Wahania cen w Polsce w świetle teorii szkoły austriackiej

• Autorzy: Andrzej Jędruchniewicz , Dawid Bródka

Warianty tytułu

Price Fluctuations in Poland in the Light of the Austrian School

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania była ocena zastosowania teorii szkoły austriackiej do wyjaśnienia wahań cen produktów wytwarzanych na poszczególnych etapach w strukturze produkcji. Do zbadania zmienności cen w polskiej gospodarce w latach 2007-2018 wykorzystano dwa modele struktury produkcji. Empiryczna analiza wykazała, że wahania cen w modelu struktury opartym na bardziej zagregowanych kategoriach w pełni potwierdziły teorię szkoły austriackiej. Udało się potwierdzić występowanie istotnych statystycznie różnic w zakresie zmienności cenowej między etapami tej struktury. Wykazano również, że wahania cen surowców i dóbr przemysłowych były większe niż wahania dóbr konsumpcyjnych. Nie potwierdzono natomiast jednoznacznie teorii tej szkoły, badając zmiany cen w mniej zagregowanym modelu struktury. Tylko przy obniżeniu poziomu istotności statystycznej możliwe było przyjęcie hipotezy o niejednolitej zmienności cen między wszystkimi etapami. Dalsza analiza wykazała, że wahania cen w górnictwie i wydobyciu były większe niż w przetwórstwie przemysłowym oraz niż wahania cen nietrwałych dóbr konsumpcyjnych. Sprzeczna z omawianą teorią była natomiast większa zmienność cen nietrwałych dóbr konsumpcyjnych niż cen w przetwórstwie przemysłowym. (abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of this research was the empirical evaluation of Austrian school theories regarding the explanation of price fluctuations in the structure of production. Two models of the production structure were used to examine price volatility in the Polish economy in 2007-2018. The analysis conducted on the first, more aggregated model fully confirmed the theory as statistically significant price volatility differences were confirmed between particular stages of production. The prices of raw materials and production goods were more volatile than those of consumption goods. The analysis conducted on the second, less aggregated model of production partially rejects the Austrian school theory. Only by lowering the statistical significance level can we adopt the hypothesis about non-uniform price volatility between all the stages. Further analysis showed that price fluctuations in mining and quarrying were greater than in the manufacturing sector and for non-durable consumer goods, while - contrary to the theory - the volatility of the prices of non-durable consumer goods was greater than that of the prices in the manufacturing sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ceny; Zmienność poziomu cen; Struktura produkcji; Austriacka szkoła ekonomii; Analiza empiryczna

EN

Prices; Price level variability; Production structure; Austrian School; Empirical analysis

• Czasopismo: Bank i Kredyt
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 6
• Strony: 639--660

Twórcy

autor

Andrzej Jędruchniewicz

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Dawid Bródka

Bibliografia

• Anderson B.M. (1979), Economics and the Public Welfare: A Financial and Economic History of the United States 1914 -1946, Liberty Press.
• Ansari A.R., Bradley R.A. (1960), Rank-sum tests for dispersions, The Annals of Mathematical Statistics,31(4), 1174-1189.
• Barczyk R. (2018), Morfologia cykli koniunkturalnych i cykli bankowych w gospodarce polskiej w latach 2000-2017, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 509, 32-45.
• Bismans F., Mougeot C. (2009), Austrian business cycle theory: empirical evidence, Review of Austrian Economics, 22(3), 241-257.
• GUS(2008-2019), Biuletyn Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny.
• Böhm-Bawerk E. von (1891), The Positive Theory of Capital, Macmillan and Co.
• Bródka D.S., Chciałowski M. (2017), Price volatility in macroeconomic structure of production in Poland, Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 16(3), 5-13.
• Brzoza-Brzezina M. (2011), Polska polityka pieniężna. Badania teoretyczne i empiryczne, C.H. Beck.
• Butos W.N. (1993), The recession an Austrian business cycle theory: an empirical perspective, Critical Review: A Journal of Politics and Society, 7(2-3), 277-306.
• Cochran J.P. (2011), Hayek and the 21st century boom-bust and recession-recovery, The Quarterly Journal of Austrian Economics, 14(3), 263-287.
• Denkowska S., Fijorek K., Salamaga M., Sokołowska A. (2009), Empiryczna ocena mocy testów dla wielu wariancji, PrzeglądStatystyczny, 56(3-4), 26-39.
• Fillieule R. (2007), A formal model in Hayekian macroeconomics, The Quarterly Journal of Austrian Economics, 10(3), 193-208.
• Garrison R.W. (2001), Time and Money. The Macroeconomics of Capital Structure, Routledge.
• Hamulczuk M. (2006), Cykliczne zmiany na rynku trzody chlewnej w Polsce, Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, 92(2), 42-51.
• Hayek F.A. von (1931), Prices and Production, G. Routledge & Sons.
• Hayek F.A. von (1975), "Profits, Interest and Investment" and Other Essays on the Theory of Industrial Fluctuations, Clifton.
• Huerta de Soto J. (2006), Money, Bank Credit and Economic Cycles, Ludwig von Mises Institute.
• Hughes A.M. (1997), The recession of 1990: an Austrian explanation, Review of Austrian Economics, 10(1), 107-123.
• Hülsmann G. (2011), The structure of production reconsidered, http://ead.univangers.fr/~granem08/IMG/ pdf/DT-GRANEM-09-34.pdf.
• Jędruchniewicz A. (2013),Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym. Faza wzrostu, Bank i Kredyt, 4 4 (1), 99 -118.
• Jędruchniewicz A. (2015),Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym.Faza spadku, Ekonomia. Rynek, Gospodarka, Społeczeństwo, 40, 59-83.
• Lester R.B., Wolff J.S. (2013), The empirical relevance of the Mises-Hayek theory of the trade cycle, Review of Austrian Economics, 26(4), 433-461.
• Luther W.J., Cohen M. (2014), An empirical analysis of the Austrian business cycle theory, Atlantic Economic Journal, 42, 153-169.
• Machaj M. (2017), Money, Interest, and the Structure of Production: Resolving Some Puzzles in the Theory of Capital, Lexington Books.
• Maśniak J. (2016), Ceny w sektorze rolno-żywnościowym w warunkach cyklu koniunkturalnego, Zeszyty Naukowe SGGW Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 113, 5-16.
• Menger C. (1871), Grundsätze der Volkswirtschaftslehre, Braunmüller.
• Miao W., Gel Y.R., Gastwirth J.L. (2006), A new test of symmetry about an unknown median, w: A. Hsiung, C.-H. Zhang, Y. Zhiliang (red.), Random Walk, Sequential Analysis and Related Topics,World Scientific Publisher.
• Mills F.C. (1936), Prices in Recession and Recovery, New York.
• Mises L. von (1912), Theorie des Geldes und der Umlaufsmittel, Verlag von Duncker & Humblot.
• Mises L. von (1949), Human Action: A Treatise on Economics, Yale University Press.
• Misztal P. (2016), Cykliczność czy antycykliczność cen w Polsce?, Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(81), 45-59.
• Pawęta B. (2018), Cykl koniunkturalny gospodarki Polski w latach 1996-2017, Finanse i Prawo Finansowe, 2(18), 51- 64.
• Razali M.N., Wah Y.B. (2011), Power comparisons of Shapiro-Wilk, Kolomogorov-Smirnov, Lilliefors and Anderson-Darling tests, Journal of Statistical Modeling and Analytics, 2(1), 21-33.
• Robbins L. (1934), The Great Depression, Macmillan.
• Rosen E., Ravier A. (2014), The natural rate of interest rule, Quarterly Journal of Austrian Economics,17(4), 419-441.
• Rothbard M.N. (1963), America's Great Depression, D. Van Nostrand.
• Rothbard M.N. (2009), Man, Economy and State, Ludwig von Mises Institute.
• SAS (2019), The NPAR1WAY Procedure, http://documentation.sas com/?docsetId=statug&docset Target=statug_npar1way_details21.htm&docsetVersion=14.2&locale=en.
• Salerno J.T. (2012), A reformulation of Austrian business cycle theory in light of the financial crisis, Quarterly Journal of Austrian Economics, 15(1), 3-44.
• Shostak F. (2013), Capital Requirements Won't Save Us, https://mises.org/library/capital-requirements- won t-save-us.
• Sieroń A. (2017), Efekt Cantillona, czyli dlaczego pieniądz ma znaczenie?, Wydawnictwo CeDeWu.
• Skousen M. (1990), The Structure of Production, New York University Press.
• Snowdon B., Vane H. (2005), Modern Macroeconomics: Its Origins, Development and Current State, Edward Elgar.
• Svensson L.E.O. (1999), Inflation targeting as a monetary policy rule, Journal of Monetary Economics, 3(43), 607-654.
• Tempelman J.H. (2010), Austrian business cycle theory and the global financial crisis: confessions of mainstream economist, Quarterly Journal of Austrian Economics, 13(1), 3-15.
• Wainhouse C.E. (1982), Hayek's Theory of the Trade Cycle: The Evidence from the Time Series, New York University Press.
• Zahringer K.A. (2012), Monetary disequilibrium theory and business cycles: an Austrian critique, Quarterly Journal of Austrian Economics, 15(3), 304-330.
• Zelmanovitz L. (2011), The Austrian business cycle theory and the recent financial crisis, Criterio Libre, 9(15), 23-5