O potrzebie sądowej kontroli skuteczności zawieszenia biegu terminu przedawnienia z uwagi na wszczęcie postępowania karnego skarbowego

• Autorzy: Dariusz Strzelec

Warianty tytułu

On the Need for Judicial Review of the Effectiveness of Limitation Period Suspension Caused by Initiation of Fiscal Penal Proceedings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istotny problem, który w różnych odsłonach pojawiał i pojawia się w orzecznictwie, często był poruszany w piśmiennictwie, a do tego ma kolosalne znaczenie praktyczne, wiąże się z przepisem ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa - dalej o.p. - którym powiązano możliwość zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe (art. 70 § 6 pkt 1 o.p.). Czas od momentu jego wejścia w życie (a właściwie nawet wcześniej - na etapie prac legislacyjnych) do chwili obecnej to okres jego zmian, zgłaszanych wątpliwości co do konstytucyjności tego rozwiązania i formułowanych przez Trybunał Konstytucyjny oraz Naczelny Sąd Administracyjny wniosków co do sposobu stosowania. Kolejne rozstrzygnięcia sądowe, w tym uchwały NSA, nie wieszczą jednak końca problemu, jaki powstaje w związku z obowiązywaniem w Ordynacji podatkowej wskazanego przepisu. Powszechnie coraz częściej sygnalizuje się, że działanie administracji skarbowej jest obliczone jedynie na osiągnięcie skutku w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia, co - jak pokazuje praktyka - budzi istotne wątpliwości tak co do zasadności takich działań, jak i co do sposobu podejmowania czynności i oceny ich skuteczności na gruncie prawa podatkowego. (abstrakt oryginalny)

EN

An important problem, which in various shapes has been coming up in case law, which has often been discussed in literature and, moreover, which has enormous practical importance, is connected with a provision of the Act of 29 August 1997 - Tax Ordinance ('TO') that links the possibility of suspending the period of limitation of a tax liability with the initiation of proceedings in a case of fiscal penal offence or misdemeanour (Article 70(6)(1) TO). Since its entry into force (or even earlier, since the stage of legislative work) until now this provision has been amended, doubts have been raised as to the constitutionality of this solution, while the Constitutional Tribunal and the Supreme Administrative Court have formulated conclusions as to the manner of its application. Yet the subsequent judicial decisions, including resolutions of the Supreme Administrative Court, do not appear to solve the problem that arises in connection with the application of this provision in the TO. But it is more and more commonly pointed out that activities of the fiscal administration are only meant to achieve suspension of the period of limitation, which - as practice has shown - gives rise to major doubts as to the expediency of such actions, the manner in which such actions are taken, and the assessment of their effectiveness from the point of view of tax law. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Administracja skarbowa; Sądownictwo; Postępowanie sądowe; Postępowanie karne

EN

Criminal Law; Treasure administration; Judicature; Legal proceedings; Criminal procedure

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 11
• Strony: 23--34

Twórcy

autor

Dariusz Strzelec

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Banaszak B., O konstytucyjności ustawowej regulacji zawieszenia przedawnienia zobowiązań podatkowych, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2011/1.
• Brzeziński B., O zjawisku nadużycia prawa podatkowego przez administrację skarbową, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 2014/1.
• Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych w trakcie postępowań kontrolnych i podatkowych - analiza praktyki stosowania art. 70 § 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Komentarz do raportu, Toruń 2019.
• Brzeziński B., Szot E., Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. (sygn. P 30/11) w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, "Przegląd Orzecznictwa Podatkowego" 2013/3.
• Brzeziński B., Olesińska A., Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z uwagi na wszczęcie postępowania karnego skarbowego (art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej), "Przegląd Orzecznictwa Podatkowego" 2011/1.
• Doniec U., Koziara A., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego w zakresie decyzji kreujących zobowiązanie podatkowe [w:] Z problematyki funkcji procesu karnego, red. T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2013.
• Dudek T., Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, "Prokuratura i Prawo" 2012/11.
• Etel L., opinia z 8.05.2002 r. w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (IV kadencja, druk sejm. nr 414).
• Gajewska-Kraczkowska H., O prawdziwej funkcji zawieszenia postępowania karnego skarbowego, "Monitor Podatkowy" 2012/4.
• Gomułowicz A., Podatki a etyka, Warszawa 2013.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 2014.
• Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2007.
• Izydorczyk J., Prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa oraz jego stopnie w procesie karnym na podstawie kpk z 1997 r. [w:] Funkcje procesu karnego - księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011.
• Kmiecik R., Dowód ścisły w procesie karnym, Lublin 1983.
• Kremens K., Nowicki K., Skorupka J., Proces karny, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
• Ladziński A., Waśko J., Burczyński T., Waśko W., Kudlek K., Instrumentalne wszczynanie postępowań karnych skarbowych w trakcie postępowań kontrolnych i podatkowych - analiza praktyki stosowania art. 70 § 6 pkt 1 ordynacji podatkowej. Raport podsumowujący wyniki badania danych uzyskanych w trybie dostępu do informacji publicznej, Toruń 2019.
• Lewczyk P., Zakres związania sądu karnego decyzją podatkową, "Przegląd Sądowy" 2013/4.
• Łabuda G., Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, "Prokuratora i Prawo" 2011/3.
• Stankiewicz P., 21 polskich grzechów głównych, Warszawa 2018.
• Strzelec D., Gromadzenie informacji podatkowych przez organy Krajowej Administracji Skarbowej, "Przegląd Podatkowy" 2017/5.
• Strzelec D., Ocena legalności materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie karnej na potrzeby postępowania podatkowego, "Przegląd Podatkowy" 2020/8.
• Szyprowski B., Uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa jako faktyczna przesłanka wszczęcia postępowania przygotowawczego, "Prokuratura i Prawo" 2006/3.
• Wilk L., Zagrodnik J., Prawo i proces karny skarbowy, Warszawa 2019.