The Right to Strike by Medical Practitioners

• Autorzy: Anna Daniluk-Jarmoniuk

Warianty tytułu

Prawo lekarzy do strajku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The right to strike action is one of the fundamental human rights and trade union freedoms. Strike, as a form of protest against broadly understood injustice is one of the most important measures of trade union protection of workers' interests. However, the right to strike is not absolute and its legal use must often take into account the interests of the employer and third parties. The aim of the article is to assess - basing on a review of the literature and the case-law - the doctors' right to strike from a legal, ethical and moral perspective. The issue of medical practitioners' right to participate in a strike is ambiguous in view of the legislation currently in force, and two opposing positions have developed in the collective labour law literature. The problem of the legality of this form of protest of medical practitioners is nowadays left to the assessment of the parties to a collective bargaining dispute, carried out based on the general clause of a possible "threat to human life and health or national security", with the lack of appropriate judicial review in this regard. It is, therefore, undoubtedly necessary for the legislature to take appropriate pro futuro legislative action. (original abstract)

Prawo do strajku należy do podstawowych praw człowieka oraz wolności związkowych. Strajk, jako jedna z form protestu przeciwko szeroko rozumianej niesprawiedliwości, należy do najistotniejszych środków związkowej ochrony interesów pracowniczych. Prawo do strajku jednak nie ma charakteru bezwzględnego, a korzystanie z niego w sposób legalny musi niejednokrotnie uwzględniać interes pracodawcy i osób trzecich. Celem artykułu jest ocena legalności strajku lekarzy z punktu widzenia regulacji ustawowych oraz zasad etycznych i moralnych, przy uwzględnieniu poglądów literatury i orzecznictwa. Kwestia prawa lekarzy do udziału w strajku jest na gruncie aktualnego stanu prawnego niejednoznaczna, a w literaturze zbiorowego prawa pracy wykształciły się dwa przeciwstawne stanowiska w tym zakresie. Problem legalności tej formy protestu lekarzy pozostawiony jest obecnie w zasadzie jedynie ocenie stron sporu zbiorowego, dokonywanej przez pryzmat ogólnej klauzuli ewentualnego "zagrożenia życia i zdrowia ludzkiego lub bezpieczeństwa państwa", przy jednoczesnym braku odpowiedniej kontroli sądowej w tym zakresie. Niewątpliwie zatem wymagane jest podjęcie przez ustawodawcę odpowiednich działań legislacyjnych pro futuro. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Health service; Employee rights; Human rights; Strikes

PL

Służba zdrowia; Prawa pracownika; Prawa człowieka; Strajki

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2020
• Numer: Vol. 29, nr 5
• Strony: 65--79

Twórcy

autor

Anna Daniluk-Jarmoniuk

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Baran K.W., Książek D., Art. 19. Komentarz do ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, [in:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, LEX/el.
• Brol J., Rozwiązywanie sporów zbiorowych, Warszawa 1983.
• Cudowski B., Spory zbiorowe w polskim prawie pracy, Białystok 1998.
• Daniluk-Jarmoniuk A., Odpowiedzialność zawodowa lekarza, Lublin 2018.
• Dukiet-Nagórska T., O potrzebie nowelizacji prawa medycznego, "Prawo i Medycyna" 2002, no. 11.
• Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy, Zbiorowy kodeks pracy - projekt z kwietnia 2008 r., https:// archiwum.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/File/Departament%20Prawa%20Pracy/kodeksy%20 pracy/ZKP_04.08..pdf [access: 10.12.2020].
• Konieczniak P., Udział w proteście zbiorowym jako przewinienie zawodowe lekarza, "Prawo i Medycyna" 1999, no. 2.
• Kurzynoga M., Kwestia prawa lekarzy do strajku, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 2012, no. 5.
• Kurzynoga M., Warunki legalności strajku, Warszawa 2011.
• Liszcz T., Prawo pracy, Warszawa 2019.
• Masewicz W., Zatarg zbiorowy pracy, Poznań 1994.
• Molęda S., Poradnik dla lekarza - uczestnika protestu, 2006, https://pulsmedycyny.pl/poradnik-dla -lekarza-uczestnika-protestu-885706 [access: 9.12.2019].
• Projekt Kodeksu Zbiorowego Prawa Pracy, 2018, https://archiwum.mpips.gov.pl/download/gfx/mpips/ pl/defaultopisy/10948/1/1/Kodeks%20zbiorowego%20prawa%20pracy.pdf [access: 10.12.2020].
• Świątkowski A.M., Kontrolowany model gwarancji prawa do strajku w służbie zdrowia, "Prawo i Medycyna" 2017, no. 2.
• Świątkowski A.M., Rozwiązywanie sporów zbiorowych pracy, [in:] Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, ed. A.M. Świątkowski, Kraków 1994.
• Wagner B., Odpowiedzialność za zorganizowanie i udział w nielegalnym strajku, "Praca i Zabezpieczenie Społeczne" 1992, no. 1.
• Zatyka E., Lekarski obowiązek udzielenia pomocy, Warszawa 2011.
• Zielińska E., Trzeba mieć poważne powody, aby odmówić leczenia, "Gazeta Prawna" 2008, no. 18338.
• Zoll A., Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej a prawo lekarza do strajku, "Prawo i Medycyna" 2008, no. 1.
• Żołyński J., Strajk i inne rodzaje akcji protestacyjnych jako metody rozwiązywania sporów zbiorowych, Warszawa 2013.
• Act of 23 April 1964 - Civil Code (Journal of Laws 2020, item 1740).
• Act of 8 October 1982 on Trade Unions (Journal of Laws 1982, no. 32, item 216 as amended; Journal of Laws 1985, no. 54, item 277; Journal of Laws 2014, item 167).
• Act of 23 May 1991 on Collective Bargaining (Journal of Laws 2020, item 123 as amended).
• Act of 5 December 1996 on the Professions of Medical Practitioner and Dentist (Journal of Laws 2020, item 514 as amended).
• Act of 6 June 1997 - Criminal Code (Journal of Laws 2020, item 1444 as amended).
• Act of 2 December 2009 on Medical Chambers (Journal of Laws 2019, item 965).
• Act of 15 April 2011 on Medical Activities (Journal of Laws 2020, item 295 as amended).
• Act of 5 July 2018 on the Amendment to the Trade Union Act and Certain Other Acts (Journal of Laws 2018, item 1608).
• Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 (Journal of Laws 1997, no. 78, item 483).
• European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, signed in Rome on 4 November 1950 (ETS no. 005 as amended).
• European Social Charter, signed in Turin on 18 October 1961 (ETS, no. 35).
• ILO Convention no. 87 of 9 July 1948 Concerning Freedom of Association and Protection of the Right to Organize (Journal of Laws 1958, no. 29, item 125).
• International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 2200A (XXI) of 16 December 1966 (UNTS 993/3).
• Judgement of the Constitutional Tribunal of 2 June 2015, K 1/13, LEX no. 1730123.
• Judgement of the Supreme Court of 7 February 2007, I PK 209/06, LEX no. 280749.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2020.29.5.65-79