Spory wokół pojęcia "singiel" a badania singli w polskich naukach społecznych

• Autorzy: Agnieszka Rychłowska-Niesporek

Warianty tytułu

Disputes about the Concept of single and Inquiry of Singles in Polish Social Sciences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z transformacją społeczno-ekonomiczną wystąpiły w Polsce istotne zmiany kulturowe, mające odzwierciedlenie w zmianach stylu życia. Zmiany objęły także sferę życia rodzinnego. W coraz większym zakresie tradycyjny model rodziny uzupełniany był różnymi alternatywnymi formami życia małżeńsko-rodzinnego. Jedną z tych alternatywnych form jest bycie singlem. Odpowiedzią na te zmiany były podjęte w pierwszej dekadzie XXI wieku badania różnych aspektów życia polskich singli. Polscy badacze nawiązali do długiej międzynarodowej tradycji sposobów definiowania, klasyfikowania i badania singli. Otwarli jednocześnie nowe i interesujące poznawczo obszary badawcze. Swoją uwagę koncentrowali przede wszystkim na wąsko definiowanej kategorii singli, tj. kategorii osób charakteryzowanych nie tylko przez brak stałego partnera, lecz także samodzielność finansową, a szczególnie styl życia. Częściej zainteresowanie badaczy koncentrowało się na żyjących samotnie kobietach i mieszkańcach miast. Badani najczęściej mieli świadomość bycia singlem. Potrafili definiować siebie w tej roli, chociaż głównie jako osoby poszukujące partnera. Dopiero w ostatnim okresie przedmiotem badań i analiz czyni się szeroko określoną kategorię singli, tj. osoby które nie posiadały partnera/żyły w pojedynkę w różnych okresach swojego życia. Tymczasowo bywały singlami. Tak prowadzone badania obejmują znacznie większą grupę osób. Otwiera to nowe horyzonty i problemy badawcze. Życie w pojedynkę jest tutaj ujmowane w perspektywie doświadczeń bycia w różnych związkach. Doświadczenia takie mają bowiem istotny wpływ na funkcjonowanie osób czasowo żyjących samotnie. (fragment tekstu)

EN

This article contains a presentation and analysis of definitions of singles in an international as well as in Polish social science. It presents substantive and methodological assumptions and shows the results of the most significant researches concerning singles in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Socjologia; Socjologia rodziny; Nauki społeczne; Styl życia

EN

Sociology; Sociology of the family; Social sciences; Lifestyle

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2017
• Tom: 8
• Strony: 220--232

Twórcy

autor

Agnieszka Rychłowska-Niesporek

• Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Czeladzi

Bibliografia

• Adamczyk K., 2012: Dlaczego polska psychologia nie lubi pojęcia "singiel"?. "Studia Psychologiczne", T. 50, z. 1, s. 5-14.
• Adamczyk K., ed., 2016: Singlehood from Individual and Social Perspectives. Kraków: Wydawnictwo LIBRON.
• Burgess E.W., 1935: Sociological Aspects of the Sex Life of the Unmarried Adult. In: I.S. Wile, ed.: The Sex Life of the Unmarried Adult. An Inquiry Into and an Interpretation of Current Sex Practices. London, s. 116-154.
• Byrne A., Carr D., 2005: Caught in the Cultural Lag: The Stigma of Singlehood. "Psychological Inquiry", Vol. 16, no. 2/3, s. 84-91.
• Cagen S., 2000: People Like Us: The Quirkyalones. "To Do List", July, http://quirkyalone. net/index.php/about-2/the-original-essay/ (data dostępu: 02.08.2016).
• Cagen S., 2004: Quirkyalone a Manifesto for Uncompromising Romantics. San Francisco.
• Chojnacka M., 2008: Nowe oblicze bezżenności. Singiel jako zjawisko społeczne i językowe. "Poradnik Językowy", nr 9, s. 81-88.
• Clark M.S., Graham S.M., 2005: Do Relationship Researchers Neglect Singles? Can We Do Better. "Psychological Inquiry", Vol. 16, no. 2/3, s. 131-136.
• Czernecka J., 2008: Polski singiel: obraz w mediach a autowizerunek. W: E. Malinowska: Stereotypy a rzeczywistość. Łódź: Oficyna Wydawnicza Tercja, s. 107-134.
• Czernecka J., 2011: Wielkomiejscy single. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• Czernecka J., 2012: Stosunek mężczyzn-singli do życia w pojedynkę. "Studia Psychologiczne", T. 50, z. 1, s. 39-50.
• Darrington J., Piercy K.W., Niehuis S., 2005: The Social and Cultural Construction of Singlehood among Young, Single Mormons. "The Qualitative Report", Vol. 10, no. 4, s. 639-661.
• DePaulo B., 2014: A Singles Studies Perspective on Mount Marriage. "Psychological Inquiry", Vol. 25, s. 64-68.
• DePaulo B.M., Morris W.L., 2005: Singles in Society and in Science. "Psychological Inquiry", Vol. 16, no. 2/3, s. 57-83.
• DePaulo B.M., Morris W.L., 2006: The Unrecognized Stereotyping and Discrimination Against Singles. "Current Directions in Psychological Science", Vol. 15, no. 5, s. 251-254.
• Falcman D., Koperski E., 2010: Bycie singlem jako nowa koncepcja życia i alternatywa wobec małżeństwa. W: "Roczniki Socjologii Rodziny". T. 20: Zalety i wady życia w rodzinie i poza rodziną. Poznań, s. 73-92.
• Grzeszczyk E., 2005: Pojedyncze profesjonalistki. "Single Professional women" w Polsce i na świecie. "Kultura i Społeczeństwo", nr 2, s. 199-225.
• Hertel J., Schutz A., DePaulo B.M., Morris W.L., Stucke T.S., 2007: She's single, so what? How are singles perceived compared with people who are married? "Zeitschrift fur Familienforschung", 19. Jahrg., Heft 2, s. 139-158.
• Hillis M., 1936: Live Alone and Like It. Philadelphia: Temple University Press.
• Kaufmann J.C., 2008: The Single Woman and the Fairytale Prince. Cambridge: Polity Press.
• Klinenberg E., 2012: Going solo. The Extraordinary Rise and Surprising Appeal of Living Alone. New York: The Penguin Press.
• Kuklińska K.L., 2012: Polskie singielki. Płeć kulturowa. Feminizm. Ponowoczesność. Internet. Warszawa: Wydawnictwo Difin SA.
• Kuklińska K.L., 2013: Stereotypy - fakty i mity o singlach i singielkach. W: K.L. Kuklińska, red.: Singlizm. Nowy styl życia w ponowoczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Trio, s. 13-45.
• Kuklińska K.L., red., 2013: Singlizm. Nowy styl życia w ponowoczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Lubelska K., 2006: Pojedynczo. "Polityka", nr 42.
• Masahiro Y., 2000: The Growing Crop of Spoiled Singles. "Japan Echo", June, https:// webspace.yale.edu/anth254/restricted/Japan-Echo_2000_27-6_Yamada.pdf (data dostępu: 02.08.2016).
• Ochnik D., 2012: Znaczenie i problemy definicyjne pojęcia "singiel" w naukach społecznych. "Studia Psychologiczne", T. 50, z. 1, s. 63-74.
• Palus K., 2010: Wybrane psychologiczne uwarunkowania braku partnera życiowego w okresie wczesnej dorosłości. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Palus K., 2011: Uwarunkowania braku partnera życiowego w percepcji młodych dorosłych żyjących w pojedynkę. "Psychologia Rozwojowa", T. 16, nr 1, s. 57-71.
• Paprzycka E., 2006: Życie w pojedynkę kobiet w kontekście relacji damsko-męskich. "Rocznik Lubuski", T. 32, cz. 2, s. 39-60.
• Paprzycka E., 2008: Kobiety żyjące w pojedynkę. Między wyborem a przymusem. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Paprzycka E., Izdebski Z., 2016: Single i singielki. Intymność i seksualność osób żyjących w pojedynkę. Warszawa: Wydawnictwo Difin SA.
• Schmidt F., 2015: Para, mieszkanie, małżeństwo. Warszawa-Toruń.
• Shostak A.B., 1987: Singlehood. In: M.B. Sussman, ed.: Handbook of Marriage and the Family. New York: Plenum Press, s. 355-367.
• Slany K., 2006: Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Nomos.
• Sobczyk A., 2008: Czym się różni singiel od singielki? Płeć kulturowa jako element tożsamości singli. "Kultura i Społeczeństwo", rok LII, nr 3, s. 179-194.
• Stein P.J., 1981: Single Life: Unmarried Adults in Social Context. St. Martin's Press.
• Szlendak T., 2010: Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Szumilas-Praszek W., 2014: Tożsamość społeczna singli w ponowoczesności. Singlizm jako alternatywna droga życia w stosunku do rodziny. "Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne" [Kielce], T. 23, s. 53-72.
• Trimberger E.K., 2008: Nowa singielka. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Wile I.S., ed., 1935: The Sex Life of the Unmarried Adult. An Inquiry Into and an Interpretation of Current Sex Practices. London: George Allen & Unwin Ltd.
• Żurek A., 2003: Osoby samotne życiowo jako zjawisko społeczne. "Roczniki Socjologii Rodziny" [Poznań], T. 15, s. 123-136.
• Żurek A., 2005: Samodzielność życiowa - wybór i konieczność. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", Rok LXVII, z. 4, s. 287-299.
• Żurek A., 2006: Orientacja na małżeństwo młodych singli. "Roczniki Socjologii Rodziny" [Poznań], T. 17, s. 27-46.
• Żurek A., 2008: Single. Żyjąc w pojedynkę. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Żurek A., 2013: Single. Między samotnością a wspólnotowością. W: K.L. Kuklińska, red.: Singlizm. Nowy styl życia w ponowoczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Trio, s. 47-69.
• Żurek A., 2014: Single - kategoria społeczna i styl życia. "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Socjologica", T. 51, s. 39-54.