Energy Clusters in Poland- a Theoretical Approach

• Autorzy: Aleksandra Siudek , Anna M. Klepacka

Warianty tytułu

Klastry energii w Polsce - ujęcie teoretyczne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article attempts to theoretically analyze the concept of clusters, in particular energy clusters. The paper presents the economic evolution of the cluster theory and the current Polish approach to energy clusters. Cluster structures in Poland have been presented against a background of European experiences. It was found that the current progression of globalization prompts for saving measures, especially in the energy sector, which drives the operation of economies. The way to meet EU requirements regarding the increased share of renewable energy sources and consumption limitation of conventional resources may be distributed energy based on the actions of prosumers, which is undoubtedly manifested in energy clusters. An incentive to create energy clusters are competitions for projects supporting cluster initiatives announced by the National Fund for Environmental Protection and Water Management as the Implementing Institution under the Infrastructure and Environment 2014-2020 Operational Programme. Among 66 entities awarded the Pilot Energy Cluster Certificate, the largest number of energy clusters is located in the Mazowieckie Voivodship (10), and the least in the Świętokrzyskie Voivodship (1). Barriers to the creation of energy clusters most often result from a lack of financing and poorly defined central regulations concerning the energy and renewable energy sector in Poland.(original abstract)

W artykule podjęto próbę teoretycznej analizy pojęcia klastrów, a w szczególności klastrów energii. Przedstawiono ekonomiczną ewolucję teorii klastrów oraz obecnie obowiązujące w Polsce ujęcie klastrów energii. Struktury klastrowe w Polsce przedstawiono na tle doświadczeń europejskich. Stwierdzono iż obecnie postępująca globalizacja skłania do działań oszczędnościowych zwłaszcza w sektorze energetyki, który napędza działanie gospodarek. Sposobem na sprostanie wymogom UE, dotyczących zwiększonego udziału OZE i ograniczeniem zużycia zasobów konwencjonalnych, może być energetyka rozproszona oparta na działaniach prosumentów, czego przejawem niewątpliwie są klastry energii. Zachętą do tworzenia klastrów energii są konkursy ogłaszane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), jako instytucji wdrażającej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Wśród 66 podmiotów nagrodzonych Certyfikatem Pilotażowego Klastra Energii najwięcej klastrów energii zlokalizowano w województwie mazowieckim (10), natomiast najmniej w województwie świętokrzyskim (1). Bariery w tworzeniu klastrów energii najczęściej wynikają z braku możliwości finansowania oraz częstych zmian przepisów dotyczących sektora energetyki i OZE w Polsce.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Business cluster; Energy; Renewable energy; Renewable energy sources; Prosumer

PL

Klastry; Energia; Energia odnawialna; Odnawialne źródła energii; Prosument

• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2020
• Tom: 22
• Numer: z. 4
• Strony: 192--205

Twórcy

autor

Aleksandra Siudek

• Warsaw University of Life Sciences - SGGW

autor

Anna M. Klepacka

• Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Poland

Bibliografia

• 1. Becattini Giacomo. 2002. From Marshall's to the Italian "Industrial Districts". A brief critical reconstruction. [In] Complexity and industrial clusters: dynamics and models in theory and practice, ed. A. Curzio, M., Fortis, 83-106. Heidelberg: Physica-Verlag.
• 2. Becattini Giacomo, Marco Bellandi, Lisa de Propris. 2009. A handbook of industrial districts, Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited.
• 3. Błażejowska Małgorzata, Waldemar Gostomczyk. 2018. Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich (Conditions for the creation and state of developement of cooperatives and energy clusters in Poland compared with Germany). Problemy Rolnictwa Światowego 18 (2): 20-32. DOI: 10.22630/PRS.2018.18.2.31.
• 4. Bruckner Thomas, Igor Alexeyevich Bashmakov, Yacob Mulugetta et al. 2014. Energy Systems. [In] Climate change 2014: Mitigation of climate change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA: Cambridge University Press. DOI: 10.1017/CBO9781107415416.
• 5. Buczyńska Grażyna, Dorota Frączek, Piotr Kryjom. 2016. Raport z inwentaryzacji klastrów w Polsce 2015 (Report on the inventory of cluster in Poland 2015). PARP, https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/20160314_152947%, access 26.11.2020.
• 6. Budner Waldemar. 2013. Klastry w gospodarce lokalnej - znaczenie, czynniki i bariery rozwoju (Clusters in the local economy - importance, factors and barriers to development). Konin: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie.
• 7. Burke Matthew J., Jennie C. Stephens. 2017. Energy democracy: goals and policy instruments for sociotechnical transitions. Energy Research and Social Science 33: 35-48. DOI: 10.1016/j. erss.2017.09.024.
• 8. Cieślukowski Maciej. 2014. Podatki i system podatkowy w ekonomii zrównoważonego rozwoju (Taxes and the tax system in the economy of sustainable development). Studia Oeconomica Posnaniensia 2 (6): 193-207.
• 9. Cooke Philip. 2003, Regional Innovation and learning systems, clusters, and local and global value chains. [In] Innovation clusters and interregional competition, eds. J. Bröcker, D. Dohse, R. Soltwedel. Berlin-Heidelberg: Springer Verlag.
• 10. Diesendorf Mark, Ben Elliston. 2018, The feasibility of 100% renewable electricity systems: a response to critics. Renewable Sustainable Energy Review (93): 318-330. DOI: 10.1016/J.RSER.2018.05.042, access 28.11.2020.
• 11. Dzierżanowski Maciej. 2012. Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku. Rekomendacje Grupy Roboczej ds. Polityki Klastrowej (Directions and assumptions of the cluster policy in Poland till 2020. Recommendations of the Working Group for Cluster Policy). Warszawa: PARP.
• 12. Eko-Efekt Spółka z o.o. 2019. Bilans energetyczny Siemiatyckiego Klastra Energii (Energy balance of the Siematic Energy Cluster). Warszawa: Eko-Efekt Sp. z o.o., access: 28.11.2020.
• 13. EA (Energy Agency). 2017. World energy outlook 2017. Paris: IEA.
• 14. Feltynowski Marcin, Agnieszka Rzeńca. 2012. Klastry energetyczne w Polsce: diagnoza stanu (Energy clusters in Poland: diagnosis of the state). Ekonomiczne Problemy Usług 91: 135-152.
• 15. Fraś Beata, Oleksandr Ivashchuk. 2017. Rola klastrów w zrównoważonym rozwoju energetyki w Polsce (The role of clusters in sustainable development of the energy sector in Poland). Energy Policy Journal 20 (2): 25-40.
• 16. Gawryszewski Adam. 2005. Ludność Polski w XX wieku (Population of Poland in the 20th century). Warszawa: IGiPZ PAN.
• 17. Gorynia Marian, Barbara Jankowska. 2008. Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa (Clusters versus international competitiveness and internalization of enterprises). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• 18. Gronkowska Joanna. 2017. Model energy cluster-special energy zone delivering integrated territorial energy. Geomatics. Landmanagement and Landscape 3: 47-57.
• 19. Grycuk Adrian. 2003. Koncepcja gron w teorii i praktyce zarządzania (The concept of clusters in management theory). Organizacja i Kierowanie 3 (113): 3-16.
• 20. Hanzelka Zbigniew. 2019. Klastry energii - szanse i bariery rozwoju - podsumowanie badań ankietowych (Energy clusters - opportunities and barriers to development - summary of the survey). NCBiR, https://www.er.agh.edu.pl/media/filer_public/28/0e/280e4cde-f58a-442e-a716-1a534d406e0d/11_45_zhanzelka_ankieta.pdf, 06.12.2020.
• 21. IEO (Instytut Energii Odnawialnej, Institute of Renewable Energy). 2010. Analiza możliwości rozwoju produkcji urządzeń dla energetyki odnawialnej w Polsce dla potrzeb krajowych i eksportu (Analysis of the possibilities of developing the production of devices for renewable Energy in Poland for domestic and export needs). Warszawa: IEO.
• 22. IEO (Instytut Energii Odnawialnej, Institute of Renewable Energy). 2012. O niezrównoważonym wykorzystaniu odnawialnych zasobów energii w Polsce i patologii w systemie wsparcia OZE. Propozycje zmian podejścia do promocji OZE i kierunków wykorzystania zasobów biomasy (About unsustainable renewable energy sources in Poland and pathology in the RES suport system. Proposed changes to the approach to the promotion of renewable energy sources and directions of using biomass resources). Warszawa: IOE, https://ieo.pl/pl/raporty/35-8/file, access 27.11.2020.
• 23. Jabłońska Katarzyna Anna. 2015. Klastry energetyczne jako narzędzie wspierania rozwoju nowoczesnych systemów elektroenergetycznych (Energy clusters as a tool to suport the development of modern power systems). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 402: 123-132. Jabłońska-Urbaniak Teresa. 2009. Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w Polsce (Agriculture and food economy in Poland). Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
• 24. Jankowska Barbara. 2012. Koopetycja w klastrach kreatywnych. Przyczynek do teorii regulacji w gospodarce rynkowej (Coopetition in creative clusters. Contibution to the theory of regulation in market economy). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• 25. Jankowska Barbara, Maciej Pietrzykowski. 2013. Clusters as absorbents and deffusers of knowledge. Poznań University of Economic Reviews 13 (1): 68-88.
• 26. Klaster Energii (Energy Cluster). 2020. https://klasterenergii.pl/klaster-energii/, access 06.12.2020.
• 27. Kowalski Arkadiusz. 2010. Kooperacja w ramach klastrów jako czynnik zwiększania innowacyjności i konkurencyjności regionów (Cooperation within clusters as a factor of increasing innovation and competitiveness of regions). Gospodarka Narodowa 5-6: 1-17.
• 28. Kowalski Arkadiusz. 2013. Znaczenie klastrów dla innowacyjności gospodarki w Polsce (The inportance of clusters for the innovation ot the economy in Poland). Warszawa: Oficyna Wydawnicza. Szkoła Główna Handlowa.
• 29. Krugman Paul. 1991. Increasing returns and economic geography. The Journal of Political Economy 99 (3): 483-499.
• 30. Lämmer-Gamp Thomas. Gerd Meier zu Köcker, Thomas Christensen, Lysann Muller. 2012. Clusters are individuals. New findings from the European cluster management and cluster program benchmarking. Copenhagen: The Danish Ministry of Science, Innovation and Higher Education.
• 31. Lis Anna, Adam Lis. 2011. Klastry i inicjatywy klastrowe w gospodarce. [W] Teoria ekonomii wobec przeobrażeń strukturalnych (Clusters and cluster intiatives in the economy. Economic theory in the face of structural transformations). ed. Jacek Pietrucha, 41-49. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
• 32. MAP (Ministerstwo Aktywów Państwowych, Ministry of State Assets). 2018. Pilotażowe Klastry Energii (Pilot Energy Clusters). Warszawa: Ministerstwo Aktywów Państwowych, https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/pilotazowe-klastry-energii, access 28.11.2020.
• 33. Martinot Eric. 2016. Grid integration of renewable energy: flexibility, innovation, and experience. Annual Review of Environment and Resources 41: 223-251. DOI: 10.1146/annurev-environ-110615-085725.
• 34. Mataczyńska Ewa. 2017. Klastry energii - korzyści i szanse ich realizacji (Energy clusters - benefits and opportunities for their implementation). Rzeszów: Instytut Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza, http://www.instytutpe.pl/wp-content/uploads/2016/01/E.-Mataczynska-Analiza-IPE-nr-2-2017-Klastry-energii-korzys%CC%81ci-i-szanse-realizacji.pdf, access 26.11.2020.
• 35. McCauley Stephen M., Jennie C. Stephens. 2012. Green energy cluster and socio-technical transitions: analysis of a sustainable energy cluster for regional economic development in Central Massachusetts. Sustainability Science 7 (2): 213-225.
• 36. ME (Ministerstwo Energii, Ministry of Energy). 2018. Klastry energii - warto wiedzieć więcej (Energy Clusters - it's worth knowing more). Warszawa: Ministerstwo Energii, https://www.gov.pl/documents/33372/436746/Klastry_energii__warto_wiedzie%C4%87_wi%C4%99cej.pdf, access 27.11.2020.
• 37. Mirowski Tomasz, Krystyna Kubica. 2016. Rola biomasy w lokalnych klastrach energetycznych (The role of biomass in local Energy clusters). Energy Policy Journal 19 (4): 125-138.
• 38. Palensky Peter, Frederich Kupzog. 2013. Smart grids. Annual Review of Environment and Resources 28: 201-226. DOI: 10.1146/annurev-environ-031312-102947.
• 39. Pietrusiak Janusz. 2018. Jak uzyskać dofinansowanie klastrów energii? (How to get funding for energy clusters?). Atmoterm, https://www.atmoterm.pl/jak-uzyskac-dofinansowanie-klastrow-energii/, access 28.11.2020.
• 40. Piwowar Arkadiusz, Maciej Dzikuc. 2015. Proekologiczna gospodarka energetyczna w rolnictwie i na obszarach wiejskich w Polsce - stan aktualny i perspektywy rozwoju (Pro-ecological Energy management in agriculture and rural areas in Poland - the current state and development prospects). Wieś i Rolnictwo 3 (168): 107-114.
• 41. Popczyk Jan. 2016. Ustawa OZE: zwierciadło rynku grup interesów i argument na rzecz potrzeby całkowicie nowego rynku energii elektrycznej w Polsce (The RES Act: a mirror of the market of interest groups and an argument for the need for a completely new electricity market in Poland). Biblioteka Źródłowa Energetyki Prosumenckiej, https://ppte2050.pl/platforma/bzep/static/uploads/RAPORT-zapowiedz_Popczyk_J._Ustawa_OZE_v3.pdf, access: 27.11.2020.
• 42. Rzewuski Tomasz. 2007. Rozwój klastrów jako innowacyjna forma funkcjonowania zachodniopomorskich przedsiębiorstw (Cluster development as an innovative form of West pomeranian enterprises). Prace Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług 453 (8): 253-263.
• 43. Skawińska Eulalia, Romuald Zalewski. 2009. Klastry biznesowe w rozwoju konkurencyjności i innowacyjności regionów: świat - Europa - Polska (Business clusters in the development of the competitiveness and innovation of regions :the world-Europe-Poland). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• 44. Sokołowicz Mariusz. 2015. Rozwój terytorialny w świetle dorobku ekonomii instytucjonalnej. Przestrzeń - bliskość - instytucje (Territorial development in the light of the achievements of institutional economics. Space - proximity - institutions). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• 45. Sölvell Örjan, Göran Lindqvist, Christian Ketels. 2006. Inicjatywy klastrowe w gospodarkach rozwijających się i w fazie transformacji. Zielona Księga Inicjatyw Klastrowych (Cluster initiatives in developing and transition economies. Green Book of Cluster Initiatives). Warszawa: PARP.
• 46. Szyrski Marcin. 2018, A new EU energy policy: Towards local democracy. Zeszyty Prawnicze 18 (3): 199-219.
• 47. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Act of June 22, 2016 amending the act on renewable energy sources and certain other acts). Journal of Laws, 2015, item 975, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20160000925, access 27.11.2020.
• 48. Wielewska Izabela. 2014. Rozwój OZE na obszarach wiejskich i ich wpływ na środowisko przyrodnicze w opinii doradców rolnych (Developmnet of renewable Energy sources in rural areas and their impact on the natural environment in the opinion of agricultural advisors). Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 14 (3): 186-195.
• 49. Wiktor-Sułkowska Anna. 2018. Do the Polish Energy Clusters have a chance to become units independent from external energy supplies and can they operate as self-financing bodies? Inżynieria Mineralna 20 (2): 123-128.
• 50. Woźniak Marian. 2018. Zrównoważona gospodarka energetyczna na obszarach wiejskich w Polsce (Sustainable Energy management in rural areas in Poland). Energy Policy Journal 21 (1): 69-84.
• 51. Zmysłowski Maciej. 2011. Innowacje jako czynnik rozwoju społecznego. Analiza wybranych projektów innowacyjnych realizowanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Innovations as a factor of social development. Anaysis of selecte innovative projects implemented under the European Social Fund). Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 80: 61-70.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.5767