Samorząd zawodowy jako wyraz decentralizacji władzy publicznej

• Autorzy: Joanna Smarż

Warianty tytułu

Professional Self-Government As an Expression of Decentralization of Public Authority

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest ukazanie samorządu zawodowego - jako jednej z form decentralizacji władzy publicznej - który funkcjonuje w państwie obok samorządu terytorialnego. Celem artykułu jest analiza podobieństw i różnic między tymi samorządami poprzez wskazanie, jak wiele ich łączy, a przede wszystkim, jak silne, konstytucyjne jest ich umocowanie. Analizując proces tworzenia samorządu zawodowego, autorka zauważa, że samorząd zawodowy był tworzony na wzór samorządu terytorialnego, który powstał od niego znacznie wcześniej. Mimo istnienia pewnych różnic, oba rodzaje samorządu są nieodzownym elementem zdecentralizowanej administracji publicznej. Dlatego też samorząd zawodowy, obok samorządu terytorialnego, powinien być traktowany jako najwyższa forma oraz sposób wykonywania władzy publicznej przez obywateli i dla obywateli. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents professional self-government as one of the forms of decentralization of public authority, which functions in the state alongside territorial self-government. The objective of the article is to analyse the similarities and differences between these self-governments by showing how much they have in common and primarily, how strong their constitutional authorization is. When analysing the process of establishing a professional self-government, the author notes that professional self-government was created in the style of territorial self-government, which emerged much earlier than it. Despite some differences, both types of self-government are an important element of decentralized public administration. That is why, next to the territorial self-government, the professional self-government should be treated as the highest form and method of exercising public authority by citizens and for citizens. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd zawodowy; Samorząd terytorialny; Samorządność; Decentralizacja

EN

Professional self-government; Local government; Self-government; Decentralization

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 1-2
• Strony: 62--74

Twórcy

autor

Joanna Smarż

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. K. Pułaskiego w Radomiu

Bibliografia

• Antkowiak P., Samorząd zawodowy w Polsce, Warszawa-Poznań 2012.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1999.
• Bigo T., Prawo administracyjne. Część ogólna, Lwów 1932.
• Bigo T., Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928.
• Byjoch K., Sulimierski J., Tarno J.P., Samorząd terytorialny po reformie ustrojowej państwa, Warszawa 2000.
• Cherka M., Decentralizacja - czy "reaktywacja" pojęcia jest groźna?, "Studia Iuridica" 2004/XLIII.
• Cherka M., Ustrojowy model wykonywania administracji publicznej a relacje kontroli i nadzoru (na przykładzie samorządów zawodowych), "Kontrola Państwowa" 2006/3.
• Prawo administracyjne. Część ogólna, red. M. Chmaj, Warszawa 2004.
• Dąbek D., Zimmermann J., Decentralizacja poprzez samorząd terytorialny w ustawodawstwie i orzecznictwie pokonstytucyjnym [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005.
• Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce, red. R. Budzisz, B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, LEX 2019.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2016.
• Fundowicz S., Decentralizacja administracji publicznej, Lublin 2005.
• Granat M., Uwagi o statusie samorządów zawodowych - reprezentantów osób wykonujących zawody zaufania publicznego, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2004/12.
• Grelowski Z., Samorząd specjalny - gospodarczy - zawodowy - wyznaniowy według obowiązujących ustaw w Polsce, Katowice 1947.
• Hausner J., Długosz D., Tezy w sprawie zawodów zaufania publicznego [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny - korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, Warszawa 2002.
• Izdebski H., Historia administracji, Warszawa 1996.
• Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2011.
• Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2000.
• Jakubczak J., Opinia prawna w sprawie możliwości przenoszenia swoich kompetencji przez organ samorządu zawodowego na podstawie doktryny prawa i judykatury dotyczącej organów władzy publicznej, Warszawa 22.09.2006 r.
• Jaroszyński M., Rozważania ideologiczne i programowe na temat samorządu, Warszawa 1936.
• Jaworski W.L., Projekt konstytucji, Kraków 1928.
• Karpiuk M., Istota decentralizacji administracji publicznej, "Przegląd Prawno-Ekonomiczny" 2009/8.
• Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1946.
• Kiczka K., Kieres L., Kocowski T., Szydło M., Ustrój i zadania administracji gospodarczej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 8A, Publiczne prawo gospodarcze, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2018.
• Kmieciak R., Z badań nad samorządem zawodowym w Polsce, Poznań 2010.
• Kmieciak R., Ustrój i zadania samorządu zawodowego [w:] Samorząd w Polsce. Istota. Formy. Zadania, red. S. Wykrętowicz, Poznań 2008.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, red. L. Garlicki, Warszawa 2014.
• Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław 1998.
• Kotulski M., Samorząd zawodowy Instytucje współczesnego prawa administracyjnego, Kraków 2002.
• Kulesza M., Pojęcie zawodu zaufania publicznego [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny - korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, Warszawa 2002.
• Kumaniecki K.W., Wasiutyński B., Panejko J., Polskie prawo administracyjne w zarysie, cz. II, Kraków 1929.
• Leoński Z., Ustrój i zadania samorządu terytorialnego w Polsce, Poznań 1994.
• Leoński Z., Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2006.
• Mill J.S., O wolności [w:] Antologia tekstów dotyczących praw człowieka. Księga jubileuszowa Rzecznika Praw Obywatelskich, t. 3, red. J. Zajadło, Warszawa 2008.
• Mrożek J., Samorząd zawodowy a pojęcie administracji publicznej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2019/2.
• Niewiadomski Z., Szreniawski J., Zarys ustroju administracji lokalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 1991.
• Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
• Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2004.
• Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paryż 1926.
• Pawłowski S., Ustrój i zadania samorządu zawodowego w Polsce, Poznań 2009.
• Popławska E., Zasada pomocniczości (subsydiarności) [w:] Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Popławska E., Zasada pomocniczości w projekcie Konstytucji RP, "Jurysta" 1997/4.
• Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2010.
• Rabska T., Podstawowe pojęcia organizacji administracji [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1, red. J. Starościak, Ossolineum 1977.
• Rączka P., Nadzór nad samorządem zawodowym, Toruń 1999.
• Rączka P., Samorząd architektów [w:] Prawo do dobrej administracji, red. Z. Niewiadomski, Z. Cieślak, Warszawa 2003.
• Safjan M., Bosek L., Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1-86, Legalis 2016.
• Sagan S., Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2004.
• Sarnecki P., Pojęcie zawodu zaufania publicznego (art. 17 ust. 1 Konstytucji) na przykładzie adwokatury [w:] Konstytucja, wybory, parlament, red. L. Garlicki, Warszawa 2000.
• Skrzydło J., Zawody zaufania publicznego - demokracja - praworządność (Wykład otwierający ogólnopolską konferencję przedstawicieli zawodów zaufania publicznego), Łódź 29.09.2007 r.
• Smarż J., Definiowanie pojęcia "zawód zaufania publicznego", "Studia Prawnicze PAN" 2012/3.
• Smarż J., Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa jako samorząd zawodu zaufania publicznego, Lublin 2013.
• Smoktunowicz E., Prawo zrzeszania się w Polsce, Warszawa 1992.
• Snażyk Z., Szafrański A., Publiczne prawo gospodarcze, Warszawa 2018.
• Starościak J., Decentralizacja administracji, Warszawa 1960.
• Starościak J., Prawo administracyjne, Warszawa 1975.
• Stępień J., Głos w dyskusji [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny - korporacyjna reglamentacja versus wolność wykonywania zawodu, Warszawa 2002.
• Strzyczkowski K., Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2010.
• Szpor A., Państwo a subsydiarność jako zasada prawa w UE i w Polsce, "Samorząd Terytorialny" 2001/1-2.
• Szreniawski J., Prawo administracyjne. Część ogólna, Lublin 1994.
• Szydło M., Kompetencje publicznoprawne samorządów zawodowych, "Samorząd Terytorialny" 2002/3.
• Tabernacka M., Zakres wykonywania zadań publicznych przez organy samorządów zawodowych, Wrocław 2007.
• Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2008.
• Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002.
• Wilczyński P., Podmioty niepubliczne w sferze administracji publicznej, "Państwo i Prawo" 2002/2.
• Wykrętowicz S., Rozwój samorządu korporacyjnego jako zdecentralizowanej administracji publicznej [w:] Z badań nad samorządem zawodowym w Polsce, red. R. Kmieciak, Poznań 2010.
• Wykrętowicz S., Samorząd jako wyraz demokracji obywatelskiej [w:] Samorząd w Polsce. Istota. Formy. Zadania, red. S. Wykrętowicz, Poznań 2008.
• Wytrążek W., Środki nadzoru nad samorządem terytorialnym, "Prawo-Administracja-Kościół" 2004/3.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Kraków 2005.
• Znamierowski C., Wiadomości elementarne o państwie, Poznań 1946.