COVID-19 a polski rynek kapitałowy - czy wyniki finansowe spółek uzasadniają zmiany cen akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie?

• Autorzy: Jerzy Gajdka

Warianty tytułu

COVID-19 and the Polish Capital Market - Do the Financial Results of Companies Justify Changes in Stock Prices on the Warsaw Stock Exchange?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozprzestrzenianie się w skali globalnej pandemii COVID-19 epidemicznych zachorowań układu oddechowego COVID-19, wywołanych przez wirusa SARS-CoV-2 na całym świecie, spowodowało poważne turbulencje w wielu obszarach życia, w tym w gospodarce. Pierwszy raportowany przypadek COVID-19 zarejestrowano w mieście Wuhan w centralnych Chinach 31 grudnia 2019 roku [Singh i in. 2020]. Na początku roku 2020 nie spowodowało to jednak znaczącej negatywnej reakcji w gospodarce i na rynkach finansowych w skali globalnej. Przykładowo indeks S&P500 osiągnął swój maksymalny historyczny poziom (3386,15) na zamknięciu sesji w dniu 19 lutego 2020 roku [Zhang i in. 2020]. Dopiero gwałtowny wzrost zachorowań i przypadków śmiertelnych z powodu COVID-19 poza Chinami spowodował, że 11 marca 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła oficjalnie, iż mamy do czynienia z wybuchem światowej pandemii [Cucinotta i Vanelli 2020]. 27 marca liczba przypadków zachorowań przekroczyła w skali globalnej 500 tys. i nieprzerwanie wzrastała. Już wówczas objęło to 170 krajów, z USA przewodzącymi w liczbie stwierdzonych zakażeń [Zhang i in. 2020]. Wybuch pandemii wywarł wieloraki wpływ na życie gospodarcze. W krótkim okresie szereg państw wprowadziło surowe zasady o charakterze mniej lub bardziej sprecyzowanej kwarantanny, co zahamowało ich ekonomiczną aktywność. Szczególnie widoczne było to w przypadku niektórych branż, takich jak np. branża turystyczna, czy też lotnicza. Na zaistniałą sytuację rynki finansowe odpowiedziały w sposób gwałtowny [Sułkowski 2020]. W marcu 2020 na amerykańskim rynku akcji doszło do czterokrotnego uruchomienia mechanizmu automatycznego wyłącznika, który poprzednio, od czasu wprowadzenia tego rozwiązania w roku 1987, został aktywowany tylko jeden raz w roku 1997 [Zhang i in. 2020]. Zatrzymania obrotu akcjami miały miejsce również na innych rynkach, jak np. dwukrotnie na dwóch ogólnokrajowych giełdach w Indiach: National Stock Exchange of India oraz Bombay Stock Exchange w okresie 13 marca-23 marca [Singh i in. 2020]. Razem z zawirowaniami na rynku amerykańskim gwałtownemu spadkowi uległy ceny na rynkach akcji w Europie i Azji. Główny indeks rynku brytyjskiego w dniu 12 marca 2020 zanotował ok. 10% spadek, co było najsilniejszym spadkiem od roku 1987. Z kolei indeks giełdy tokijskiej spadł o ok. 20% w stosunku do najwyższego poziomu z grudnia 2019 roku [Zhang i in. 2000]. Na zaistniałą sytuację bardzo szybko zareagowały banki centralne. Na przykład już 15 marca Bank Rezerwy Federalnej (FED) wprowadził zerową stopę procentową oraz ogłosił program ilościowego luzowania o wartości przynajmniej 700 mld USA, który to limit w osiem dni później zniesiono, nie precyzując bliżej ograniczeń w tym zakresie [Zhang i in. 2020]. Stopy procentowe obniżono też w Polsce. I chociaż już wkrótce po osiągnięciu marcowych wartości minimalnych ceny akcji zaczęły stopniowo wzrastać, ciągle towarzyszy temu wielka niepewność związana z możliwym rozwojem sytuacji. Wyraża się to m.in. wzrostem odchylenia standardowego dziennej stopy zwrotu z akcji, będącego jedną podstawowych miar ryzyka tych instrumentów. Przykładowo w odniesieniu do amerykańskiego indeksu akcji S&P500 odchylenie dziennej stopy zwrotu wzrosło z poziomu 0,0069 w lutym 2020 do poziomu 0,0268 w marcu tego roku, czyli prawie czterokrotnie [Zhang i in. 2020]. Według niektórych badaczy wzrost zmienności cen na rynku akcji w okresie obecnych zawirowań jest wyższy, aniżeli miało to miejsce w okresach poprzednich dużych kryzysów z lat 1930, 1987, czy też 2008 [np. Thakur 2020]. Stwarza to oczywiste motywy do wielorakich badań naukowych, aczkolwiek ze względu na ciągle krótki okres od momentu wybuchu pandemii, trudno oczekiwać, aby badania te były już w stanie prowadzić do wniosków finalnych, uniwersalnych zarówno w okrasach długim, jak i krótkim. Tym niemniej w literaturze przedmiotu opublikowano już szereg prac poświęconych temu zagadnieniu, jednak w niewielkim stopniu dotyczą one warunków polskich. Prezentowany artykuł ma za zadanie częściowe zapełnienie tej luki. Jego celem jest przedstawienie wyników wstępnych badań na temat skali zmian cen, które w okresie pandemii zaszły na polskim rynku akcji w relacji do innych światowych rynków oraz porównanie tych zmian ze zmianami w wynikach finansowych polskich spółek, których akcje notowane są na rynku giełdowym. Badania przeprowadzone zostały na próbie spółek wchodzących w skład indeksu WIG20. (fragment tekstu)

EN

The aim of this paper is to present the results of preliminary research on the scale of price changes that took place on the Polish stock market in relation to other global markets during the COVID-19 pandemic and to compare these changes with changes in the financial results of Polish companies listed on the stock market. The research was conducted on a sample of companies included in the WIG20 index. Results indicate that stock prices on the Polish market reacted to the pandemic more strongly than most studied markets. The scale of the decline seems, however, to a large extent justified by the financial results of the WIG20 companies. Although some of them clearly improved their financial results during the pandemic, in most cases, both the sales revenues and net profits declined. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek kapitałowy; Akcje; Giełda papierów wartościowych; Warszawski Indeks Giełdowy (WIG); Stopa zwrotu; Wynik finansowy

EN

Capital market; Shares; Stock market; Warsaw Stock Exchange Index; Rate of return; Financial performance

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2020
• Tom: 21
• Numer: z. 4 Przedsiębiorstwa i instytucje publiczne - zarządzanie, zasoby i kapitał
• Strony: 35--52

Twórcy

autor

Jerzy Gajdka

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Ahmar A., Val E. (2020), SutteARIMA: Short Term Forecasting Method, a Case: Covid 19 and Stock Market in Spain, "Science of the Total Environment", w druku, https://www.sciencedirect.com/ science/article/abs/pii/S0048969720324001, dostęp: 28.11.2019.
• Al-Awadhi A.M., Alsaifi K., Al-Awadhi A., Alhammadi S. (2020), Death and Contagious Infectious Diseases: Impact of the Covid-19 Virus on Stock Market Returns, "Journal of Behovioral and Experimental Finance", 27, w druku [online], https://www.researchgate.net/publication/340520767_Death_and_contagious_infectious_diseases_Impact_of_the_COVID-19_virus_on_stock_market_returns, dostęp: 28.11.2020.
• Albulescu C. (2020), Coronavirus and Financial Volatility.40 Days of Fasting and Fear, Working Papers hal-02501814, HAL [online], https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-02501814/document, dostęp: 28.11.2020.
• Baret S., Celner A., O'Reilly M., Shilling M. (2020), COVID-19 Potential Implications For The Banking And Capital Markets Sector. Maintaining Business And Operational Resilience, Deloitte Insights [online], https://www2.deloitte.com/content/dam/insights/us/articles/6693_covid-19-banking/DI_COVID-19-banking.pdf, dostęp: 12.10.2020.
• Chen M.H., Jang S., Kim W.G. (2007), The Impact of the SARS Outbreak on Taiwanese Hotel Stock Performance: An Event Study Approach, "International Journal of Hospitality Management", 26(1), ss. 200-2012.
• Chen M.P., Lee C.C., Lin, Y.H., Chen W.Y. (2018), Did the S.A.R.S. Epidemic Weaken the Integration of Asian Stock Markets? Evidence from Smooth Time Varying Cointegration Analysis, "Economic Research-Ekonomska Istraźivanija", 31(1), ss. 200-212.
• Cucinotta D., Vanelli M. (2020), WHO Declares COVID-19 a Pandemic, "Acta Bio Medica Atenei Parmensis", 9(1), ss. 157-160.
• Fama E. (1970), Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work, "Journal of Finance", vol. 25, no.2, ss. 383-417.
• Jim D.L. (2020), How Is COVID-19 Affecting Your Financial Statements, "Forbes", March 23.
• Larry C. (2020), Corona virus Impact on Financial Markets, REFINITIV Perspectives [online], https://www.refinitiv.com/perspectives/market-insights/coronavirus-impact-on-financial-markets/, dostęp: 12.10.2020.
• Liu H., Manzoor A., Wang C., Zhang L., Manzoor Z. (2020), Outbreak and Affected Countries Stock Markets Response, "International Journal of Environmental Research and Public Health", 17(8), 2800.
• Loh E. (2006), The Impact of SARS on the Performance and Risk Profile of Airline Stocks, "International Journal of Transport Economics", 33(3), ss. 401-422.
• Męcina J., Potocki P. (2020), Wpływ COVID-19 na gospodarkę i rynek pracy w Polsce - wyciąg z raportu badawczego [online], https://oees.pl/download/1495586/, dostęp: 12.10.2020.
• Pendell D.L., Cho C. (2013), Stock Market Reactions to Contagious Animal Deseases Outbreakes: An Event Study in Korean Foot and Mouth Desease Outbreak, "Agribusiness", 29 (4), ss. 455-468.
• Sansa N. (2020), The Impact of the COVID-19 on the Financial Markets: Evidence from China and USA, "Journal of Social Sciences and Humanities", vol. 2 issue II [online], https://www.researchgate.net/publication/340771886_The_Impact_of_the_COVID_-19_on_the_Financial_Markets_Evidence_from_China_and_USA, dostęp: 12.10.2020.
• Singh B., Dhall R., Narang S., Ravat S. (2020), The Outbreak of COVID-19 and Stock Market Responses: An Event Study and Panel Data Analysis for G-20 Countries, "Global Business Review", 1-26 [online], https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0972150920957274, dostęp: 28.11.2020.
• Sułkowski Ł. (2020), Covid-19 pandemic; recession, virtual revolution leading to de-globalization?, "Journal of Intercultural Management", 12(1), 1-11.
• Thakur S. (2020), Effect of COVID-19 on Capital Market with Reference to S&P 500, "International Journal of Advanced Research", 8(06), ss. 1180-1188 [online], https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3640871, dostęp: 12.10.2020.
• Wang L., Kutan A.M. (2013), The Impact of Natural Disasters on Stock Markets: Evidence from Japan and the US, "Comparative Economic Studies", 55(4), ss. 672-686.
• Wang Y.H., Yang F.J., Chen L.J. (2013), An Investor's Perspective on Infectious Diseases and Their Influence on Market Behavior, "Journal of Business Economics and Management", 14910, ss. 112-127.
• Yan B., Stuart L., Tu A., Zhang T. (2020), Analysis of the Effect of Covid-19 on the Stock Market and Potential Investing Strategies [online], https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3563380, dostęp: 12.10.2020.
• Xinhua (2020), China Financial Market Remains Stable amid COVID-19 Impact, China Daily - Hong Kong, March 22.
• Zhang D., Hu M., JI Q. (2020), Financial Markets Under the Global Pandemic of COVID-19, "Finance Research Letters" (w druku) [online], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7160643, dostęp: 28.11.2020.