i obyczajami, tworząc hermetyczną społeczność. Przez wszystkie lata bytności w Legnicy byli grupą szczególnie narażoną na wykluczenie społeczne, co uwidoczniło się zwłaszcza po 1989 r., tj. w chwili rozpoczęcia transformacji ustrojowej w Polsce. Od początku pierwszej dekady XXI wieku adresowano do Romów szereg działań pomocowych dążących do poprawy warunków ich egzystencji, a także umożliwiających rozwój osobisty i partycypację w życiu miasta. Centrum Dokumentacji Romskiej działające w ramach Legnickiej Biblioteki Publicznej podejmuje od 2007 r. szereg inicjatyw o charakterze edukacyjnym, informacyjnym i kulturalnym, mających za cel integrację społeczności romskiej z polskimi mieszkańcami i upowszechnienie wśród nich pozbawionej negatywnych stereotypów wiedzy na temat cygańskich sąsiadów. (abstrakt oryginalny)

EN

The history of the Legnica Roms goes back to the period after World War II, when they arrived in the city, and it is inseparably connected with it and its inhabitants. They have lived next door to their Polish neighbors, but in a significant way they have distinguished themselves from the Poles with their language, history and customs, creating a hermetic community. During all the years of their stay in Legnica, they were a group that was particularly vulnerable to social exclusion, which was especially visible after 1989, the beginning of the political transformation in Poland. From the beginning of the first decade of the 21st century, a number of aid activities aimed at providing them with better existential conditions, but also developmental ones enabling participation in the city's life, have been conducted with the Roms in mind. The Romany Documentation Center operating within the framework of the Legnica Public Library has been undertaking a number of initiatives of educational, informative and cultural nature since 2007, aimed at integrating the Romany community with the Polish residents and disseminating among the latter knowledge free of negative stereotypes about the Gypsy neighbors. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mniejszości narodowe; Bezpieczeństwo

EN

Ethnic minority; Security

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 33
• Strony: 13--31

Twórcy

autor

Andrzej Szczepański

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

Bibliografia

• Babicki M., Romowie w Polsce na początku XXI wieku [w:] Współczesne wyzwania polityki wobec romskiej mniejszości etnicznej - edukacja, dyskryminacja, wykluczenie społeczne, red. E. Subocz, S. Garbat, Instytut Wydawniczy "Książka i Prasa", Warszawa 2013.
• Bończuk L., Cyganie/Romowie - szkic historyczny [w:] Inni - ale tacy sami!, red. K. Wiercińska, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Legnicy, Legnica 2011.
• Filipak L., Kwestia romska w polskiej polityce okresu transformacji [w:] Kwestia romska w polityce państw Europy Środkowej i Wschodniej, red. T. Szyszlak, Fundacja Integracji Społecznej "Prom", Centrum Badań Partnerstwa Wschodniego, Wrocław 2011.
• Gierszewski J., Bezpieczeństwo społeczne jako dziedzina bezpieczeństwa narodowego, "Historia i Polityka" 2018, nr 23(30).
• Godlewska-Goska M., Kopańska J., Życie w dwóch światach. Tożsamość współczesnych Romów, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2011.
• http://biblioteka.legnica.eu/struktura/dzial-informacyjno-bibliograficzny-i-regionalny/centrum -dokumentacji-romskiej-2/, dostęp: 4 czerwca 2019 r.
• http://mniejszosci.narodowe.mswia.gov.pl/mne/mniejszosci/charakterystyka-mniejs/6480, Charakterystyka-mniejszosci-narodowych-i-etnicznych-w-Polsce.html, dostęp: 21 maja 2019 r.
• Kondusza W., Cyganie - wśród niewykorzystanych szans [w:] Cyganie /Romowie w Polsce. Dawne i współczesne konteksty 1964 roku, red. B. Orłowska, P.J. Krzyżanowski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2015.
• Kondusza W., Cyganie legniccy, "Szkice Legnickie" 2004, T. XXV.
• Kondusza W., Cyganie żyją wśród nas [w:] Kto siedzi na miedzi (-y)?, red. J. Starzyński, Legnickie Centrum Kultury, Legnica 2013.
• Kondusza W., Legniccy Cyganie - Romowie, Wydawnictwo Edytor, Legnica 2006.
• Kubiak M., Bezpieczeństwo społeczne mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce [w:] Bezpieczeństwo społeczne. Pojęcia. Uwarunkowania. Wyzwania, red. A. Skrabacz, S. Sulowski, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• Kwadrans Ł., Edukacja Romów. Studium porównawcze na przykładzie Czech, Polski i Słowacji, Fundacja Integracji Społecznej PROM, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa, Wrocław-Wałbrzych, 2008.
• Leszczyński M., Bezpieczeństwo społeczne a współczesne państwo, "Zeszyty Marynarki Wojennej" 2011, Rok LII, nr 2(185).
• Marczuk K., Bezpieczeństwo społeczne: potrzeba szerokiego ujęcia. Implikacje dla Polski [w:] Bezpieczeństwo społeczne. Pojęcia. Uwarunkowania. Wyzwania, red. A. Skrabacz, S. Sulowski, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• Morawiec B., Centrum Dokumentacji Romskiej przy Legnickiej Bibliotece Publicznej [w:] Inni - ale tacy sami!, red. K. Wiercińska, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Legnicy, Legnica 2011.
• Mrozowska D., Dylematy tożsamościowe Romów po doświadczeniach Zagłady podczas II wojny światowej i akcji osiedleńczej [w:] Cyganie/Romowie w Polsce. Dawne i współczesne konteksty 1964 roku, red. B. Orłowska, P.J. Krzyżanowski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2015.
• Mróz L., Cygan czy Rom. Konteksty znaczeń [w:] Romowie w Europie. Tożsamość i współczesne wyzwania, red. J. Faryś, P.J. Krzyżanowski, B.A. Orłowska, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2014.
• Nowicka E., Związki żywe i zaskakujące. Europejscy Romowie i społeczeństwo Nepalu [w:] Zapomniani sąsiedzi. Studia o Romach w Polsce i w Europie, red. P. Borek, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2011.
• Popilowska G., Dziecko romskie w środowisku szkolnym i lokalnym, "Szkice Legnickie" 2012, T. XXXIII.
• Raport dla Sekretarza Generalnego Rady Europy z realizacji przez Rzeczpospolitą Polską postanowień "Konwencji Ramowej Rady Europy o Ochronie Mniejszości Narodowych".
• Sprawozdania Legnickiej Biblioteki Publicznej z realizacji zadań w ramach Programu na Rzecz Społeczności Romskiej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
• Sprawozdania z działalności Centrum Dokumentacji Romskiej przy Legnickiej Bibliotece Publicznej.
• Sprawozdania Legnickiej Biblioteki Publicznej z realizacji zadań w ramach Programu Integracji Społeczności Romskiej w Polsce.
• Szewczyk M., Unia Europejska i Romowie. System wobec kultury etnicznej, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Tarnów 2013.
• Szyszko A., O indyjskiej genezie Cyganów [w:] Romowie 2009, red. B. Wiegl, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, Warszawa 2009.
• Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. z 2005 r. Nr 17, poz. 141 z późn. zm.).
• Wnioski Legnickiej Biblioteki Publicznej na realizację zadań w ramach Programu Integracji Społeczności Romskiej w Polsce.