Kompetencje samorządowych organów podatkowych jako element samodzielności samorządu terytorialnego - uwarunkowania i dysfunkcje

• Autorzy: Paweł Galiński

Warianty tytułu

Powers of Local Tax Authorities as an Element of Independence of Local Government - Conditions and Dysfunctions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule scharakteryzowano uwarunkowania samodzielności samorządu terytorialnego w Polsce, której wyrazem są przyznane kompetencje w zakresie władztwa podatkowego. Opisano zatem czynniki determinujące samodzielność finansową oraz decyzje samorządowych organów podatkowych według określonych ich typów. Opisano zakres i znaczenie stosowanych preferencji podatkowych i dysfunkcje z nimi związane w latach 2017-2018. Omówiono analizowane nieprawidłowości, ujawnione podczas kontroli regionalnych izb obrachunkowych oraz Najwyższej Izby Kontroli, według ich poszczególnych typów. W konsekwencji wskazano na ich znaczenie, w tym w kontekście pogorszenia sytuacji finansowej samorządu terytorialnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The article describes the conditions of independence of local authorities in Poland, which is reflected in the powers conferred on the tax authority. It therefore outlines the factors determining financial independence and decisions of local tax authorities according to their specific types. It presents the scope and significance of the tax preferences applied and the related dysfunctions in 2017-2018. It discusses the irregularities analysed, which were revealed during the audits of the regional chambers of audit and the Supreme Audit Office, according to their individual types. It therefore indicates their significance, including in the context of the deterioration of the financial position of the local authority.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Samorząd terytorialny; Budżet samorządu terytorialnego; Polityka podatkowa; Prawo podatkowe

EN

Local government units; Local government; Local government budget; Tax policy; Tax regulations

• Czasopismo: Finanse Komunalne
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 5
• Strony: 33--47

Twórcy

autor

Paweł Galiński

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bąbała W., Kuniewicz M., Pióro E., Ryczkowska K., Wielgosz A., Pojęcie i istota samorządu lokalnego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria: Administracja i Zarządzanie" 2013/98.
• Binaś M., Ulgi w spłacie podatków i opłat lokalnych, Warszawa 2018.
• Borodo A., Kompetencje organów gminy w zakresie podatku od nieruchomości, "Roczniki Nauk Prawnych" 1998, t. VIII.
• Brown E.G., Tax Expenditures [w:] State and Local Tax Revolt: New Directions for the 80's, red. D. Tipps, L. Webb, Waszyngton 1980.
• Brzozowska K., Kogut-Jaworska M., Władztwo podatkowe w ocenie samodzielności dochodowej gmin w Polsce, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H" 2016/1, vol. L.
• Celarek K., Prawne i praktyczne aspekty kontroli i nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, Warszawa 2015.
• Denek E., Płaszczyzny rozpatrywania samodzielności samorządu terytorialnego [w:] Samodzielność samorządu terytorialnego w Polsce, red. E. Denek, "Zeszyty Naukowe AE w Poznaniu" 2001/7.
• Dowgier R., O konieczności uwzględnienia w ordynacji podatkowej specyfiki podatków samorządowych [w:] Ordynacja podatkowa. Stan obecny i kierunki zmian, red. R. Dowgier, Białystok 2015.
• Durczyńska M., Zakres ulg w polskim systemie podatkowym [w:] Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce, red. H. Dzwonkowski, J. Kulicki, Warszawa 2016.
• Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., Finanse samorządowe. Narzędzia, decyzje, procesy, Warszawa 2006.
• Etel L., Podatek od nieruchomości. Komentarz, Warszawa 2012.
• Etel L., Babiarz S., Dowgier R., Filipczyk H., Gurba W., Krawczyk I., Kuśnierz W., Łoboda M., Nikończyk A., Nita A., Olesińska A., Pietrasz P., Popławski M., Rudowski J., Strzelec D., Ordynacja podatkowa. Kierunkowe założenia nowej regulacji, Białystok 2015.
• Etel L., Dowgier R., Podatki i opłaty lokalne - czas na zmiany, Białystok 2013.
• Felis P., Elementy teorii i praktyki podatków majątkowych. Poszukiwanie ładu w opodatkowaniu nieruchomości w Polsce z perspektywy przedsiębiorców oraz jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2012.
• Filipiak B.Z., Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego?, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia" 2015/76, t. 1.
• Galiński P., Znaczenie preferencji podatkowych w podatku od nieruchomości dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, "Finanse Komunalne" 2014/11.
• Ganowicz E., Idea samorządności w Polsce - próba aksjologicznej systematyzacji w ujęciu politologicznym, "Przegląd Politologiczny" 2014/2.
• Gorynia M., Polska polityka gospodarcza a internacjonalizacja i globalizacja, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2006/2.
• Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, Warszawa 2004.
• Grochowski S., Samorządność lokalna a terytorialny wymiar rozwoju. Zarządzanie obszarami funkcjonalnymi, "Mazowsze. Studia Regionalne" 2014/15.
• Grześkiewicz W., Organizacja i zadania jednostek samorządu terytorialnego [w:] Finanse publiczne z elementami prawa podatkowego, red. W. Grześkiewicz, Warszawa 2014.
• Jagoda J., Prawne przesłanki samodzielności samorządu terytorialnego [w:] Administracja publiczna pod rządami prawa Księga pamiątkowa z okazji 70-lecia urodzin prof. zw. dra hab. Adama Błasia, red. J. Korczak, Wrocław 2016.
• Jastrzębska M., Samodzielność ekonomiczna i finansowa jednostek samorządu terytorialnego, "Ekonomia" 2004/13.
• Klimska U., Polityka podatkowa gmin województwa lubelskiego w latach 1992-2001, "Studia Regionalne i Lokalne" 2003/1.
• Kopańska A., Autonomia wydatkowa polskich gmin - próba kwantyfikacji, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2016/298.
• Kornberger-Sokołowska E., Rola jednostek samorządu terytorialnego w kształtowaniu i poborze podatków stanowiących ich dochody [w:] Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce, red. H. Dzwonkowski, J. Kulicki, Warszawa 2016.
• Kornberger-Sokołowska E., Władztwo podatkowe gmin [w:] Jednostki samorządu terytorialnego jako beneficjenci środków europejskich, red. E. Kornberger-Sokołowska, Warszawa 2012.
• Kosek-Wojnar M., Surówka K., Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Warszawa 2007.
• Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 roku, Warszawa 2019.
• Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2017 roku, Warszawa 2018.
• Kunysz J., Wójt, burmistrz, prezydent miasta jako organ podatkowy (wybrane zagadnienia), "Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka" 2012/2 (27).
• Kurzynka T., Gminne organy podatkowe [w:] Wymiar i pobór podatków i opłat lokalnych, red. M. Popławski, Białystok 2009.
• Lisowski P., Aksjologia samorządu terytorialnego - in rebus angustis?, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2017/3.
• Mańczyk P., Władztwo finansowe jednostek samorządu terytorialnego w kontekście uprawnień gminy, "Ekonomiczne Problemy Usług" 2018/4, t. 1.
• Miemiec W., Prawo gminy niemieckiej do nakładania podatków miejscowych [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe: realia i perspektywy zmian. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu, red. L. Etel, M. Tyniewicki, Białystok 2012.
• Najwyższa Izba Kontroli, Umarzanie zaległości podatkowych przez organy wykonawcze gmin, Warszawa 2018.
• Niewiadomski Z., Geneza i istota samorządu terytorialnego. Przekształcenia instytucji [w:] Ustrój administracji publicznej, red. J. Szreniawski, Lublin 1995.
• Noworól A., Planowanie rozwoju terytorialnego w skali regionalnej i lokalnej, Kraków 2007.
• Ofiarski Z., System (zbiór) podatków samorządowych - wstępne propozycje uporządkowania, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H" 2016/1, vol. L.
• Ofiarski Z., Władztwo daninowe oraz administrowanie podatkowymi źródłami dochodów własnych gmin - czy podział kompetencji jest jeszcze potrzebny?, "Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie" 2012/1.
• Piotrowska-Marczak K., Finanse lokalne w Polsce, Warszawa 1997.
• Piotrowska-Marczak K., Problemy samodzielności finansowej samorządów lokalnych w świetle reformy [w:] Funkcjonowanie samorządu terytorialnego - doświadczenia i perspektywy, t. 2, red. S. Dolata, Opole 1998.
• Poniatowicz M., Dziemianowicz R., Udziały samorządu terytorialnego w państwowych podatkach dochodowych w aspekcie postulatów teoretycznych federalizmu fiskalnego, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H" 2016/1, vol. L.
• Przygodzka R., Władztwo podatkowe a stabilność finansowa gmin, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2014/40 (4).
• Regulski J., Granice kontroli i nadzoru samorządności, "Gazeta Samorządu i Administracji" 2010/22.
• Sędkowska A., Kryteria kontroli [w:] Ustawa o kontroli skarbowej. Komentarz, red. K. Kandut, A. Sędkowska, Warszawa 2014.
• Swianiewicz P., Łukomska J., Lokalna konkurencja podatkowa w Polsce, "Studia Regionalne i Lokalne" 2016/2.
• Teszner K., Administracja podatkowa i kontrola skarbowa w Polsce, Warszawa 2012.
• Wołowiec T., Preferencje podatkowe w podatku od nieruchomości a zachowania lokalizacyjno-konkurencyjne podatników prowadzących działalność gospodarczą, "Roczniki Ekonomii i Zarządzania" 2018/1, t. 10.
• Załączniki do informacji o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego za lata 2017--2018, http://www.mf.gov.pl.