O możliwości wykorzystania prawa Benforda w wykrywaniu oszustw księgowych

• Autorzy: Mateusz Baryła

Warianty tytułu

On the Possibility of Benfordʼs Law Application in Accounting Fraud Detection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel: Celem niniejszego artykułu jest wskazanie, zarówno od strony teoretycznej, jak i praktycznej, na możliwości wykorzystania prawa Benforda w wykrywaniu oszustw księgowych.
Metodyka/podejście badawcze: W pracy dokonano przeglądu obecnie obowiązujących regulacji, a także opinii ekspertów zamieszczonych w dotychczasowej literaturze oraz źródłach internetowych. Ponadto posłużono się metodą badawczą, jaką jest analiza danych.
Wyniki: Rezultaty badania zgodności rozkładu dwóch pierwszych cyfr znaczących wysokości przychodów zagranicznych ze sprzedaży wyrobów gotowych z rozkładem Benforda - za pomocą testu zgodności chi-kwadrat - pokazały, że w przypadku prawidłowo przebiegającego procesu księgowania nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy, która zakłada zgodność danych z prawem Benforda. Natomiast analiza wysokości przychodów, celowo zafałszowanych, doprowadziła do wniosku, że dla nieprawidłowo prze-biegającego procesu księgowania dane na ogół nie podlegają temu prawu.
Ograniczenia/implikacje badawcze: W przeprowadzonym badaniu m.in. przyjęto, że mechanizmem generującym fałszywe wartości zapisów księgowych jest umysł ludzki, a liczba prób popełnienia oszustwa została ograniczona do 10.
Oryginalność/wartość: Rozważania w artykule poszerzają wiedzę zawartą w literaturze polskojęzycznej na temat wykorzystania prawa Benforda w wykrywaniu oszustw księgowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose: The purpose of the article is to indicate that, theoretically and practically, Benford's Law can be applied in order to detect accounting frauds.
Methodology/approach: The paper provides an overview of current regulations and experts' opinions published in the existing literature and internet sources. Moreover, data analysis was used as a research method.
Findings: The results of assessing the conformity of the first two significant digits of distribution of foreign revenues from the sales of finished products to Benford's Law (using the chi-square goodness of fit test) showed that in the case of a proper accounting process, one cannot reject the hypothesis that the data conform to Benford's Law. On the other hand, the analysis of intentionally falsified foreign revenues led to the conclusion that in the case of an improper accounting process, data, in general, does not conform to Benford's Law.
Research limitations/implications: In the study, it was assumed that the human mind generates false values of accounting entries, and the number of attempts to commit fraud was limited to 10.
Originality/value: The article extends the existing knowledge of using Benfordʼs Law in detecting accounting fraud in the Polish literature. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Oszustwa finansowe; Prawo Benforda; Testy zgodności rozkładów

EN

Financial fraud; Benford's Law; Goodness-of-fit tests

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2020
• Tom: 110
• Numer: nr 166
• Strony: 11--29

Twórcy

autor

Mateusz Baryła

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Adhikari A.K., Sarkar B.P. (1968), Distribution of Most Significant Digit in Certain Functions Whose Arguments Are Random Variables, "Sankhyā: The Indian Journal of Statistics, Series B", 30, (1/2), s. 47-58.
• Allaart P.C. (1997), An Invariant-Sum Characterization of Benfordʼs Law, "Journal of Applied Probability", 34 (1), s. 288-291.
• Badal-Valero E., Alvarez-Jareño J.A., Pavía J.M. (2018), Combining Benfordʼs Law and Machine Learning to detect Money Laundering. An actual Spanish court case, "Forensic Science International", 282, s. 24-34.
• Baryła M. (2010), Prawo Benforda i jego wykorzystanie w wykrywaniu fałszywych danych, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", s. 244-254.
• Baryła M. (2014), O pewnym modelu pozwalającym identyfikować k najbardziej podejrzanych rekordów w zbiorze danych księgowych w procesie wykrywania oszustw finansowych, "Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", 203, s. 11-19.
• Benford F. (1938), The Law of Anomalous Numbers, "Proceedings of the American Philosophical Society", 78 (4), s. 551-572.
• Berger A., Hill T.P. (2011), A basic theory of Benfordʼs Law, "Probability Surveys", 8, s. 1-126 (electronic), DOI: 10.1214/11-PS175.
• Boyle J. (1994), An Application of Fourier Series to the Most Significant Digit Problem, "The American Mathematical Monthly", 101 (9), s. 879-886.
• da Silva C.G., Carreira P.M.R. (2013), Selecting Audit Samples Using Benfordʼs Law, "Auditing: A Journal of Practice & Theory", 32 (2), s. 53-65.
• Durtschi C., Hillison W., Pacini C. (2004), The Effective Use of Benfordʼs Law to Assist in Detecting Fraud in Accounting Data, "Journal of Forensic Accounting", V, s. 17-34.
• Farbaniec M., Grabiński T., Zabłocki B., Zając W. (2012), Geneza, istota i rozwój badań nad prawem Benforda, [w:] Chmielowski W.Z., Wilk-Kołodziejczyk D. (red.), Metody analizy i oceny bezpieczeństwa oraz jakości informacji, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne - Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, s. 101-122.
• Grabiński T., Farbaniec M., Woźniak-Zapór M., Zając W. (2016), Metody i narzędzia weryfikacji rzetelności danych liczbowych, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
• Guide to Using ISAs in the Audits of Small- and Medium-Sized Entities (2018), 1 - Core Concepts, International Federation of Accountants (IFAC), New York.
• Hamming R.W. (1970), On the Distribution of Numbers, "The Bell System Technical Journal", 49 (8), s. 1609-1625.
• Hill T.P. (1995a), A Statistical Derivation of the Significant-Digit Law, "Statistical Science", 10 (4), s. 354-363.
• Hill T.P. (1995b), Base-Invariance Implies Benfordʼs Law, "Proceedings of the American Mathematical Society", 123 (3), s. 887-895.
• Hill T.P. (1995c), The Significant-Digit Phenomenon, "The American Mathematical Monthly", 102 (4), s. 322-327.
• Kailasam L. (2011), Benford Distribution - An Effective Audit Tool, "The Chartered Accountant. Journal of the Institute of Chartered Accountants of India", 60 (5), s. 716-720.
• Karliński W. (2004), Statystyczny dobór próby w badaniach audytowych: metody i narzędzia, Biuletyn Najwyższej Izby Kontroli, IX (1 [13]).
• Kutera M. (2008), Rola audytu finansowego w wykrywaniu przestępstw gospodarczych, Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa.
• Newcomb S. (1881), Note on the Frequency of Use of the Different Digits in Natural Numbers, "American Journal of Mathematics", 4 (1), s. 39-40.
• Nigrini M.J. (1994), Using Digital Frequencies to Detect Fraud, "The White Paper", 8 (2), s. 3-6.
• Nigrini M.J. (2011), Forensic Analytics: Methods and Techniques for Forensic Accounting Investigations, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ.
• Nigrini M.J. (2012), Benfordʼs Law: Applications for Forensic Accounting, Auditing, and Fraud Detection, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ.
• Nigrini M.J. (2015), Persistent Patterns in Stock Returns, Stock Volumes, and Accounting Data in the U.S. Capital Markets, "Journal of Accounting, Auditing & Finance", 30 (4), s. 541-557.
• Nigrini M.J., Miller S.J. (2009), Data Diagnostics Using Second-Order Tests of Benfordʼs Law, "Auditing: A Journal of Practice & Theory", 28 (2), s. 305-324.
• Nigrini M.J., Mittermaier L.J. (1997), The Use of Benfordʼs Law as an Aid in Analytical Procedures, "Auditing: A Journal of Practice & Theory", 16 (2), s. 52-67.
• Ostap R. (2006), Statystyczne metody doboru próby badania i wykrywania fałszerstw, "Infopakiet", 03, s. 9-11.
• Pinkham R.S. (1961), On the Distribution of First Significant Digits, "The Annals of Mathematical Statistics", 32 (4), s. 1223-1230.
• Staszel A. (2013), Wykrywanie przestępstw gospodarczych z wykorzystaniem prawa Benforda, [w:] Wawak S. (red.), Metody i techniki diagnozowania w doskonaleniu organizacji, Mfiles.pl, Kraków, s. 49-56.
• Tomanek J. (2014), Analiza wielowymiarowa w wykrywaniu oszustw księgowych, [w:] Trzpiot G. (red.), Wielowymiarowe modelowanie i analiza ryzyka, "Studia Ekonomiczne", 192, s. 155-169.
• Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, Dz.U. 2017, poz. 1089 z późn. zm.
• Krajowa Rada Biegłych Rewidentów (2019), Krajowy Standard Badania 200 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 200 Ogólne cele niezależnego biegłego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania, https://www.pibr.org.pl/assets/file/4169,1. 1KSB200.pdf (dostęp 7.02.2020).
• Krajowa Rada Biegłych Rewidentów (2019), Krajowy Standard Badania 240 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 240 Obowiązki biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw, https://www.pibr.org.pl/assets/file/4146,1.5KSB240.pdf (dostęp 7.02.2020).
• Krajowa Rada Biegłych Rewidentów (2019), Krajowy Standard Badania 315 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 315 (zmienionego) Identyfikacja i oszacowanie ryzyk istotnego zniekształcenia poprzez zrozumienie jednostki i jej otoczenia, https://www.pibr.org.pl/assets/file/4149,1.10 KSB315(Z).pdf (dostęp 7.02.2020).
• Krajowa Rada Biegłych Rewidentów (2019), Krajowy Standard Badania 530 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Badania 530 Próbkowanie, https://www.pibr.org.pl/assets/file/4125,1.20KSB530.pdf (dostęp 7.02.2020).
• Miller P. (2016), Benfordʼs Law: A Real Life Case Study, https://acfeinsights.squarespace.com/acfe-in-sights/2016/1/15/benfords-law-a-real-life-case-study (dostęp 10.02.2020).
• Stalcup K. (2010), Benfordʼs Law: How a Simple Misconception can Trip Up a Fraudster and How a Savvy CFE Can Spot It, https://www.fraud-magazine.com/article.aspx?id=203 (dostęp 10.02.2020).

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.5549