Demograficzny aspekt kurczenia się polskich miast

• Autorzy: Ewelina Cienkosz

Warianty tytułu

Demographic Aspect of Polish Shrinking Sities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Depopulacja stanowi jeden z podstawowych czynników warunkujących proces kurczenia się miast (shrinking cities). Impulsem inicjującym zmiany w wielkości, gęstości zaludnienia lub w innych cechach populacji miasta są przeobrażenia demograficzne mierzone za pomocą przyrostu naturalnego, ruchów ludnościowych (migracje), struktury wieku. Specyfikę przemian demograficznych wpływających na proces wyludniania się miast w Polsce można porównać do przebiegu tych zjawisk w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Pomimo ogólnych podobieństw transformacji demograficznej, poszczególne elementy tego procesu w polskich warunkach różniły się od powszechnie przyjętego modelu drugiego przejścia demograficznego. Niniejszy artykuł podejmuje kwestię kurczenia się miast ze szczególnym uwzględnieniem aspektu demograficznego. Jego celem jest próba wyjaśnienia przyczyn wyludniania się polskich miast, a także określenia konsekwencji jakie niesie ze sobą zjawisko depopulacji.(abstrakt oryginalny)

EN

The depopulation process is one of the conditioning factors of the urban shrinkage. The process of a demographic change is an impulse which triggers a change in the size of the city, its density, and features linked with a city population. The demographic structure, the natural movements (migrations), the rate of natural increase are common indicators of the population loss. The Polish specificity of the depopulation process is comparable with the one in the Central European countries. However, the national specificity of the phenomenon has own features and varies from van de Kaa's model of the second demographic transition. The aim of the research is to examine the urban shrinkage in terms of the demographic transition. The author is seeking for the causes of the Polish cities depopulation process, and its consequences for their future development.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Demografia; Ludność miejska; Demografia miasta

EN

Demography; Urban population; City demography

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2020
• Tom: 67
• Strony: 45--56

Twórcy

autor

Ewelina Cienkosz

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów

Bibliografia

• Adamski J., 2013, Kierunki optymalizacji funkcjonowania usług i infrastruktury kurczących się miast, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Senat Rzeczpospolitej Polskiej, 137-146.
• Atkinson R., McGarrigle J., 2009, Segregation, Urban, [w:] R. Kitchin, N. Thrift (red.), International Encyclopedia od Human Geography, volume 1, 76-80.
• Banica A., Istrate M., Muntele I., 2017, Challenges for the Resilience Capacity of Romanian Shrinking Cities, Sustainability, 9(2289), 1-20, DOI:10.3390/su9122289.
• Bieńkowska E., 2013, Depopulacja jako wyzwanie dla polskiej polityki miejskiej, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Senat Rzeczpospolitej Polskiej, 11-17.
• Bruneckiene J., Sinkiene J., 2015, The Economic Competitiveness of Lithuanian-Polish Border Region's Cities: the Specific of Urban Shrinkage, Equilibrium, Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 10(4), 133-149.
• Čengić N.H., Emirhafizović M., 2014, Bośnia i Hercegowina, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 30-31.
• Degórska B., 2017, Urbanizacja przestrzenna terenów wiejskich na obszarze metropolitarnym Warszawy. Kontekst ekologiczno-krajobrazowy, Prace Geograficzne Nr 262, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
• Fol S., Cunningham-Sabot E., 2010, Urban Decline and Shrinking Cities: A Critical Assessment of Approaches to Urban Shrinkage, Annales de Géographie, 4(674), 359-383.
• Główny Urząd Statystyczny, 2014, Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050, GUS, Warszawa.
• Haase A., Bernt M., Großmann K., Mykhnenko V., Rink D., 2016, Varieties of shrinkage in European cities, European Urban and Regional Studies, 23(1), 86-102.
• Häußermann H., Siebel W., 1987, Neue Urbanität, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
• Häußermann, H., Siebel, W., 1988, Die schrumpfende Stadt und Stadtsoziologie, Soziologische Stadtforschung, 29, 78-94.
• Hollander J., Pallagst K., Schwartz T., Popper F., 2009, Planning shrinking cities, progress in planning, 72(4), 223-232.
• Hospers G., 2014, Policy Responses to Urban Shrinkage: From Growth Thinking to Civic Engagement, European Planning Studies, 22(7), 1507-1523.
• Janas K., Piech K., Trzepacz P., 2019, Współczesne i prognozowane przemiany ludnościowe Polskich miast, [w:] R. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Kraków, 23-40.
• Jaroszewska E., 2013, Akcja CiRES "Cities Regrowing Smaller" organizowana przez COST (European Cooperation in Science and Technology), [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Senat Rzeczpospolitej Polskiej, 57-69.
• Jaroszewska E., 2019, Kurczenie się (shrinkage) starych miast przemysłowych i przeciwdziałanie jego negatywnym skutkom, Instytut Rozwoju Miast i Regionów i UAM Poznań, Warszawa-Kraków-Poznań.
• Jaroszewska E., Stryjakiewicz T., 2014, Kurczenie się miast w Polsce, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 67-77.
• Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., 2019, Mechanizm korzyści aglomeracji w rozwoju demograficznym miasta, [w:] R. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Kraków, 169-182.
• Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge J., 2012, Kontekst geograficzny i funkcjonalny kurczenia się małych miast w Polsce południowej, [w:] K. Heffner, A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 9-24.
• Kowalewski A., 2013, Wykład wprowadzający, [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Senat Rzeczpospolitej Polskiej, 107-120.
• Krzysztofik R., Szmytkie R., 2018, Procesy depopulacji w Polsce w świetle zmian bazy ekonomicznej miast, Przegląd Geograficzny, 90(2), 309-329.
• Martinez-Fernandez C., Audirac I., Fol S., Cunningham-Sabot E., 2012, Shrinking Cities: Urban Challenges of Globalization, International Journal of Urban and Regional Research, 36(2), 213-225.
• Mileris R., 2017, Depopulation phenomenon of Lithuania Upcoming challenges for the country's economy, Ekonomicke Rozheady/Economic Review ROCNiK, 46(3), 273-293.
• Musiał-Malago M., 2018, Wybrane aspekty kurczenia się miast w Polsce, Studia Miejskie, 29, 61-75.
• Mykhnenko V., Turok I., 2007, Cities in transition: East European urban trajectories 1960-2005, Centre for Public Policy for Regions (CPPR), University of Glasgow.
• Oswalt P., Rieniets T., 2006, Atlas of Shrinking Cities, Hatje Cantz Verlag, Niemcy.
• Rumpel P., Slach O., Tichá I., Bednář P., 2010, Urban shrinkage in Ostrava, Czech Republic, SHRiNK SMaRT WP2 D4 Comparable research report, Ostrava.
• Runge J., Kantor-Pietraga I., Runge A., Krzysztofik R., 2019, Demograficzny resize polskich miast - pomiędzy koniecznością a rzeczywistością, [w:] R. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Kraków, 163-167.
• Scurrell B., Brückner H., 2014, Dessau - koncepcja przebudowy miasta związana z procesem kurczenia się: "centra miejskie - strefy krajobrazowe", [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 51-60.
• Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak Sz., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O., 2014, Współczesny kontekst i podstawowy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 9-14.
• Trzepacz P., Janas K., Piech K., 2019, Wprowadzenie, [w:] R. Krzysztofik (red.), Przemiany demograficzne miast Polski. Wymiar krajowy, regionalny i lokalny, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Kraków, 19-22.
• Van de Kaa D.J., 1987, Europe's Second Demographic Transition, Population Bulletin, 42(1), 1-59.
• Wiechmann T., 2008, Errors Expected - Aligning Urban Strategy with Demographic Uncertainty in Shrinking Cities, International Planning Studies, 13(4), 431-446.
• Wiechmann T., Wolff M., 2014, Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI w., [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 15-28.

Identyfikatory

DOI

10.2478/udi-2020-0033