Funkcjonowanie uzdrowiska Żegiestów-Zdrój w okresie międzywojennym jako istotne uwarunkowanie dla charakteru współczesnych procesów rewitalizacyjnych

• Autorzy: Magdalena Żmuda-Pałka

Warianty tytułu

The Development of Zegiestow Zdroj Health Resort in the Interwar Period as an Important Condition for the Character of Current Revitalisation Processes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Żegiestów-Zdrój to uzdrowisko leżące w Beskidzie Sądeckim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Muszyna. Początek zdroju datuje się od momentu odkryciu źródła wody mineralnej przez Ignacego Medweckiego w 1846 r. Za sprawą tego węgierskiego szlachcica i zarazem kierownika kąpielisk w Muszynie, powstały pierwsze pensjonaty i łazienki. W kolejnych dekadach uzdrowisko rozwijało się. W artykule zwrócono szczególną uwagę na okres po pierwszej wojnie światowej, kiedy to żegiestowski zdrój był jednym z najlepszych uzdrowisk w kraju i konkurował z oddaloną nieopodal Krynicą. W czasie II wojny światowej obiekty Żegiestowa zajęli Niemcy, a po wojnie rozkradziono urządzenia lecznicze i zniszczono większość budynków. Od 1948 r. uzdrowisko zostało upaństwowione i organizowano tam wczasy pracownicze. (abstrakt oryginalny)

EN

Zegiestow-Zdroj is a spa resort located in the Beskid Sądecki, in Nowosądecki district, in the Muszyna borough. The beginning of the resort relates to the discovery of the spring of mineral water made by Ignacy Medwecki in 1846. Thanks to this Hungarian nobleman, who was also the head of the baths in Muszyna, the first guesthouses and baths were built. In the following decades the resort was constantly developing. In the article, we pay special attention to the period after the World War I, when the Zegiestow resort was one of the best spas in the country and competed with the nearby Krynica. During World War II, Zegiestow was occupied by Germans, and after the war, medical devices were stolen and most buildings were destroyed. From 1948, the resort was nationalized and workers' holidays were organized there. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uzdrowiska; Turystyka zdrowotna; Okres międzywojenny

EN

Health resort; Health tourism; Inter-war period

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 6
• Strony: 103--116

Twórcy

autor

Magdalena Żmuda-Pałka

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• 1. Archiwum Państwowe w Nowym Sączu, Przedsiębiorstwo Państwowe Uzdrowisko Żegiestów, sygn. 491/1
• 2. Balneografia krajowa. Żegiestów w porze zdrojowej 1864 przez Dra F. G. Gogojewicza, Kraków 1865
• 3. Burtak C., 2012, Turystyka weekendowa w Dolinie Popradu-analiza zjawiska, [w:] M. Reichel (red.), Sądecki Zeszyty Naukowe, t. 2, s. 80-93
• 4. Dolina Popradu i jej uzdrowiska: Rytro, Piwniczna, Łomnica, Żegiestów, Muszyna i inne, Przemyśl 1935/36, s. 28
• 5. "Echo Krynickie Ilustrowane Pismo Tygodniowe Poświęcone Sprawom Krynicy, Zdrojowisk Polskich i Turystyce", 22.07.1930, nr 4, 5,6,7
• 6. "Echo Podhalańskich Zdrojowisk", 18.10.1931, nr 12, s. 16
• 7. Feliński R., 1934, Miasta, wsie, uzdrowiska w osiedleńczej organizacji kraju, Warszawa.
• 8. Harhat-Załuski K., 1935, Sport i turystyka nad Popradem, [w:] Dolina Popradu i jej uzdrowiska: Rytro, Piwniczna, Łomnica, Żegiestów, Muszyna i inne, Przemyśl 1935/36, s. 7-9
• 9. Jackowski A., Warszyńska J., 1979, Funkcja uzdrowiskowa i turystyczna regionu muszyńskiego, [w:] Sądecczyzna południowo-wschodnia, PWN, Warszawa-Kraków
• 10. Kicińska A., 2009, Nowe propozycje zagospodarowania turystycznego w polskich uzdrowiskach - trasy geoturystyczne w uzdrowiskach beskidzkich, [w:] E. Węcławowicz-Bilska., I. Ponikowska (red.) Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego, Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, Krynica-Zdrój
• 11. Kmietowicz F., 1996, Muszyna, Publikacja 800-lecia Muszyny 1209-2009, Towarzystwo Miłośników Ziemi Muszyńskiej, Muszyna
• 12. Kruczek Z., 2015, The use of the Butler Cycle and the Chaos Theory in the interpretation of the development of the Żegiestów-Zdrój health resort, "Geotourism" 3-4 (42-43), s. 67-74, http://dx.doi.org/10.7494/geotour.2015.42-43.67
• 13. Kruczek Z., Szromek A. R., 2017, Próba Zastosowania Modelu Talc i Teorii Chaosu W Analizie Rozwoju Karpackiego Uzdrowiska Żegiestów-Zdrój, Zeszyty Naukowe Politechniki Opolskiej, nr 102, s. 179-189
• 14. Kruczek Z., Weseli A., 1987, Uzdrowiska karpackie, Krajowa Agencja Wyd., Kraków
• 15. Makowiecka M., Trzcińska H., 2012, Analiza rozwoju działalności uzdrowisk polski południowo-wschodniej-wybrane aspekty, [w:] M. Reichel (red.), Sądecki Zeszyty Naukowe, t. 2, s. 50-66
• 16. Nad pięknym, modrym Popradem, Siedem Groszy 30.05.1934, nr 145
• 17. Nawrot V., 1994, Funkcja turystyczno-uzdrowiskowa Żegiestowa, "Turyzm", t. 4, z. 2
• 18. Nitkiewicz-Jankowska A., 2012, Przyrodnicze uwarunkowania funkcjonowania uzdrowisk w Polsce, [w:] A. R. Szromek (red.), Uzdrowiska i ich funkcja turystyczno-lecznicza, Kraków, Proksenia, s. 141-160
• 19. "Nowiny Codzienne" 08.07.1930, nr 155
• 20. "Nowy Kuryer" 27.07.1935, nr 171; 1.01.1936, nr 1; 22.08.1936, nr 194; 30.01.1938, nr 24
• 21. "Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego" 1925, 1935
• 22. Ponikowska I., 2001, Podstawy kliniczne balneologii i medycyny fizykalnej, "Służba Zdrowia", nr 63-66
• 23. Porwisz B., 2013, Szlakiem wód leczniczych i termalnych w Małopolsce, Kraków
• 24. "Przegląd Zdrojowo-Kąpielowy, Organ Polskiego Towarzystwa Balneologicznego", 1.06.1926, nr 3, 6
• 25. Rucka B., 2016, Dwa wieki uzdrowiska Żegiestów, Żegiestów: Towarzystwo Przyjaciół Żegiestów 2016
• 26. Szczepaniak B., 1995, Saga rodu Medweckich, Medweccy - założyciele uzdrowiska Żegiestów, "Almanach Muszyny", s. 50-54
• 27. www. zegiestow.pl [10.05.2019]
• 28. Zagórski K., 1890, Zakład Zdrojowo-Kąpielowy i stacya klimatyczna w ostatnim trzechleciu (1887-1889), Skreślił dr Kazimierz Zagórski, Kraków.
• 29. "Zima, Turysta Polski: Ilustrowany Miesięcznik Propagandowy dla turystów" 02.1931, nr 2