Struktura rodziny górnośląskiej z perspektywy badań socjologicznych

• Autorzy: Ewa Budzyńska

Warianty tytułu

The Structure of the Upper Silesian Family from Sociological Researches Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opisując rodzinę, nie można zapominać, że przynależąc do szerszej struktury społecznej w określonym czasie historycznym, jest ona naznaczona kulturą danej epoki, klasy/warstwy społecznej, regionu, narodu. Zachodzące dwustronne powiązania pomiędzy rodziną i społeczeństwem/państwem powodują, że zmiany dokonujące się w makrostrukturze wpływają na kształt rodziny, ale też przekształcenia zachodzące w coraz większej liczbie rodzin wpływają na funkcjonowanie szerszych struktur społecznych. Z tych względów, jeśli wiemy już, jak fundamentalne znaczenie dla rozwoju jednostek i społeczeństwa ma rodzina, warto podejmować naukowe badania nad dokonującymi się w niej przemianami, a na podstawie uzyskanej diagnozy tworzyć politykę mającą na celu wspieranie rodzin w wypełnianiu elementarnych funkcji. (fragment tekstu)

EN

: Family as a fundamental element of social structure is under the influence of incessant changes. Sociological researches on the Silesian family done from the 1960s to date show dynamics of these changes respecting family structure and organization. Recent Silesian family is modified extended family, based on legally accepted marriage with few children, egalitarian, accepting work of married women, educating its children in accordance with more liberal model. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia rodziny; Rodzina; Kobieta w rodzinie; Role społeczne

EN

Sociology of the family; Family; Women in family; Social roles

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2010
• Tom: 1
• Strony: 209--225

Twórcy

autor

Ewa Budzyńska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Adamski F., 1964: Warunki bytowe rodzin hutniczych. "Zaranie Śląskie", z. 2, s. 243- 261.
• Adamski F., 1966: Hutnik i jego rodzina. Badania nad środowiskiem zawodowym hutnika oraz składem i typem rodziny hutniczej. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk".
• Bartoszek A., Gruszczyński L.A., 1996: Województwo katowickie '96. Obraz życia i jego warunków w świadomości mieszkańców. Raport o rozwoju społecznym. Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury.
• Bartoszek A., Gruszczyński L.A., 1997: Między tradycją a nowoczesnością. Kobiety w pracy, domu i życiu osobistym. W: L.A. Gruszczyński, red.: Kobiety w województwie katowickim '97. Katowice: UNDP.
• Błasiak D., 2005: Kapitał społeczno-kulturowy w województwie śląskim. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego. [Niepublikowany raport z badań socjologicznych].
• Budzyńska E., 1995: Struktura rodziny mieszkańców Katowic. W: W. Świątkiewicz, red.: Katowice. Miasto i jego mieszkańcy. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 137-147.
• Budzyńska E., 1999a: Dzietność rodzin i postawy prokreacyjne. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 50-67.
• Budzyńska E., 1999b: Struktura rodziny katowickiej. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 33-49.
• Budzyńska E., 2007: Ład moralny w zmieniającym się społeczeństwie. Socjologiczne studium wartości moralnych mieszkańców Katowic. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Budzyńska E., 2008: Podzielane czy dzielące? Wartości społeczeństwa polskiego. W: J. Mariański, L. Smyczek, red.: Wartości i więzi w zmieniającym się społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 34-56.
• Burzyński J., 1999: Aspiracje edukacyjne - międzygeneracyjne podobieństwa i różnice. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 118-128.
• Chmielnicki N., 1985: Przemiany rodziny na Górnym Śląsku w latach siedemdziesiątych. W: J. Sztumski, J. Wódz, red.: Wybrane problemy przeobrażeń społecznych Górnego Śląska. Wrocław: Ossolineum, s. 39-83.
• Czauderna D., 1969: Współżycie społeczne mieszkańców konurbacji górnośląskiej. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 6, s. 182-235.
• Czauderna D., 1977: Rodzina robotnicza w śródmieściu Katowic, jej styczność i stosunki społeczne. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 12, s. 149-253.
• Dutkiewicz H., 1966: Rola małżeństw mieszanych w procesie integracji społecznej. "Zaranie Śląskie", z. 3, s. 458-474.
• Dutkiewicz H., 1968: Małżeństwa mieszane w czterech miastach GOP jako wskaźnik integracji społecznej. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Dyczewski L.,1994: Rodzina. Społeczeństwo. Państwo. Lublin: TN KUL.
• Górny A., 2007: Social and demographic situation. In: Z. Benko, ed.: Tradition and Modernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 251-257.
• Górny A., Węgrzyn K., 2007: Structure. In: Z. Benko, ed.: Tradition and Modernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 189-197.
• Jurczyńska E., 1992: Wzory konsumpcji w rodzinach śląskich w latach osiemdziesiątych. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski, s. 121-149.
• Kubik W., 1992a: Rodzina jako wartość a styl życia. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski, s. 11-30.
• Kubik W., 1992b: Współżycie społeczne a styl życia rodziny i jej członków. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski, s. 82-99.
• Mariański J., 1995: Młodzież między tradycją i ponowoczesnością. Lublin: Redakcja Wydawnictwa KUL.
• Michalczyk M., 1984: Górnośląska rodzina chłopsko-robotnicza (niektóre cechy społeczne i elementy życia). "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 17, s. 156-174.
• Mrozek W., 1959: Z badań nad tradycją zawodową rodzin górniczych. "Zaranie Śląskie", z. 2, s. 39-52.
• Mrozek W., 1962: Zawód górniczy w świetle badań socjologicznych. "Zaranie Śląskie", z. 3, s. 834-848.
• Mrozek W., 1963: Z badań nad rodziną górniczą. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 1, s. 163-235.
• Mrozek W., 1969a: Kierunki i charakter przemian społecznych w województwie katowickim w Polsce Ludowej. "Zaranie Śląskie", z. 4, s. 596-614.
• Mrozek W., 1969b: Rodzina w konurbacji górnośląskiej. Niektóre cechy demograficzne i społeczne. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 6, s. 143-176.
• Mrozek W., 1969c: Typy stosunków społecznych w mieście. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 6, s. 102-118.
• Mrozek W., 1972: Rodzina a społeczeństwo. "Zaranie Śląskie", z. 3, s. 199-207.
• Mrozek W., 1987: Górnośląska rodzina robotnicza w procesie przeobrażeń. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Mrozek W., 1991: Wartości a style życia rodzin w regionie górnośląskim. W: Z. Tyszka, red.: Rodziny polskie o różnym statusie społecznym i środowiskowym. Poznań: CPBP.
• Mrozek W., 1992: Pochodzenie regionalne jako wartość a niektóre elementy stylu życia rodzin w regionie górnośląskim. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski, s. 31-55.
• Mrozek W., 1993: Tradycja badań socjologicznych na Górnym Śląsku. W: W. Świątkiewicz, red.: Społeczne problemy Górnego Śląska we współczesnych badaniach socjologicznych. Katowice, s. 7-25.
• Pielka H., 1975: Modele rodzin górniczych a wychowanie dzieci. "Górnośląskie Studia Socjologiczne", T. 11, s. 78-175.
• Rostowski J., 1987: Zarys psychologii małżeństwa. Warszawa: PWN.
• Ślęzak-Tazbir W., Świątkiewicz-Mośny M., 2007: Bieda czy dostatek? Materialne życie rybniczan. W: T. Odlanicki-Poczobut, red.: Społeczne konsekwencje restrukturyzacji regionów górniczych na przykładzie Rybnickiego Okręgu Węglowego. Rybnik: Politechnika Śląska.
• Świątkiewicz W., 1992a: Kultura w stylach życia rodzin wielkomiejskich. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Świątkiewicz W., 1992b: Religijność w życiu współczesnych rodzin. W: W. Świątkiewicz, red.: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski, s. 101-118.
• Świątkiewicz W., red., 1992: Wartości a style życia rodzin. Socjologiczne badania rodzin miejskich na Górnym Śląsku. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Świątkiewicz W., 1998: Rodzina jako wartość w tradycji kulturowej Górnego Śląska. W: W. Świątkiewicz, red.: Rodzina w województwie katowickim. Opracowania i raporty. Katowice, s. 9-26.
• Świątkiewicz W., 1999a: Kondycja religijno-moralna młodzieży i rodzin. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 84-103.
• Świątkiewicz W., 1999b: Młodzież i rodzina wobec uczestnictwa w kulturze. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 84-103.
• Świątkiewicz W., 2007a: Kondycja rodziny śląskiej. W: W. Jacher, A. Klasik, red.: Zmieniające się oblicza regionu górnośląskiego. Katowice: Gnome, s. 37-53.
• Świątkiewicz W., 2007b: Values and religion. In: Z. Benko, ed.: Tradition andMo- dernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 229-249.
• Świątkiewicz-Mośny M., 2007a: Education. In: Z. Benko, ed.: Tradition and Modernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 217-222.
• Świątkiewicz-Mośny M., 2007b: Free time andparticipation in culture. In: Z. Benko, ed.: Tradition and Modernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 223-227.
• Tyszka Z., 1994: Rodzina w świecie współczesnym - jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa. "Roczniki Socjologii Rodziny", T. 6, s. 23-39.
• Tyszka Z., 2001: System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Walichiewicz H., 1962: Warunki bytowe rodzin górniczych w Bogucicach (Katowicach). "Zaranie Śląskie", z. 3, s. 640-653.
• Węgrzyn K., 1995: Zmiany warunków życia w oczach mieszkańców Katowic. W: W. Świątkiewicz, red.: Katowice. Miasto i jego mieszkańcy. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 99-112.
• Węgrzyn K., 1999: Wychowanie religijne w rodzinie górnośląskiej. W: M. Ziemska, red.: Rodzina współczesna. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 90-107.
• Węgrzyn K., 2001: Rodzina a wzory religijności. Międzypokoleniowy przekaz wzorów religijności w rodzinie. Katowice, s. 114-115.
• Węgrzyn K., 2007: Function. In: Z. Benko, red.: Tradition and Modernity in the Life-Style of the Families of the Visegrad Countries. Szeged-Katowice-Hradec Kralove-Nitra, s. 199-208.
• Węgrzy n K., 2008: Wzajemna pomoc w relacjach międzypokoleniowych na przykładzie rodziny rybnickiej. W: M.S. Szczepański, K. Bierwiaczonek, T. Nawrocki, red.: Kapitały ludzkie i społeczne a konkurencyjność regionów. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 483-492.
• Węgrzyn K., Węgrzyn G., 1999: Sytuacja materialno-bytowa rodzin. W: E. Budzyńska, J. Burzyński, A. Niesporek, W. Świątkiewicz, red.: Rodzina wobec wartości. Socjologiczne studium rodzin wielkomiejskich na przykładzie Katowic. Katowice: Instytut Górnośląski, s. 18-32.
• Wnuk-Lipiński E., 1994: Fundamentalizm a pragmatyzm: dwa typy reakcji na radykalną zmianę społeczną. "Kultura i Społeczeństwo", nr 1, s. 3-12.
• Ziółkowski M., 1995: Pragmatyzacja świadomości społeczeństwa polskiego. W: A. Sułek, J. Styk, I. Machaj, red.: Ludzie i instytucje. Stawanie się ładu społecznego. Pamiętnik IX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego. Lublin, 27-30 VI1994. T. 2. Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 27-47.