Fazy feminizacji profesji nauczycielskiej: przykłady z wybranych krajów

• Autorzy: Danuta Piróg , Daria Wiejaczka

Warianty tytułu

Stages of Feminisation in the Teaching Profession: Examples From Selected Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Feminizacja zawodu nauczycielskiego jest procesem postępującym na całym świecie. Przybiera on różne tempo i charakter, ujawniając tym samym swoiste oblicza, pozwalające na wydzielenie w nim konkretnych etapów. Artykuł zawiera propozycję rozpatrywania feminizacji jako procesu fazowego. Bazuje ona na wartościach bezwzględnych liczby nauczycieli obu płci i wartościach względnych, tj. odsetkach kobiet i mężczyzn w populacji nauczycielskiej oraz na relacjach między nimi, zachodzących w ujęciach dynamicznych. W toku badań stwierdzono przydatność zaproponowanego ujęcia fazowego do analiz tempa i charakteru typizacji zawodowej nauczycieli. Analiza zgromadzonych danych pozwala stwierdzić, że proces feminizacji zawodu nauczyciela w krajach europejskich w latach 2005-2017 przebiegał zarówno w sposób bardziej dynamiczny, przechodząc dwie lub trzy fazy w tym dwunastoletnim okresie. Jego charakter był mniej zróżnicowany i obejmował jedną fazę typizacji tego zawodu.(abstrakt oryginalny)

EN

Feminisation of the teaching profession is a global and ongoing process. This phenomenon progresses at different speeds and takes on various forms and, thus, can be divided into specific stages. The paper focuses on examining feminisation as a phased process. Its foundation are absolute numbers of teachers of both genders and relative values, i.e. the share of men and women in the teaching population and relationships between them, analysed over time. During the course of the investigation it turned out that a phased approach proved useful in analysing the speed and nature of professional typification of teachers. The analysis of the collected data led to a conclusion that the feminisation of the teaching profession in Europe in the years 2005-2017 was in some cases very dynamic and comprised of two or three stages within the twelve-year period and, on the other hand, in some countries the process was less varied and presented a single stage of the profession's typification.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Nauczyciele; Feminizm; Aktywność zawodowa kobiet; Praca kobiet; Zatrudnienie kobiet

EN

Teachers; Feminism; Female economic activity; Female labour; Women employment

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica
• Rocznik: 2020
• Tom: 14
• Strony: 132--146

Twórcy

autor

Danuta Piróg

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

autor

Daria Wiejaczka

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Bednarska M., (2009). Feminizacja zawodu. Edukacja i Dialog, II/2009, dostępny na: http://www.eid.edu.pl/archiwum/2009,261/luty,274/temat,281/feminizacja_zawodu,2148.htm.
• Bongco, R., Abenes, R. (2019). Clash of Spheres - The Paradox of Being a Female Teacher in the Philippines. Beijing International Review of Education, 1, 443-459.
• Cacouault-Bitaud, M. (2001). Is the feminization of a profession a loss of prestige? Travail, genre et sociétés, 1 (5), 91-115. DOI 10.3917/tgs.005.0091
• Czaja-Chudyba, I., Drwal, B., Włoch, M. (2017). Mężczyzna jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 5 (2/2) (10/2), 19-33.
• Czarnik S., Kasparek K. (2015). Segregacja płciowa na polskim rynku pracy. W: J. Górniak (red.), (Nie)wykorzystany potencjał. Szanse i bariery na polskim rynku pracy. Warszawa: PARP.
• Czarnik, Sz., Turek, K. (2012). Aktywność zawodowa Polaków. Praca zawodowa, wykształcenie, kompetencje. Warszawa: PARP.
• Cushman, P. (2005). Let's hear it from the males: Issues facing male primary school teachers. Teaching and Teacher Education, 21, 227-240.
• Dudak, A, (2016). Wybrane aspekty funkcjonowania mężczyzn w zawodach sfeminizowanych. Problemy Profesjologii, 2, 23-32.
• Ferrie J., Riddell S., & A Stafford. (2006). Undergraduates' views of teaching as a career. In: S. Riddell , L. Tett (Eds.), Gender and Teaching. Where have All the Men Gone? (pp. 32-44). Edinburgh: Dunedin Academic Press.
• Fike, R.A. (2016). Where Have All the Teachers Gone? A Gendered Analysis of the Teaching Occupation. Honors Thesis; Department of Political Science.
• Fudali, R., Kowalski, M. (red.). (2006). Kobieta i mężczyzna w zawodzie nauczycielskim. Kraków: Oficyna Wyd. Impuls.
• Gromkowska-Melosik A., (2013). Feminizacja zawodu nauczycielskiego - "różowe kołnierzyki" i paradoksy rynku pracy. Studia Edukacyjne, 25, 85-100.
• Griffiths, M. (2006). The feminization of teaching and the practice of teaching: threat or opportunity? Educational Theory, 56(4), 387-405.
• Kabalski, P., Szwajcar, J. (2015). Feminizacja studiów w zakresie rachunkowości w Polsce-przyczyny i skutki. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowosci, 81(137), 85-106.
• Klimczak-Ziołek J. (2005). Bibliotekarz jako zawód sfeminizowany - przyczyny i skutki. W: Z. Dacko-Pikiewicz, M. Chmielowska (red.), Rola biblioteki narodowej w tworzeniu społeczeństwa wiedzy. Dąbrowa Górnicza: WSB.
• Kopka, J. (1986). Skutki feminizacji zawodu nauczycielskiego. Przegląd Socjologiczny, 34(1), 121-133.
• Kuzitowicz, W. (2012). Nasza Pani czy Nasz Pan? Refleksje nad rolą praktyk pedagogicznych w przełamywaniu stereotypów płciowych w odniesieniu do nauczycielek i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W: Dobre praktyki pedagogiczne szansą innowacyjnej edukacji. Łódź: Wydawnictwo Naukowe WSP w Łodzi, 77-86
• Milerski, B., Śliwerski, B. (2000). (red.) Pedagogika. Leksykon PWN. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 65.
• Piróg, D. (2012). Poziom zainteresowania pracą w zawodzie nauczyciela wśród studentów geografii. Prace Komisji Edukacji Geograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 2, 193-210.
• Piróg, D. (2014). W poszukiwaniu metodologicznych innowacji w badaniach jakościowych - przykład z analiz przechodzenia absolwentów geografii na rynek pracy. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 6, 162, 9-19.
• Piróg, D., Hibszer, A. (2020). The situation of geography teachers on the labour market in Poland: overt and covert issues. European Journal of Geography (w druku).
• Pokrzywa, M. (2016). Feminizacja zawodu pracownika socjalnego. Medzinárodná interdisciplinárna vedecká konferencia, Prešov, 7. 11. 2016, 154-164.
• Rahayani, Y. (2010). Feminization of teaching. Journal of English and Education, 4(2), 13-24. DOI: https://doi.org/10.20885/jee.vol4.iss2.art2
• Reszke, I. (1991). Nierówności płci w teoriach: teoretyczne wyjaśnienia nierówności płci w sferze pracy zawodowej. Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii.
• Sari, M., Basarir, F. (2016). Analyzing teachers' perceptions of "female teacher" and "male teacher" within traditional gender roles. International Journal of Education and Research, 4(3), 205-224.
• Schmude, J., Jackisch, S. (2019). Feminization of Teaching: Female Teachers at Primary and Lower Secondary Schools in Baden - Wurttemberg, Germany: From Its Beginings to the Past. W: H. Jahnke, C. Kramer, P. Meusburger (red.), Geographies of schoolong, Knowledge and Space, 14, 333-349.
• Smak, M., Walczak, D. (2017). The prestige of the teaching profession in the perception of teachers and former teachers. Edukacja. An interdisciplinary approach, 2 (141), 22-40.
• Stanonik, M. (2015). Education and feminization of the teaching profession. W: M. Godawa, S. Gerjolj (eds.), Faces of Women. Kraków, 113-123. DOI: http://dx.doi.org/10.15633/9788374384919.10
• Tašner, V., Žveglic M., M; Mencin C., M., (2017). Gender in the teaching profession: university students' views of teaching as a career. CEPS Journal, 7(2), 47-69.
• https://stats.oecd.org/Index.aspx?datasetcode=EAG_PERS_SHARE_AGE

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20845456.14.9