Co dalej z socjologią? Między autonomią, służebnością a scenariuszem znikania

• Autorzy: Rafał Drozdowski

Warianty tytułu

Where Is Sociology Heading? Between Autonomy, Subordination and the Disappearance Scenario

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą diagnozy kondycji współczesnej socjologii (jej słabości, ale także jej potencjalnych atutów) na podstawie analizy jej języka, która pozwoliła sformułować kilka scenariuszy dotyczących dalszych losów socjologii. Dwa z nich (scenariusz literaturyzacji socjologii oraz scenariusz jej stopniowego zrastania się z naukami o złożoności) wydają się równoznaczne ze stopniową samolikwidacją socjologii. Kolejny - scjentyzacja socjologii i podporządkowanie jej znacznie bardziej restrykcyjnym niż do tej pory reżimom terminologicznymi i metodologicznym jawi się jako scenariusz praktycznie nierealny - biorąc pod uwagę historię socjologii i jej teoretyczno-metodologiczny pluralizm. Trzy ostatnie zasygnalizowane w artykule scenariusze: scenariusz socjologii rozwijającej się jako par excellence socjologiczna teoria złożoności, scenariusz socjologii opartej na śladach zastanych oraz scenariusz socjologii animacyjno-interwencyjnej, oznaczają wprawdzie, że będzie zmuszona radykalnie się zmienić, lecz równocześnie w największym stopniu prolongują jej szanse na przetrwanie jako dyscypliny naukowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper is an attempt to diagnose the condition of contemporary sociology (its weaknesses, but also its potential strengths) based on an analysis of its language. On this basis, several scenarios concerning the future of sociology are formulated. Two of them (the scenario of the literaturization of sociology and the scenario of its gradual blending with the sciences of complexity) seem to be tantamount to the gradual self-elimination of sociology. Another - the scientization of sociology and its subordination to terminological and methodological regimes much more restrictive than previous ones - appears to be a practically unrealistic scenario, taking into account the history of sociology and its theoretical and methodological pluralism. The last three scenarios mentioned in the paper: the scenario of sociology developing as a sociological theory of complexity par excellence, the scenario of sociology based on existing traces, and the scenario of animation-intervention sociology, mean that it will be forced to undergo radical change, while at the same time seeking to prolong its chances of survival to the greatest extent as a scientific discipline. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia; Nauki społeczne; Terminologia naukowa; Teorie socjologiczne; Analiza danych

EN

Sociology; Social sciences; Terminology of science; Sociological theories; Data analysis

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 4
• Strony: 347--357

Twórcy

autor

Rafał Drozdowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Barabási, A.L. (2003). How Everything is Connected to Everything Else and What It Means for Business, Science and Everyday Life. New York: Plume Books.
• Bauman, Z. (2014). Rozmowy o socjologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Berghe, P. van den (2006). Łączenie paradygmatów: biologia i nauki społeczne, [w:] A.L. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szack, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa: Scholar.
• Burawoy, M. (2009). O socjologię publiczna. Przemówienie prezydenckie z 2004 roku, [w:] A. Manterys, J. Mucha (red.), Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Nomos.
• Castellani, B., Hafferty, F.W. (2009). Sociology and Complexity Science: A New Field of Inquiry. Berlin-Heidelgerg: Springer Verlag.
• De Landa, M. (2006). A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity. London: Continuum.
• Drozdowski, R., Szlendak, T. (2013). Socjologia wobec złożoności współczesnego świata, Studia Socjologiczne 4(211): 1-17.
• Gorman, M.E. et al. (eds.) (2005). Scientific and Technological Thinking. Psychology Press.
• Harkin, J. (2010)., Trendologia. Niezbędny przewodnik po przełomowych ideach. Kraków: Znak.
• Jemielniak, D. (2019). Socjologia Internetu.Warszawa: Scholar.
• Jemielniak, D. (2018). Socjologia 2.0: o potrzebie łączenia Big Data z etnografią cyfrową, wyzwaniach jakościowej socjologii cyfrowej i systematyzacji pojęć. Studia Socjologiczne 2: 7-29.
• Frąckowiak, M., Olszewski, L., Rosińska, M. (red.) (2012). Kolaboratorium. Zmiana i współdziałanie. Poznań: Fundacja SPOT.
• Kulczycki, E. (2017). Punktoza jako strategia w grze parametrycznej w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe 49(1): 63-78.
• Latour, B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Kraków: Universitas.
• Lutyński, J. (1977). Działania pozorne. Kultura i Społeczeństwo 21(2): 69-78.
• Mills, Ch.W. (2007). Wyobraźnia socjologiczna. Tłum. M. Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Pierpaolo, D., Archer, M.S. (2015). The Relational Subject. Cambridge: Cambridge University Press.
• Pierpaolo, D. (2012). Relational Sociology: A New Paradigm for the Social Science. London: Routledge.
• Pietrowicz, K. (2020). Pomiędzy data science a performensem. O niektórych wyzwaniach stojących przed współczesną socjologią Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 82(4): 335-346.
• Schechner, R. (2006). Performatyka. wstęp. Tłum. T. Kubikowski. Wrocław: Ośrodek im. Jerzego Grotowskiego.
• Szacki, J. (2007). Socjologia jako Wieża Babel. Studia Socjologiczne 1(184).
• Wilson, E. (2002). Konsiliencja. Jedność wiedzy. Poznań: Zysk i S-ka.
• Woźniak, Z. (2014). Socjologia kliniczna - interwencyjny wariant praktycznych zastosowań socjologii. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 76(4): 333-346.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.4.25