Prawne uwarunkowania zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego

• Autorzy: Janusz Sarnowski

Warianty tytułu

Legal Basis for Finance Management in Territorial Self-Government Units

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza najważniejszych uwarunkowań prawnych w zakresie zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego. Zarządzanie finansami JST jest unormowane wieloma przepisami prawnymi. Nieprzestrzeganie ustalonych przez ustawodawcę norm prawnych w zakresie gospodarki finansowej skutkować może pociągnięciem do odpowiedzialności dyscyplinarnej lub karnej. Jak wynika z badań, do najczęściej stwierdzanych naruszeń obszarów norm prawnych należą inwentaryzacja i sprawozdawczość budżetowa, zamówienia publiczne, zaciąganie zobowiązań, kontrola zgodności operacji finansowych z planem finansowym. Przeprowadzona analiza potwierdziła opinie o dość liberalnym traktowaniu przez komisje orzekające sprawców naruszeń dyscypliny finansów publicznych. W ponad połowie przypadków odstąpiono od wymierzania kary, a wśród wymierzonych kar dominuje sankcja o najniższym stopniu dolegliwości, jakim jest upomnienie. Mimo dość liberalnego traktowania sprawców naruszeń obowiązujących norm prawnych w zakresie gospodarki finansowej w ciągu ostatnich dziesięciu lat można zaobserwować tendencję spadkową wskaźnika liczby stwierdzonych naruszeń dyscypliny finansów publicznych.(abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the paper is an examination of critical legal conditions related to finance management in territorial self-government units. Management of finance in territorial self-government units is regulated by numerous legal regulations. Failure to respect legal standards set up by the legislator with respect to finance management may cause disciplinary or penal prosecution. Studies show that the most frequently ascertained violations concerning legal aspects comprise: budgetary inventory and reporting; public procurement; commitment of expenditures; verification of the conformity of financial operations with the financial plan. The conducted study has confirmed the general opinion that Adjudication Committees treats perpetrators of breaches to public finance discipline in a rather liberal way. In more than a half of cases no penalties have been in fact exercised, and the most frequently imposed penalties constituted a sanction with the lowest degree of severity, and namely a formal warning. Despite such a rather liberal treatment of perpetrators of breaches to the binding legal standards in finance management, the number of violations to the public finance discipline was found to be dropping in the past few decades.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie finansami; Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Finanse publiczne; Dyscyplina finansów publicznych

EN

Financial management; Local government units; Public finance; Public finance discipline

• Czasopismo: Nowoczesne Systemy Zarządzania
• Rocznik: 2019
• Tom: 14
• Numer: nr 1
• Strony: 185--200

Twórcy

autor

Janusz Sarnowski

• Wyższa Szkoła Biznesu i Zarzadzania w Ciechanowie

Bibliografia

• Babczuk A., Talik A., Robaczyński W. (red.), 2015, Dyscyplina finansów publicznych. Podstawy i zakres odpowiedzialności, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Borowska K., Kościńska-Paszkowska A., 2009, Niektóre bariery w dochodzeniu odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Uwagi de lege ferenda i de lege lata, "Finanse Komunalne", nr 1-2.
• Borowska K., Kościńska-Paszkowska A., Bolek T., 2012, Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
• Bożek W., 2015, Odstąpienie od wymierzenia kary oraz efektywność kar w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, "Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu", nr 2(3).
• Jastrzębska M., 2012, Finanse jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Kosikowski C., 2006, Odpowiedzialność za naruszenie reżimu prawnego finansów publicznych, "Państwo i Prawo", nr 12.
• Kościńska-Paszkowska A., Bolek T., 2013, Katalog naruszeń dyscypliny finansów publicznych jako odzwierciedlenie podstawowych zasad zarządzania finansami publicznymi, [w:] M. Smaga, M. Winiarz (red.), Dyscyplina finansów publicznych. Narzędzie prawidłowej gospodarki sektora publicznego, Wydawnictwo Publicus, Kraków.
• Kożuch A., 2008, Zmiany w zarządzaniu finansami lokalnymi, "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 65.
• Lipiec-Warzecha L., 2012, Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Ochmańska L., Jarząbek T., 2011, Praktyczny podręcznik rachunkowości i zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego: wzory obowiązujących dokumentów, Grupa Ergo, Wrocław.
• Ogonowska A., 2015, Wina w postępowaniu w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych a wina w postępowaniu karnym, "Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM", nr 5.
• Robaczyński T., Gryska P., 2006, Dyscyplina finansów publicznych. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie działania organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz organów właściwych do wypełniania funkcji oskarżyciela (t.j. DzU 2019 poz. 189).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie rejestru prowadzonego przez Główną Komisję Orzekającą w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych (t.j. DzU 2013 poz. 933).
• Rudzka-Lorentz Cz., Sierak J., 2003, Zarządzanie finansami w gminach, [w:] H. Sochacka-Krysiak (red.), Zarządzanie gospodarką i finansami gminy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Salachna J., 2005, Zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych a legalne pojęcie środków publicznych - wybrane aspekty, "Finanse Komunalne", nr 6.
• Smaga M., Winiarz M. (red.), 2013, Dyscyplina finansów publicznych. Narzędzie prawidłowej gospodarki sektora publicznego, Wydawnictwo Publicus, Kraków.
• Sprawozdania z działalności Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych oraz zbiorcze sprawozdania z działalności komisji orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych pierwszej instancji z lat 2008-2017.
• Szelerski P., 2017, Naruszenia dyscypliny finansów publicznych na przykładzie wybranych orzeczeń GKO, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. DzU 2019 poz. 1440).
• Wyrębek H., 2010, Zarządzanie finansami jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gminy, "Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie. Finanse i Marketing", nr 4 (53).
• Zioło M., 2013, Instrumenty zarządzania finansami w jednostkach samorządu terytorialnego i ich ocena. Wyniki badania ankietowego gmin, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług", nr 108.
• Biuletyn orzecznictwa (dostęp: 10.11.2018), http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/dyscyplina-finansow-publicznych/biuletyn-orzecznictwa.
• Podstawowe zagadnienia (dostęp: 03.11.2018), https://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/dyscyplina-finansow-publicznych/podstawowe-zagadnienia.

Identyfikatory

DOI

10.37055/nsz/129549