Ocena sprawności energetyczno-informacyjnej państw

• Autorzy: Mirosław Sułek

Warianty tytułu

Assessment of State's Energy and Information Efficiency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Z cybernetycznego punktu widzenia państwo jest przetwornikiem energii. W związku z tym, że jest ono systemem społeczno-gospodarczo-technicznym, przetwarza więc dwa rodzaje energii -energię fizyczną (pod postacią energii mechanicznej, elektrycznej, chemicznej, cieplnej), która jest na wejściu oraz energię socjologiczną (społeczną), która jest na wyjściu. Sprawność działania systemów jest oceniana przez stosunek wyjścia do wejścia. Przetwarzanie energii odbywa się w czasie, dlatego wygodnie jest posługiwać się pojęciem mocy. W stosunku do państw podstawową formą mocy socjologicznej jest potęga. Prostą miarą sprawności jest więc stosunek mocy socjologicznej do mocy fizycznej. Wyraża ona efektywność socjologiczną mocy fizycznej. Przedstawienie metodyki pomiaru tej formy sprawności państw (wraz ze stosowną ilustracją) jest celem niniejszego artykułu. W literaturze nie spotkałem wyników podobnych badań. Do pomiaru potęgi (mocy) państw zastosowałem model własny. Źródłem danych odnośnie do mocy fizycznej była International Energy Agency. Artykuł zawiera też propozycję usystematyzowania rodzajów mocy państw w kategoriach cybernetycznych i potęgometrycznych (związanych z pomiarem potęgi państw). W związku z tym, po raz pierwszy wprowadzam pojęcie mocy cywilizacyjnej jako sumy mocy fizycznej i mocy socjologicznej, co odpowiada mocy całkowitej w cybernetycznej koncepcji Mariana Mazura. Metodyka zaproponowana w artykule może przyczynić się nie tylko do lepszego poznania procesów przetwarzania energii fizycznej w energię socjologiczną, ale także do właściwego ukierunkowania polityki gospodarczej i zagranicznej państwa. W szczególności może być wskazówką w zakresie zmniejszania energochłonności systemu. (abstrakt oryginalny)

EN

From the cybernetic point of view, the state is an energy converter. Due to the fact that it is an economic and technical system, it processes two types of energy -physical energy (as mechanical, electrical, chemical, thermal energy) that is the input and sociological (social) energy that is the output. The effectiveness of this system is assessed by the ratio of output to input. In relation to states, the basic form of sociological power is national power. A simple measure of efficiency is therefore the ratio of sociological power to physical power. The same idea is expressed by the reverse of this relationship. In the first case we are dealing with the sociological efficiency of physical power, in the second -the energy intensity of sociological power. Presenting the methodology for measuring both forms of state efficiency is the aim of this article. My own model was used to measure the power of states. The source of data regarding physical power was the International Energy Agency. For the first time I also introduce the concept of civilization power as the sum of physical power and sociological power, which corresponds to the total power in the cybernetic concept of Marian Mazur. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Cybernetyka; Państwo; Efektywność energetyczna; Infrastruktura elektroenergetyczna; Energochłonność; Socjologia

EN

Cybernetics; State; Energy efficiency; Electricity infrastructure; Energy intensity; Sociology

• Czasopismo: Prakseologia i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Naukowego Prakseologii
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2
• Strony: 27--43

Twórcy

autor

Mirosław Sułek

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Aron Raymond, Peace and War. A Theory of International Relations, New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.) 2003.
• Aron Raymond, Pokój i wojna między narodami (teoria), Centrum im. Adama Smitha, Warszawa 1995.
• Fleischer Michael, Teoria kultury i komunikacji, Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Wrocław 2002.
• Kornai Janos, Anti-Equilibrium. Teoria systemów gospodarczych. Kierunki badań, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
• Kull Ulrich, Evolution des Menschen. Biologische, soziale und kulturelle Evolution, Stuttgart 1979.
• MacCurdy George G., Human Origins, New York, 1933, Vol. 11.
• . Mazur Marian, Cybernetyka i charakter, AULA, Podkowa Leśna 1996.
• Mazur Marian, Jakościowa teoria informacji, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1970.
• Mises Ludwig von, Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, przeł. Witold Falkowski, Instytut Ludwiga von Misesa, Warszawa 2007.
• Rűhl Christof, Appleby Paul, Fennema Julian, A. Naumov Alexander, Schaffer Mark, Economic Development and the Demand for Energy: A Historical Perspective on the Next 20 Years, s. 9, 14 ((https://www.bp.com/content/dam/bp/business- sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/energy-outlook/economic-development-demand-for-energy.pdf - 18.08.2012).
• Sułek Mirosław, Potęga państw. Modele i zastosowania, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2013.
• Sułek Mirosław, Wprowadzenie do metrologii nauk o bezpieczeństwie i obronności, (w:) R. Białoskórski, P. Górny (red.), Metrologia nauk o bezpieczeństwie i obronności, UP-H, Siedlce 2018.
• White Leslie A., Energy and the evolution of culture, "American Anthropology", July-September 1943, Vol. 45, No. 3, Part 1.
• Wright Robert, Nonzero. Logika ludzkiego przeznaczenia, Prószyński i S-ka, Warszawa b.r.w. (oryginał - 2000).