Cień cyfrowy - "zacienione" elementy fandomów internetowych

• Autorzy: Olga Kosińska

Warianty tytułu

Digital Shadow - "Shady" Elements of Internet Fandoms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Bez względu na to, czy można mówić o formalnej strukturze, hierarchii, wyodrębnieniu z otoczenia etc., występowanie procesów organizacyjne niesie zatem ze sobą zdolność do wytwarzania i kumulowania cienia organizacyjnego. Jest on rezultatem przede wszystkim jednego z trzech typów działań występujących w organizacjach: przemocy, kontroli oraz zaniedbania. Celem niniejszego artykułu jest zatem przede wszystkim identyfikacja oraz opis "zacienionych" elementów powstających jako rezultat wymienionych powyżej trzech elementów we współczesnych, niestandardowych formach organizacyjnych na przykładzie fandomów internetowych. Fandom określić należy jako wirtualną wspólnotę, zogniskowaną wokół wspólnych zainteresowań oraz celów, do której przynależność nabywa się poprzez określenie samego siebie jako fana danego zjawiska kulturowego oraz po uznaniu za takiego przez innych fanów, a więc także po nawiązaniu pewnych relacji z innymi fanami (Peacey 2020). Sprawia to, że członkostwo w fandomie ma w sobie zawsze pewien element performatywny, a wspólnota ta pozbawiona jest jednoznacznego wyodrębnienia z otoczenia. Artykuł oparty jest na analizie literatury przedmiotu i składa się z dwóch zasadniczych części - w pierwszej z nich scharakteryzowano zjawisko współczesnego fandomu oraz wskazano na zagadnienia organizacyjne. W drugiej części na jego przykładzie wskazano na wyłanianie się cienia w niesformalizowanych procesach organizacyjnych w konsekwencji trzech typów działań - przemocy, kontroli oraz zaniedbania. Tekst zamyka podsumowanie rozważań oraz wskazanie znaczenia pogłębionych analiz w tym zakresie. (fragment tekstu)

EN

Contemporary socio-economic changes affect organizations and management. Management processes more and more often concern spheres and groups that go beyond the "traditional" understanding of the organization. Among them are online communities such as fandoms. Along with the process of organizing, the organizational shadow is emerging. Organizational shadow is defined as "a set of unacceptable features, tendencies, aspirations rejected in the process of socialization" (Kostera 2014, s. 24), the appearance and functioning of which is negated or hidden within the organization. Fandoms are governed by slightly different rules, often more variable and more difficult to identify than in formal organizations. That does not make them free from "shady" elements such as certain people, activities, features and values that do not match the current shape of the community. The article describes fandoms as new, informal organizational forms and subjects of management processes, and then identifies examples of the emergence of organizational shadow within them. These are three main causes of such a shadow manifestation - excessive control (e.g. of the forum moderator), undisclosed actions of administrators of the internet platform used by the group, as well as negligence (e.g. forgetting someone's contribution to the project). The conclusions indicate the need for a further, in-depth identification of the elements influencing the development of the shadow in non-standard organizational forms. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo wirtualne; Zarządzanie przedsiębiorstwem; Kultura organizacyjna; Procesy organizacyjne

EN

Virtual enterprise; Enterprise management; Organisational culture; Organisational processes

• Czasopismo: Zarządzanie w Kulturze
• Rocznik: 2020
• Tom: 21
• Numer: z. 4 Cień organizacyjny: Ukryte obszary zarządzania w kulturze
• Strony: 361--374

Twórcy

autor

Olga Kosińska

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Bachórz A. i in. (2014), Punkty styczne: między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa, Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej, http://repozytorium.ikm.gda.pl/items/show/108 [odczyt: 8.09.2020].
• Bértholo J. (2013), The Shadow in Project Management, "Procedia - Social and Behavioral Sciences", No. 74, s. 358-368.
• Ćwikła M. (2020), Wademekum. Budowanie publiczności teatralnej w sieci, Wrocław, https:// kultura.uj.edu.pl/documents/18091666/29368678/WADEMEKUM_budowanie_publicznosci_ teatralnej_w_sieci_MCwikla.pdf/f6fd1753-9272-48ce-b7a0-11b085646573 [odczyt: 14.09.2020].
• Dijk J. van (2010), Społeczne aspekty nowych mediów. Analiza społeczeństwa sieci, Warszawa: PWN.
• Jemielniak D., Przegalińska A. (2020), Społeczeństwo współpracy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Jung C.G. (1976), Cień, [w:] tegoż, Archetypy i symbole, Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik, s. 63-68.
• Google otrzymało wnioski o usunięcie 2,4 miliona adresów URL. Trzy lata "Prawa do Bycia Zapomnianym", https://www.forbes.pl/technologie/prawo-do-bycia-zapomnianym-winternecie- usuniecie-danych-z-wyszukiwarki/ln985gj [odczyt: 8.09.2020].
• Grudzewski W.M., Hejduk I.K. (2011), Przedsiębiorstwo przyszłości. Zmiany paradygmatów zarządzania, "Master of Business Administration", nr 1 (116), s. 95-111.
• Haughton J. (2020), "They F*cking Own This Sh*t. They're Running It": Are Music Fandoms Organizations?, https://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2467&contex t=scripps_theses [odczyt: 10.09.2020].
• Kostera M. (2014), Studium przypadku a edukacja zarządzania, [w:] M. Kostera (red.), O zarządzaniu - historie niezwykłe. Studia przypadku z zarządzania humanistycznego, Warszawa: Wydawnictwo Difin, s. 15-31.
• Kreft J. (2019), Władza algorytmów. U źródeł potęgi Google i Facebooka, Kraków: WUJ.
• Laloux F. (2015), Pracować inaczej. Nowatorski model organizacji inspirowany kolejnym etapem rozwoju ludzkiej świadomości, Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
• Lisowska-Magdziarz M. (2017), Fandom dla początkujących. Część I. Społeczność i wiedza, Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej.
• Mrówka R. (2013), Ewolucja modeli organizacji - od hierarchii do hiperarchii, [w:] tegoż, Organizacja hiperarchiczna - czynniki krępujące, geneza modelu, zarządzanie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, s. 63-134,http://web.sgh.waw.pl/~rmrowka/Publikacje/Rafal%20 Mrowka%20-%20Organizacja%20hiperarchiczna.pdf [odczyt: 8.09.2020].
• Pariser E. (2012), The Filter Bubble: What The Internet Is Hiding From You, London: Penguin Books.
• Peacey B. (2020), You're the Only One Who Knows My True Identity: How Fandoms Create New Identities for Constructed Language Learners, https://open.library.ubc.ca/cIRcle/collections/ ubctheses/24/items/1.0394130 [odczyt: 10.09.2020].
• Plunkett L. (2019), Elon Musk Doesn't Learn, Posts Uncredited Artwork, Deletes Tweet, https:// kotaku.com/elon-musk-doesnt-learn-posts-uncredited-artwork-delet-1835562881 [odczyt: 10.09.2020].
• Rifkin J. (2016), Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych, Warszawa: Wydawnictwo Studio EMKA.
• Siuda P. (2010), Jednostkowe aspekty bycia fanem, "Kultura i Edukacja", nr 4 (78), s. 74-94.
• Sorell T. (2015), Human Rights and Hactivism: The Cases of Wikileaks and Anonymous, "Journal of Human Rights Practice", Vol. 7, Issue 3, s. 391-410.
• Stańczyk S., Sus-Januchowska A. (2005), Organizacja przyszłości - wyjaśnienie podstawowych kategorii epistemologicznych, [w:] A. Stabryła (red.), Innowacyjność we współczesnych organizacjach, Kraków: Wydawnictwo AE, s. 237-246.
• Tapscott D., Williams A.D. (2011), Makrowikinomia. Reset świata i biznesu, Warszawa: Wydawnictwo Studio EMKA.
• Taylor A. (2014), The People's Platform: Taking Back Power and Culture in the Digital Age, London: Fourth Estate.
• Warner M., Witzel M. (2005), Zarządzanie organizacją wirtualną, Kraków: Wydawnictwo Oficyna Ekonomiczna.
• Czym innym jest bowiem celowa i świadoma walka o prawo do bycia zapomnianym w internecie, a więc o usunięcie swoich danych z wyszukiwarek (Google otrzymało... 2020).

Identyfikatory

DOI

10.4467/20843976ZK.20.028.13046