Henryk Dembiński (1908-1941) i jego poglądy na istotę samorządu

• Autorzy: Jarosław Dobkowski

Warianty tytułu

Henryk Dembiński (1908-1941) and His Views on the Essence of Local Self-Government

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ślad za reaktywacją w 1990r. samorządu terytorialnego na poziomie gminy z inicjatywy prof. Michała Kuleszy nakładem Wydawnictwa Przemiany rozpoczęto wydawanie I Serii Klasyki Samorządowej, zawierającej facsimilia przedwojennych opracowań istotnych z punktu widzenia teorii samorządu terytorialnego i nauk komunalnych, a w jej ramach przypomniano obszerny artykuł Henryka Dembińskiego W poszukiwaniu form organizacyjnych przedsiębiorstw komunalnych, pierwotnie ogłoszony na łamach znaczącego czasopisma "Samorząd Terytorjalny". Środowisku teoretyków samorządu terytorialnego autor jest jednak znany przede wszystkim z opublikowanej dysertacji doktorskiej Osobowość publiczno-prawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej. Dzięki niej na trwale zapisał się w doktrynie prawa administracyjnego, włączając się jako 25-latek w toczącą się w latach dwudziestych i trzydziestych dyskusję na ten temat. Przez specjalistów z historii administracji i myśli administracyjnej jest nawet uznawany za wybitnego administratywistę II Rzeczypospolitej Polskiej. (fragment tekstu)

EN

The article presents Henryk Dembiński's views on the essence of local government through the prism of the notion of public-law personality. His key finding is that the ideological and sociological context is important, but not conclusive as to the legal essence of local government. In this respect, one can disagree on Henryk Dembiński's downgrading or even denying the public-law personality of the local government. His views are a particular point of view that must be taken into account all the time. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Osobowość prawna; Prawo administracyjne

EN

Local government; Legal personality; Administrative law

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 4
• Strony: 155--172

Twórcy

autor

Jarosław Dobkowski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Bar, L. (1934). Czynniki kontroli w samorządzie terytorialnym. Poznań-Warszawa-Wilno-Lwów.
• Bosiacki, A. (2014). Wstęp, [w:] H. Kelsen, Czysta teoria prawa. Tłum. R. Szubert, red. A. Bosiacki. Warszawa.
• Bosiacki, A. (2018). Doktryny samorządu terytorialnego II Rzeczypospolitej i ich znaczenie we współczesnej Polsce, [w:] E. Mreńca, P.B. Zientarski, B. Czwojdrak (red.), Administracja państwowa i samorząd w Polsce w ujęciu historyczno-prawnym Wybrane zagadnienia. Warszawa: 81-112.
• Brodowski, L. (1965). Henryk Dembiński - prekursor dialogu. Słowo Powszechne 71: 3.
• Brodowski, L. (1988). Henryk Dembiński. Człowiek dialogu. Warszawa-Kraków.
• Brzeziński, W. (1936). Pojęcie prawne samorządu terytorialnego według ustawodawstwa obowiązującego w b. Dzielnicy pruskiej. Samorząd Terytorialny 8(1/2): 26-64.
• Bujnowski, J. (1981). Obraz międzywojennej literatury wileńskiej (skrót większej całości). Poezja 5/6(186/187): 3-18.
• Byrski, T. (1971). Tragiczne dzieje człowieka uczciwego (W 30 rocznicę śmierci Henryka Dembińskiego). Więź 9: 88-93.
• Cat-Mackiewicz, S. (1932). Pojęcia pomieszane i niepomieszane. Słowo, 5 marca 1932: 1.
• Cat-Mackiewicz, S. (1935a). Filo i Anty. Bolszewicka agitacja w Polsce. Słowo, 25 stycznia 1935: 3.
• Cat-Mackiewicz, S. (1935b). Generalne premiowanie kombinatorstwa. Słowo, 11 marca 1935: 1.
• Cat-Mackiewicz, S. (1935c). Kształcenie agitatorów komunistycznych w hierarchii wydatków państwa. Słowo, 3 marca 1935: 1.
• Chmielarz, W. (2008). Katolik, komunista, zdrajca?: Henryk Dembiński - nadzieja wielu opcji politycznych i jego droga do komunizmu. Przegląd Powszechny 4: 110-118.
• Czarnowski, S. (1039). Społeczeństwo - kultura: prace z socjologii i historii kultury. Warszawa.
• Dąbrowski, P. (2015). Nauczanie nauki administracji i prawa administracyjnego na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Czasopismo Prawno-Historyczne 67(1): 299-322.
• Dembiński, H. (1929a). Recenzja: Stanisław Świaniewicz, Psychiczne podłoże produkcji w ujęciu Jerzego Sorela, Wilno 1929. Alma Mater Vilnensis 8: 161-162.
• Dembiński, H. (1929b). Zagadnienia ustroju instytucji samorządowych. Prąd 3: 180-188.
• Dembiński, H. (1930a). Poszukiwanie form organizacyjnych przedsiębiorstw komunalnych. Samorząd Terytorjalny 2(3/4): 1-28.
• Dembiński, H. (1930b). Recenzja: Król M. Dr.: Odpowiedzialność państw w prawie Narodów. Wilno, 1929. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 10(3): 497-503.
• Dembiński, H. (1931a). Recenzja: Reiss Witold Mgr.: Zarys prawa administracyjnego dla urzędników państwowych i samorządowych, oraz słuchaczy szkół wyższych, Tom I., Wilno, Zawadzki, 1930. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 11(1): 25-29.
• Dembiński, H. (1931b). Teorje Duguit'a i Kelsena. Wilno.
• Dembiński, H. (1934). Osobowość publiczno-prawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej. Wilno.
• Dembiński, H. (1939a). Recenzja: Antoni Peretiatkowicz: Studia Prawnicze. Poznań 1938. Str. 211. Przegląd Socjologiczny 7(1/2): 388-390.
• Dembiński, H. (1939b). Recenzja: Ogólna nauka o prawie. Studia pod redakcją prof. Bronisława Wróblewskiego. Tom I, str. 405. Wilno 1936. Tom II, str. 300. Wilno 1938. Przegląd Socjologiczny 7(1/2): 390-396.
• Dembiński, H. (1962). Wybór pism. Oprac. M. Szulkin. Warszawa.
• Dembiński, H.M. (1934). Prawa zasadnicze państw w teorji prawa narodów. Przegląd Prawa i Administracji imienia Ernesta Tilla: rozprawy i zapiski literackie 59: 109-120.
• Dobkowski, J. (2014). Jerzy Karol Panejko - zarys biografii. Studia Prawnoustrojowe 26: 47-62.
• Frydman, S. (1936). Dogmatyka prawa w świetle socjologii [studium I: o wykładni ustaw], [w:] B. Wróblewski (red.), Ogólna nauka o prawie. Tom 1. Wilno: 141-316.
• Herling-Grudziński, G. (1998). Wyjścia z milczenia: szkice. Warszawa.
• Jasienica, P. (2017). Pamiętnik. Warszawa.
• Jegelevlčius S. (1977). Rok 1939 - rabunek archiwów wileńskich. Przegląd Wschodni 4: 381-394.
• Jędrychowska, A. (1962). Wspomnienie o Henryku Dembińskim, [w:] H. Dembiński, Wybór pism, Oprac. M. Szulkin. Warszawa: 5-42.
• Jędrychowska, A. (1965). Zygzakiem i po prostu. Warszawa.
• Jędrychowski, S. (1967). Wspomnienia. Życie Osiedli Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej 2: 2-3.
• Kania, L. (2010). Organizacja i funkcjonowanie podziemnego wymiaru sprawiedliwości na Wileńszczyźnie w latach II wojny światowej (1940-1945). Studia Lubuskie 6: 49-85.
• Kora [właśc. Dembiński] H. (1938a). Demokracja i samorząd. Życie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Stowarzyszenia »Szklane Domy« Oddziału Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na Żoliborzu i Gospody Spółdzielczej 11: 216-222.
• Kora [właśc. Dembiński] H. (1938b). Perspektywy demokracji dzielnicowej w stolicy. Gazeta Robotnicza, 15 grudnia 1938: 3.
• Kornacki, J. (1946). Słowo o D., [w:] H. Boguszewska, Ludzie wśród ludzi. Warszawa: 21-49.
• Korowajczyk, W. (2002). Od kruchty do komuny: wileńskie manowce Henryka Dembińskiego. Arcana: Kultura, Historia, Polityka 45: 135-142.
• Kronika: Z Koła Prawników Stud. USB. (1934). Słowo, 22 stycznia 1934: 2.
• K.s. (1935). Recenzja: Henryk Dembiński. Osobowość publiczno-prawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej. Wilno 1934, str. 149. Wileński Przegląd Prawniczy 1: 21-23.
• Maciejewski, T. (2012). Wybitni administratywiści w II Rzeczypospolitej. Gdańskie Studia Prawnicze 28: 201-215.
• Mackiewicz, J. (1967). Legendy i rzeczywistości. Wiadomości 49(1131), 3 grudnia 1967: 1-2.
• Miłosz, C. (1997). Abecadło Miłosza. Kraków.
• Naszkowski, M. (1971). Humanista przeciw defiladzie umarłych bogów. Polityka 32: 1 i 11.
• Paczyński, S. (1933). Czynniki techniczno-prawne w organizacji związków komunalnych. Wilno.
• Panejko, J. (1934). Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Wilno.
• Panejko, Ju. (1963). Teoretyczni osnowy samowriaduwannia. Monachium 1963.
• Peretiatkowicz, A. (1937). Teoria prawa i państwa H. Kelsena. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 17(4): 445*-508*.
• Putrament, J. (1962). Pół wieku. Tom 1: Młodość. Warszawa.
• Strzeszewski, C. (1958). Ś. p. Henryk Dembiński. Roczniki Nauk Społecznych 2: 5-9.
• Sukiennicki, W. (1967). Legenda i rzeczywistość. Wspomnienia i uwagi o dwudziestu latach Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Paryż.
• Swięcicki, B.W. (1971). Henryk Dembiński a wileński Kurier Powszechny. Pamiętnikarstwo Polskie 2: 107-112.
• Szulkin, H. (1973). Wspomnienia o Henryku D. człowieku dialogu. Biuletyn Towarzystwa Kultury Moralnej 2: 39-41.
• Szulkin, M. (1962). Bibliografia prac Henryka Dembińskiego, [w:] H. Dembiński, Wybór pism. Oprac. M. Szulkin. Warszawa: 293-304.
• Tarkowski, M. (2009). Prawo publiczne na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Zeszyty Prawnicze UKSW 9(1): 191-217.
• Uszyńska, R. (1985). Dembiński Henryk (1908-1941), [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, red. F. Tych. Tom 1: A-D. Warszawa 1985: 563-564.
• Wincławski, W. (2001). Dembiński Henryk (1908-1941), [w:] Słownik biograficzny socjologii polskiej. Tom 1: A-H. Warszawa: 133-134.
• Wiszniewski, J. (1934). Recenzja: Dembiński Henryk: Osobowość publiczno-prawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej. Wilno, Księgarnia Św. Wojciecha, 1934, str. 149. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 14(3): 684-687.
• Zagórski, W. (1977). Wolność w niewoli. Londyn 1971.
• Zawadzki, S. (1967a). Henryk Dembiński o samorządzie Warszawy. W 25 rocznicę śmierci. Samorząd Robotniczy 1: 29-33.
• Zawadzki, S. (1967b). Z problematyki samorządu lokalnego (wspomnienia o Henryku Dembińskim). Gospodarka i Administracja Terenowa 5: 12-13.
• Znamierowski, C. (1935a). Recenzja: Dembiński Henryk: Osobowość Publiczno-Prawna Samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej. Wilno 1935. str. 149. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 15(1): 1-4.
• Znamierowski, C. (1935b). Kelsen Hans: Czysta teorja prawa. Warszawa, Przedruk z Gazety Administracji i Policji Państwowej, 1935, str. 67. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 15(1): 4-7.
• Żukowski, P.M. (2014). Dembiński Henryk Marian Józef Leon Ignacy, herbu Nieczuja, [w:] D. Malec (red.), Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tom 2: 1780-2012. Kraków: 78-80.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.4.12