Zygmunt Zawirski wśród inżynierów i organizatorów - część 1

• Autorzy: Alojzy Czech

Warianty tytułu

Zygmunt Zawirski among Engineers and Organisers : Part 1

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Profesor uniwersytetów w Poznaniu i Krakowie, był jednym z najbardziej znaczących filozofów nauki w Polsce lat międzywojennych. Zajmował się logiką współczesną i jej zastosowaniami, metodologią nauk przyrodniczych, pisał rozprawy historyczno-filozoficzne. Ale w swoim oddanym nauce i nauczaniu życiu miał także krótką choć bliską współpracę ze środowiskiem techniczno-organizatorskim. Dotyczyła ona zastosowań psychologii do pracy zawodowej w przemyśle. Jego autorstwa był mało dziś znany artykuł kierowany do świata techników i inżynierów, wyprowadzający dążenia psychotechników z różnych koncepcji psychologii doświadczalnej. W następstwie powierzona została Zawirskiemu rola organizatora i kierownika pracowni psychotechnicznej dla młodzieży rękodzielniczej z misją prowadzenia poradnictwa zawodowego.. Działo się to we Lwowie w latach 1926-1928. O tych dokonaniach informował na II Zjeździe Polskim Naukowej Organizacji w 1928 roku w Warszawie. Kooperacja ze środowiskiem organizatorskim została jednak przerwana ze względu na powołanie Zawirskiego na Katedrę Teorii i Metodologii Nauk w Uniwersytecie Poznańskim, jakkolwiek ciągiem dalszym zainteresowań psychologią praktyczną były jeszcze tłumaczenia literatury z tej dziedziny z języka francuskiego. Artykuł przedstawia naukową sylwetkę Zawirskiego jako filozofa nauki, logika i metodologa w kontekście jego związków poprzez psychologię i psychotechnikę ze środowiskiem inżynierów. (abstrakt autora)

EN

Professor of universities in Poznań and Cracow, one of the most meaningful philosophers of science in Poland in the time between the world wars. He was dealing with contemporary logic and its applications and methodology of natural science; also, he was the author of historical essays in philosophy. However, even in such a busy life of his, devoted to scientific works and teaching, he marked short though very close co-operation with technological and organisational circles. The subject matter of this co-operation was application of psychology in professional work in the industry. Professor Zawirski wrote an article, not very popular today, addressed to the world of technologists and engineers, touching on psychotechni-cians' efforts representing various concepts of empirical psychology. This article appeared fruitful: professor Zawirski was entrusted with the function of the organiser and head of the psychotechnical laboratory for young artisans and given a mission to carry out vocational advice service. That history happened in Lviv, between 1926 and 1928. He was speaking about these achievements at the 2ndPolish Congress of Scientific Management in Warsaw in 1928. The co-operation with the organisational circles was interrupted as a result of appointing Zawirski a Head of the Theory and Methodology of Science Chair at the University of Poznań. Nevertheless, his continued interest in practical psychology expressed itself in his translations of French literature on this matter. The paper describes scientific personality of professor Zawirski, a philosopher of science, logician and methodologist with the forgotten episode of his connections with psychology and psychotechnics presented among engineers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie; Historia; Filozofia nauki; Psychologia; Biografie

EN

Management; History; Philosophy of science; Psychology; Biography

• Czasopismo: Przegląd Organizacji
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 12
• Strony: 37--43

Twórcy

autor

Alojzy Czech

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• [1] Archiwum UAM w Poznaniu, sygn. 152/32.
• [2] Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. S/II/619.
• [3] Barylski A. (2013), Profesor Edward T. Geisler, "Pismo Politechniki Gdańskiej", Nr 7, s. 51-55.
• [4] Baumgarten F. (1922), Psychotechnika gospodarcza, "Ruch Filozoficzny", t. VII, Nr 1-2-3, s. 1-9.
• [5] Baumgarten F. (1930), Badania uzdolnień zawodowych, przeł. J. Saloni, "Książnica - Atlas", Lwów-Warszawa.
• [6] Bocheński J. (1993), Wspomnienia, Philed, Kraków.
• [7] Galeński W. (1948), Zygmunt Zawirski wspomnienie pośmiertne, "Życie Nauki", t. VI, nr 31-32, lipiec-sierpień.
• [8] Gawecki B.J. (1948), Zygmunt Zawirski (1882-1948), "Przegląd Filozoficzny", r. 44, z. 4, s. 436-443.
• [9] Geisler E.T. (1926), Psychotechnika, jej cele i drogi, "Czasopismo Techniczne", r. 44, Nr 10 , s. 154-162.
• [10] Hajduk Z. (2011), Zawirski Zygmunt Michał, [w:] Encyklopedia Filozofii Polskiej, t. 2, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin.
• [11] Ingarden R. (1948), Wspomnienie o prof. Zawirskim, "Dziennik Literacki" dodatek do "Dziennika Polskiego", Kraków, R. 1948/2, Nr 18, s. 7.
• [12] Jadacki J.J. (1998), Orientacje i doktryny filozoficzne: z dziejów myśli polskiej, Wydział Filozofii i Socjologii UW, Warszawa.
• [13] Jadczak R. (1993), Lwowski i poznański okres w działalności naukowej Zygmunta Zawirskiego, "Edukacja Filozoficzna", Vol. 16, s. 197-205.
• [14] Martyniak Z. (1993), Prekursorzy nauki organizacji i zarządzania, Wyd. 2, PWE, Warszawa.
• [15] Pieter J. (1976), Historia psychologii, Wyd. 3, PWN, Warszawa.
• [16] Politechnika Lwowska, jej stan obecny i potrzeby (1932), staraniem Grona Profesorów, Lwów.
• [17] Rzepa T., Dobraczyński B. (2009), Historia polskiej myśli psychologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [18] Słownik psychologów polskich (1992), pod red. E. Kosnarewicz, T. Rzepy i R. Stachowskiego, Wydawnictwo UAM, Poznań.
• [19] Szumilewicz-Lachman I. (1994), Zygmunt Zawirski, His Life and Work, Kluwer Academic Publ., Dordrecht-Boston-London.
• [20] Taylor F. (1922) Zasady organizacji naukowej zakładów przemysłowych, 2 wyd., Wydawnictwo "Ligi Pracy", Warszawa.
• [21] Woleński J. (1985), Filozoficzna szkoła lwowsko-warszaw-ska, PWN, Warszawa.
• [22] Zamecki S. (1977), Koncepcja nauki w szkole lwowsko--warszawskiej, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków--Gdańsk.
• [23] Zawirski Z. (1909), Ilość praw kojarzenia przedstawień, [w:] "Sprawozdanie Dyrekcji C.K. II Gimnazjum w Rzeszowie za rok szkolny 1909", Rzeszów.
• [24] Zawirski Z. (1926), Podstawy psychotechniki i jej rozwój, "Czasopismo Techniczne", R. 44, Nr 10, s. 149-154.

Identyfikatory

DOI

10.33141/po.2020.12.05