Możliwości rozwoju Uniwersytetów Trzeciego Wieku jako organizacji wspierających osoby starsze

• Autorzy: Sebastian Kubala , Magdalena Zając-Sawicka

Warianty tytułu

Opportunities for the Development of Third Age Universities as Organizations Supporting the Elderly

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel: Głównym celem pracy była prezentacja możliwości, jakie niosą ze sobą Uniwersytety Trzeciego Wieku w stosunku do osób starszych oraz gospodarki kraju. W pierwszym etapie badań sprawdzono, czy istnieją czynniki mogące wpływać na liczbę osób uczestniczących w zajęciach organizowanych przez UTW. W związku z tym zbadano zależności przyczynowe pomiędzy liczbą osób uczestniczących w zajęciach organizowanych przez UTW a liczbą UTW, liczbą osób aktywnych zawodowo w wieku 50+ oraz liczbą emerytów i rencistów. Okres badawczy odnosił się do roku 2017. Drugi etap badań odnosił się do określenia możliwości związanych z rozwojem UTW jako organizacji, które wspierają osoby starsze. Materiały i metody: W badaniu posłużono się wskaźnikiem korelacji rang Spearmana. W tym celu wykorzystane zostały materiały źródłowe i publikacje Głównego Urzędu Statystycznego dla poszczególnych województw dotyczące liczby uniwersytetów oraz słuchaczy. Przeanalizowana została również literatura i dane związane z działalnością Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Na podstawie Rządowego programu i Raportu dotyczącego Uniwersytetów Trzeciego Wieku określono możliwości związane z rozwojem jednostek jako organizacji, które wspierają osoby starsze. Wyniki i wnioski: Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują powszechność działania uniwersytetów w Polsce w roku 2017. Z danych wynika, że w tym samym roku na terenie kraju działało 2076 jednostek. Analiza danych statystycznych potwierdza, że zależność pomiędzy liczbą osób studiujących na Uniwersytetach Trzeciego Wieku a wzrostem liczby tego typu jednostek, jak również liczbą osób, które zostają aktywne zawodowo w wieku 50+ i osobami na emeryturze bądź rencie jest statystycznie istotna. Idea tworzenia Uniwersytetów Trzeciego Wieku to sposób, w którym następuje upodmiotowienie i ograniczenie marginalizacji osób starszych. Uniwersytety Trzeciego Wieku stwarzają wiele możliwości mogących wpływać na poprawę jakości życia, czy też wzrost świadomości i aktywności fizycznej. Dodatkowo, funkcjonowanie tego typu jednostek może przyczyniać się do rozwoju gospodarki krajowej, co stanowi jeden z argumentów, iż działania podejmowane na rzecz osób starszych powinny być traktowane priorytetowo. (abstrakt oryginalny)

EN

Aim: The main aim of the study was to present the opportunities posed by Universities of the Third Age in relation to elderly people and the country's economy. In the first stage of the study examined whether there are factors that could affect the number of people participating in activities organized by UTA. Therefore, it was examined causal relationships between the number of people participating in the classes organized by the Universities of the Third Age and the number of UTA, the number of professionally active people aged 50+ and the number people with retirement or pension. The research period referred to 2017. The second stage of the study referred to the identification of opportunities related to the development of UTA as an organization that supports the elderly people.

Material and Methods: The study used the Spearman rank correlation index. For this purpose, source materials and publications of the Central Statistical Office for individual voivodships were used regarding the number of universities and graduate students. Consideration was also literature and data related to the activities of the Universities of the Third Age. On the basis of the Government Program and Report on Third Age Universities, possibilities related to the development of individuals as organizations that support the elderly are defined.

Results and conclusions: The results of the analyzes show the universality of operation of universities in Poland in 2017. The data shows that in the same year in the country operated 2076 universities.The analysis of statistical data confirms that the relationship between the number of students at Universities of the Third Age and the increase in the number of such universities, as well as the number of people who are professionally active at the age of 50+ and people with retirement or pension is statistically significant. The idea of creating Universities of the Third Age is the way in which empowerment and limiting the marginalization of elderly. Universities of the Third Age create many opportunities that can improve the quality of life or increase awareness and physical activity. In addition, the functioning of these types of universities may contribute to the development of the national economy, which is one of the arguments that actions undertaken for the benefit of older people should be treated as a priority. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Uniwersytet Trzeciego Wieku; Edukacja

EN

Elderly people; University of the Third Age; Education

• Czasopismo: Problems of Economics and Law
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 2
• Strony: 1--13

Twórcy

autor

Sebastian Kubala

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Magdalena Zając-Sawicka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• [1] TOWALSKI R. Rozwój sektora gospodarki społecznej w krajach Unii Europejskiej. Wnioski dla Polski, Warszawa: mimeo; 2004.
• [2] HAUSNER J. (2007), Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki. Ekonomia społeczna. 2007; 1(1): 9-14.
• [3] Raport Uniwersytet Trzeciego Wieku jako odpowiedź na potrzeby środowiska osób starszych, http://www.fpnp.pl/pdf/raport_uniwersytet_trzeciego_wieku.pdf.
• [4] SZLUZ A.M. (2016), Umocowania prawne polskich uniwersytetów trzeciego wieku. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia. 2016; 1: 163-171. DOI: 10.17951/j.2016.29.1.163.
• [5] RICHERT-KAŹMIERSKA A., FORKIEWICZ M. (2013), Kształcenie osób starszych w koncepcji aktywnego uczenia się. Studia Ekonomiczne, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. 2013; 131: 127-139.
• [6] BORCZYK W., NALEPA W., KNAPIK B., KNAPIK W. Standardy działania uniwersytetów trzeciego wieku w Polsce. Nowy Sącz: Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń UTW. Fundacja Rozwoju Ziem Górskich; 2014.
• [7] BORCZYK W. (2012), Sytuacja osób starszych w kontekście doświadczeń Uniwersytetów Trzeciego Wieku, http://www.wrzos.org.pl/download/ Ekspertyza_2_ASOS.pdf (dostęp na dzień: 19.03.2019 r.).
• [8] Rządowy program na rzecz aktywności społecznej osób starszych na lata 2012-2013, 2012. Załącznik do uchwały nr 137 Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2012 r., Warszawa.
• [9] SKIBIŃSKA E. (2007), Proces kształcenia seniorów. Rocznik Andragogiczny. 2007; 2007: 57-80.
• [10] ADAMIEC J. (2012), Polityka przedłużania aktywności zawodowej osób starszych. Studia BAS. 2012; 2(30): 151-168.
• [11] Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce 2012. Instytut pracy i spraw socjalnych, Warszawa 2012.
• [12] PRAUZNER T. (2011), LifeLong Learning - edukacja na całe życie. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Edukacja Techniczna i Informatyczna. 2011; 6: 163-170.
• [13] HALICKA M. Satysfakcja życiowa ludzi starszych. Białystok: Akademia Medyczna Białystok; 2004.
• [14] KRYSZKIEWICZ CZ. Aktywne życie seniorów warunkiem pomyślnego starzenia się, [w:] STEUDEN S., MARCZUK M. (red.), Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL; 2006.
• [15] LEJA K. Uniwersytet organizacją służącą otoczeniu, [w:] LEJA K. (red.), Społeczna odpowiedzialność uczelni. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej; 2005.
• [16] KOZIEŁ D., TRAFIAŁEK E. (2007), Kształcenie na Uniwersytetach Trzeciego Wieku a jakość życia seniorów. Gerontologia Polska. 2007, 15(3): 104-108.