Problem dysproporcji i przestrzeni w obszarze rozwoju regionalnego w Polsce

• Autorzy: Katarzyna Godek

Warianty tytułu

The Problem of Disproportions and Space in the Area of Regional Development in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zróżnicowany rozwój poszczególnych regionów stanowi naturalny problem każdego państwa. Problem dysproporcji w rozwoju kraju dotyczy również Polski. W związku z tym powinno się dążyć do możliwie największego wykorzystania potencjału gospodarczego regionów i ich zasobów oraz poprawy ich konkurencyjności, aby uchronić je przed niebezpiecznym procesem marginalizacji, polepszyć standard życia ich mieszkańców, a także przyczynić się do rozwoju całej globalnej gospodarki. Kluczowym elementem analizy jest określenie pojęcia regionu, rozwoju regionalnego i polityki regionalnej. Pojęcie regionu, chociaż współcześnie często używane, jest trudne do jednoznacznego zdefiniowania. Pojęcie to może być rozumiane na wiele sposobów. Z jednej strony jest ono używane w odniesieniu do bardzo różnej skali przestrzennej. W klasycznym ujęciu można region rozumieć jako fragment Ziemi, wyodrębniony według określonej procedury. Natomiast w naukach ekonomicznych pojęcie regionu oznacza system społeczno-przestrzenny, wyodrębniony z otoczenia ze względu na określoną specyfikę gospodarczą. W związku z tym w badaniach ekonomicznych za region przyjmuje się jednostkę średniego szczebla, czyli województwo. W literaturze przedmiotu rozwój regionu bada się pod kątem jego rozwoju społecznego, gospodarczego, czy też pod względem aspektów środowiskowych, zadowolenia i satysfakcji z życia mieszkańców oraz rozwoju kapitału społecznego. Celem artykułu jest przedstawienie różnic w rozwoju regionalnym w tym zilustrowanie wyników analizy zróżnicowania poziomu rozwoju obszarów wiejskich i miejskich. W artykule wykorzystano takie metody badawcze jak analiza literatury, metodę opisowo-analityczną i analizę krytyczną. Artykuł zawiera również wyniki badań instytucji działających w zakresie omawianej tematyki. Na nierówności regionalne mają wpływ zarówno procesy długo trwające (np. ubóstwo, które występowało częściej na wschodzie), jak i te związane ze współczesnością (np. czynniki spontaniczne jak migracje lub czynniki planowane jak np. hamowanie zmian struktury rolnej). Istotnym jest weryfikowanie czynników oddziałujących na rozwój regionalny, ich monitoring oraz szybka reakcja przeciwdziałająca negatywnym skutkom pojawiających się zmian społeczno-gospodarczych.(abstrakt oryginalny)

EN

The diversified development of individual regions is a natural problem for each country. The problem of disproportions in the development of the country also applies to Poland. It is necessary to strive for the greatest possible use of the economic potential of regions and their resources and to improve their competitiveness in order to protect them from the dangerous process of marginalization, improve the standard of living of their inhabitants, and contribute to the development of the entire global economy. An important element of the analysis is the definition of the concept of a region, regional development and regional policy. The concept of a region, although often used today, is difficult to define unequivocally. This concept can be understood in many ways. First, it is used for a very different spatial scale. In the classical sense, it is a fragment of the Earth, separated according to a specific procedure. On the other hand, in economic sciences, a region is a socio-spatial system, separated from the environment due to specific economic specificity. Therefore, in economic research, a region is considered a medium-level unit, i.e. a voivodeship. In the literature on the subject, the development of the region is studied in terms of its social and economic development, or in terms of environmental aspects, satisfaction with life of its inhabitants and the development of social capital. The aim of the article is to present the differences in regional development including illustrating the results of the analysis of the differentiation in the level of rural and urban development. The article uses such research methods as literature analysis, descriptive-analytical method and critical analysis. The article also contains the results of research by operating institutions in terms of the discussed topic. Regional inequalities are influenced by both long-lasting processes (e.g. poverty, which was more common in the east) and those related to the present day (e.g. spontaneous factors, such as migrations or planned factors, such as inhibition of changes in the agricultural structure). It is important to verify the factors influencing regional development, their monitoring and a quick response to counteract the negative effects of the emerging socio-economic changes.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój regionalny; Integracja regionalna; Globalizacja; Region

EN

Regional development; Regional integration; Globalization; Region

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 13
• Strony: 74--92

Twórcy

autor

Katarzyna Godek

Bibliografia

• Borys, T. (2003), Rola zasad w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju, Zeszyt Naukowy Katedry Zarządzania Jakością i Środowiskiem, nr 1, Jelenia Góra.
• Golinowska, S. (2019), Nasza Europa: 15 lat Polski w UE. Korzyści i wyzwania, Wyd. CASE, Warszawa.
• Kosiedowski, W. (red.) (2005), Samorząd terytorialny w procesie rozwoju regionalnego i lokalnego, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora" Toruń.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie (2010), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030 (2019), Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa.
• Krzyżanowska, K., Romana, M. (red.) (2015), Problemy rozwoju regionalnego i lokalnego w Polsce, Wydawnictwo Urzędu Miejskiego w Pułtusku, Pułtusk.
• Nowa encyklopedia powszechna PWN (1996), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, t. 5.
• Pająk, K, Dahlke, P., Kvilinskyi, O. (2016), Determinanty Rozwoju Regionalnego - Współczesne Odniesienie, Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• Podogrodzka, M. (2015), Nowe uwarunkowanie demograficzne wyzwaniem dla rynku pracy w Polsce, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, nr 36, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
• Potoczek, A. (2003), Polityka regionalna i gospodarka przestrzenna, Wydawnictwo TNOIK, Toruń.
• Rocznik statystyczny województw 2014, GUS, Warszawa.
• Rocznik statystyczny województw 2019, GUS, Warszawa.
• Rozwój regionalny w Polsce, raport 2009 (2009), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Strahl, D.(red.) (2006), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wrocław.
• Szultka, S. (red.) (2016), Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski, 2016, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Tarkowski, M. (red.) (2015) Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2015, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.
• Tarnawa, A., P. Zadura-Lichota (2013): Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2011-2012, Warszawa.
• Wojarska, M., Zielińska-Szczepkowska J. (2013), Polityka regionalna, w: Polityka Gospodarcza, Wyd. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn.
• Wosiek, M (2012), Kapitał intelektualny w rozwoju regionów Polski Wschodniej, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Wójtowicz, A. (2016), Zróżnicowanie rozwoju regionalnego w Polsce, w: Paszkowicz, M. A., & Ślusarza, B, Nierówności społeczne a rozwój gospodarczy, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Zielonej Górze, Zielona Góra.
• http://stat.gov.pl/statystyka-regionalna/jednostki-terytorialne/klasyfikacja-nuts/ (28.01.2018)
• http://www.europedirect.um.warszawa.pl/sites/europedirect.um.warszawa.pl/files/pozostale/publikacje/na0414857plc_002.pdf (09.10.2020)
• https://ec.europa.eu/regional_policy/pl/policy/what/glossary/n/nuts/ (09.10.2020)
• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/miasta-wojewodztwa/regiony-polski-2020,6,14.html (15.10.2020)

Identyfikatory

DOI

10.26366/PTE.ZG.2020.180