Rzeka w mieście - atrakcja przyrodnicza czy kulturowa?

• Autorzy: Tomasz Grzyb

Warianty tytułu

River in a City - a Natural or Cultural Attraction?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rzeki, będące dawniej jednym z najważniejszych czynników miastotwórczych, współcześnie odgrywają coraz większą rolę jako istotny impuls wzmacniający atrakcyjność turystyczną miasta. Jednocześnie w ostatnich latach w Polsce zyskuje popularność trend ponownego "odwracania się" miast ku terenom nadrzecznym. Proces ten przejawia się m.in. poprzez odnowę powiązań przestrzennych i funkcjonalnych. Poprawa dostępności terenów nadrzecznych, rewitalizacja zdegradowanych i kreowanie nowych przestrzeni publicznych, oprócz stymulowania zachowań rekreacyjnych mieszkańców, może mieć jednocześnie za cel stworzenie nowej (spójnej z genius loci otaczającej tkanki miejskiej lub tematyzowanej) atrakcji turystycznej. O atrakcyjności przyrody terenów nadrzecznych może z kolei przesądzać stopień jej naturalności; o ile wiele polskich rzek zostało w różnym stopniu uregulowanych, to kanalizacji poddano jedynie nieliczne odcinki. Przedmiotem badania były wybrane wymiary atrakcyjności terenów nadrzecznych w miastach w kontekście turystyki. Przytoczone zostały przykłady z trzech istotnych ośrodków turystyki miejskiej o zróżnicowanym charakterze terenów nadrzecznych - Warszawy, Wrocławia i Bydgoszczy. Analizie poddano m.in. miejsce przyrodniczych i kulturowych walorów rzek w ofercie turystycznej miast oraz ich obecność jako składowych wizerunku miasta. (abstrakt oryginalny)

EN

Rivers were formerly one of the fundamental factors of city location; nowadays their growing role as an impulse enhancing cities' attractivity for tourism is discovered. In recent years, the global trend of 'turning back' to the river also gained its popularity in several Polish cities. The mentioned process manifests itself e.g. through the revival of spatial, structural and functional ties between waterfronts and the urban fabric they adjoin. Apart from stimulating recreational behaviours of urban dwellers, improvement of rivers' accessibility, revitalisation of neglected open public spaces as well as building the new ones aim to create new, coherent with city's genius loci or intentionally thematised, attractions for tourism in cities. However, the attractivity of river's natural surroundings may be led by the level of its naturalness; while numerous Polish rivers have been more or less regulated, only limited sections of them were canalised. In the article the selected dimensions of urban waterfronts' attractivity were discussed in the context of tourism in cities. The examples were delivered from three major centres of Polish urban tourism (Warsaw, Wroclaw, Bydgoszcz) that significantly differ according to the character of their waterfronts. The position of natural and cultural attractions of rivers in cities' tourist offer was analysed as well as the presence of river itself and its waterfront as an element of the Instagram's image of the city. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Woda; Turystyka miejska; Turystyczne atrakcje

EN

Water; Urban tourism; Tourist attraction

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 5
• Strony: 140--172

Twórcy

autor

Tomasz Grzyb

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Andruszkiewicz A., 2007, Wisła - ściek czy skarb przyrody? Szanse dla rozwoju turystyki i rekreacji na warszawskim odcinku Wisły, "Turystyka i Rekreacja", 3, s. 50-55
• Ashworth G.J., Page S.J., 2011, Urban tourism research: Recent progres and current paradoxes, "Tourism Management", 32, s. 1-15
• Ashworth G.J., 1989, Urban tourism: an inbalance in attention, (w:) Cooper C.P. (red.) Progress in tourism, recreation and hospitality management, vol. 1, Belhaven, London, s. 33-54
• Bartkowski J., 2016, City as an entertainment machine (Miasto jako maszyna rozrywki) - koncepcje rozwoju miejskiego i polityki miejskiej Terry'ego Nicholasa Clarka, "Studia miejskie", 21, s. 117-133
• Bruttomesso R., 2001, Complexity on the urban waterfront, (w:) Marshall R. (red.) Waterfronts in Post-Industrial Cities, Spon Press, London&New York, s. 39-51
• Clark T.N., 2003, Introduction (w:) Clark T.N. (red.) City as an entertainment machine, Elsevier, Oxford, s. 1-17
• Czyżewska E., Wolski J., Chopkowicz E., 2017, Wrocław, Helion, Gliwice
• Derek M., Duda-Gromada K., Kosowska P. i in., 2013, Problemowe i problematyczne ABC turystyki w Warszawie, "Prace Geograficzne", 134, s. 7-36
• Derek M., Dudek-Mańkowska S., 2015, Rozwój turystyczny Powiśla, "Prace i Studia Geograficzne", 60, s. 7-23
• Drozdowski M., Zahorski A., 1972, Historia Warszawy, PWN, Warszawa
• Duda-Gromada K., 2018, Tereny nad Wisłą w Warszawie jako miejsce spotkań (w opinii mieszkańców wybranych osiedli, "Prace Geograficzne", 152, s. 67-81
• Florek M., 2007, Podstawy marketingu terytorialnego, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań
• Florida R., 2010, Narodziny klasy kreatywnej, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa
• Gzell S., 2015, Nawodna lokalizacja - co to dziś oznacza dla miasta?, "Przestrzeń i forma", 24(1), s. 113-128
• Jansen-Verbeke M., 1986, Inner-city tourism: Resources, tourists and promoters, "Annals of Tourism Research", 13(1), s. 79-100
• Jansen-Verbeke M., Lievois E., 1999, Analysing heritage resources for urban tourism in European cities, (w:) Butler R., Pearce D. (red.) Contemporary issues in tourism development, Routledge, New York, s. 81-107
• Jeleniewski M.K., 2014, Rola Brdy i Kanału Bydgoskiego w powstaniu i rozwoju Bydgoszczy, "Geography and Tourism", 2(2), s. 7-18
• Kowalczyk A., 2001, Geografia turyzmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kowalczyk A., 2003, Rozwój funkcji turystycznej jako cel polityki miejskiej, (w:) Gołębski G. (red.) Kierunki rozwoju badań naukowych w turystyce, AEP-WN PWN, Warszawa, s. 185-186
• Kowalczyk A., 2005, Nowe formy turystyki miejskiej, "Prace i Studia Geograficzne", 35, s. 155-197
• Kowalczyk A., 2012, Recepta na sukces? Znaczenie koncepcji waterfrontu dla rozwoju turystyki w miastach - przykład z Hongkongu, "Warsztaty z Geografii Turyzmu", 2, s. 21-47
• Kowalczyk A., Derek M., 2010, Zagospodarowanie turystyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Law C.M., 1992, Urban tourism and its contribution to economic regeneration, "Urban Studies", 29(3-4), s. 599-618
• Law C.M., 1993, Urban Tourism: Attracting Visitors to Large Cities, Mansell, London
• Łach J., Rozenkiewicz A., 2011, Wrocławski Węzeł Wodny jako potencjał dla rozwoju turystyki miejskiej Wrocławia, Widawski K. (red.) Turystyka kulturowa na Dolnym Śląsku - wybrane aspekty, t. II, Wrocław, s. 151-170
• Łach J., Włostowski B., 2013, Uwarunkowania, stan obecny i perspektywy rozwoju żeglugi turystycznej na Odrze we Wrocławiu, "Geography and Tourism", 1(1), s. 23-30
• Łopacińska K., 2014, Social media w zintegrowanej komunikacji marketingowej, "Marketing i rynek", 12/2014, s. 2-6
• Maciejowski T., 2003, Narzędzia skutecznej promocji w internecie, Kraków
• Madurowicz M., 2008, Kto jest turystą w wielkim mieście? Poszukiwania badawcze, (w:) Kowalczyk A. (red.) Turystyka kulturowa - spojrzenie geograficzne, WGiSR UW, Warszawa, s. 59-84
• Michniewicz-Ankiersztajn H., Józefowicz I., 2019, Kanał Bydgoski i jego potencjał w kreowaniu zrównoważonych produktów turystycznych i ekoturystycznych na przykładzie miejskiego szlaku zielonego Greenway, "Czasopismo Geograficzne", 90(1), s. 105-122
• Miszewska B., Szmytkie R., 2008, Odra walorem turystycznym Wrocławia, (w:) Jażdżewska I. (red.) Funkcja turystyczna miast. XXI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, WUŁ, Łódź, s. 175-190
• Muszyńska-Jeleszyńska D., 2015, Tereny nadrzeczne w strukturze przestrzennofunkcjonalnej Bydgoszczy. Problemy rozwoju i rewitalizacji, (w:) Skowronek J. (red.) Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych, Białystok, s. 245-257
• Pancewicz A., 2004, Rzeka w krajobrazie miasta, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice
• Piskozub A., 1982 (red.) Wisła. Monografia rzeki, WKŁ, Warszawa
• Preisler M., 2012, Uwarunkowania atrakcyjności turystycznej miasta, "Studia Periegetica. Zeszyty Naukowe Wielkopolskiej Wyższej Szkoły Turystyki i Zarządzania w Poznaniu", 8, s. 133-153
• Ratyńska H., Waldon-Rudzionek B., Hoffmann R., Wachowiak E., 2015, Walory przyrodnicze Brdy w Bydgoszczy, (w:) Załuski T., Krasicka-Korczyńska E., Ratyńska H., Sawilska A.K. (red.) Cenne składniki flory i roślinności na obszarze Pomorza i Kujaw, PTB, Bydgoszcz, s. 21-45
• Sharpley R., Robert L., 2008, Zarządzanie turystyką miejską, (w:) Pender L., Sharpley R. (red.) Zarządzanie turystyką, PWE, Warszawa, s. 203-219
• Shaw B., 2001, History at the water's edge, (w:) Marshall R. (red.) Waterfronts in PostIndustrial Cities, Spon Press, London&New York, s. 160-172
• Skalimowski A., Tucholski Z., 2013, Zabytkowe bulwary wiślane na Wybrzeżu Kościuszkowskim i Gdańskim w Warszawie, "Ochrona Zabytków", 1-4, s. 75-84
• Stefanowska A., 2012, Zagospodarowanie rekreacyjne Wisły na jej warszawskim odcinku - historia i perspektywy, "Problemy Turystyki i Rekreacji", 1, s. 69-78
• Stefanowska A., 2014, Rola rzeki w rozwoju turystyki miejskiej na przykładzie Warszawy i wybranych miast europejskich, "Turystyka Kulturowa", 8/2014, s. 6-19
• Swianiewicz P., 2005, Nowe interpretacje teoretyczne polityki miejskiej, "Studia Regionalne i Lokalne", 4(22), s. 5-25
• Szafranek E., 2014, Społeczne funkcje terenów nadrzecznych, (w:) Śliwa M. (red.) Problemy i wyzwania w zagospodarowaniu przestrzennym terenów nadrzecznych miast, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 61-72
• Szwed J., 2012, Współczesna rola bulwarów w mieście, "Przestrzeń i forma", 16, s. 443-457
• Tölle A., 2010, Restrukturyzacja miejskich obszarów nawodnych. Aspekty urbanistyczne, zarządzające i społeczno-kulturowe, "Biuletyn Instytutu Geografii Społecznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna", Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań
• Tuan Y-F., 1987, Przestrzeń i miejsce, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
• Urry J., 2007, Spojrzenie turysty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• von Rohrscheidt A. M., Ochmański A., 2012, Raport z analizy potencjału turystycznokulturowego Miasta Wrocławia i powiatu ziemskiego wrocławskiego, "Turystyka Kulturowa", 2, s. 55-82
• Warren J.A.N., Taylor C.N., 2003, Developing urban tourism in New Zealand, Centre for Research, Evaluation and Social Assessment, Wellington
• Zegar T., 2015, Rzeka w mieście - perspektywy rozwoju terenów nawodnych w Warszawie, "Prace i Studia Geograficzne", 60, s. 139-152
• Zyglewski Z., 2017, Bydgoszcz - miasto nad wodą, "Kronika bydgoska", s. 33-61
• https://polskatimes.pl/10-polskich-miast-do-ktorych-najchetniej-podrozuja-turysciranking-top-10/ar/c1-14577097 [1.08.2020]
• https://warsawtour.pl/en/main-page/ [16.08.2020]
• https://warsawtour.pl/en/sightseeing-routes [23.08.2020]
• https://visitbydgoszcz.pl/en/ [19.08.2020]
• https://visitwroclaw.eu/en [20.08.2020]
• www.instagram.com/go2warsaw/ [3.08.2020]
• www.instagram.com/visitbydgoszcz/ [4.08.2020]
• www.instagram.com/visitwro/ [9.08.2020]