Uchodźstwo jako sytuacja wymuszonego kontaktu kulturowego: przypadek obozu dla uchodźców palestyńskich na Zachodnim Brzegu Jordanu

• Autorzy: Dorota Woroniecka-Krzyżanowska

Warianty tytułu

The Situation of Refugees as the Ones Being Forced into Cultural Contact: The Case of Palestinian Refugee Camp in the West Bank

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zarówno w powszechnym wyobrażeniu, jak i w literaturze przedmiotu uchodźstwo jest zasadniczo definiowane jako zjawisko przejściowe i odwracalne. Uchodźca to osoba, która została zmuszona do opuszczenia swojego domu w obliczu zagrożenia i powinna do niego wrócić, jak tylko pojawi się taka możliwość. Z tej perspektywy doświadczenie wygnania jest często przedstawiane w kategoriach wykorzenienia, dojmującej nostalgii za utraconym jako sytuacja niemocy i wyczekiwania. Pisząc o obozach dla uchodźców, Zygmunt Bauma n charakteryzował je jako miejsca "zamrożonej przejściowości", gdzie ludzie "żyją z dnia na dzień - a na istotę ich życia nie wpływa świadomość, że dni składają się na miesiące i lata" (2002, s. 89). Michel Agier (2011) charakteryzował je jako miejsca wieloaspektowego wykluczenia, znajdujące się poza przestrzenią i czasem zwykłego przewidywalnego świata, na marginesie życia społecznego populacji przyjmującej. Według wpływowej koncepcji Giorgio Agambena (1998), obozy funkcjonują poza normalnym porządkiem prawnym, działają na zasadzie wyjątku, redukując mieszkańców do "nagiego życia" i czyniąc ich przedmiotem biopolityki. W myśl tych ujęć są to powstałe w wyniku jakiegoś splotu wydarzeń przestrzenie, które nie mają w sobie potencjału do tworzenia nowych kontekstów społecznych (por. Appadurai, 1996).(fragment tekstu)

EN

Fleeing the dangers of war, refugees leave behind their social and physical worlds of home. While in exile, they face economic hardship, insecurity and estrangement, trying to adapt themselves to a new, often very different, reality. In the case of those staying in refugee camps, the situation of forced cross-cultural contact can be analyzed on two levels, in regard to: (1) interactions between refugees and members of the host population, understood both locally and nationally; (2) relations between refugees themselves within the emergent camp community, most often composed of people coming from different socioeconomic and cultural backgrounds. The article describes the such-defined situation of cross-cultural contact as lived by the inhabitants of Al-Am'ari, a Palestinian refugee camp established in 1949 in the vicinity of Ramallah, West Bank. The unique situation of the researched community, pertaining to both the length of their exile and the fact of being "refugees in their own land", allows to address matters that are rarely reflected upon in the literature on refugees, i.e. the cosmopolitan aspect of the refugee condition and the formation of a hybrid camp identity.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Uchodźcy; Konflikty społeczne; Problemy społeczne; Komunikowanie międzykulturowe

EN

Refugees; Social conflicts; Social problems; Intercultural communication

• Czasopismo: Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
• Rocznik: 2015
• Tom: 6
• Strony: 206--221

Twórcy

autor

Dorota Woroniecka-Krzyżanowska

• Polska Akademia Nauk w Warszawie

Bibliografia

• Agamben G., 1998: HOMO SACER. Sovereign Power and Bare Life. Stanford: Stanford University Press.
• Agier M., 2002: Between war and city: Towards an urban anthropology of refugee camps. "Ethnography", Vol. 3(3), s. 317-341.
• Agier M., 2011: Managing the Undesirables. Refugee Camps and Humanitarian Gover-nment. Cambridge, Malden: Polity Press.
• Al-Qudsi S., 2000: Profiles of Refugee and Non-Refugee Palestinians from the West Bank and Gaza. "International Migration", Vol. 38(4), s. 79-107.
• Al-Qutub I.Y., 1989: Refugee camp cities in the middle east: A challenge for urban development policies. "International Sociology", Vol. 4, s. 91-108.
• Appadurai A., 1996: Modernity at Large: Cultural Dimensions of Globalization. Minneapolis, Londyn: University of Minnesota Press.
• Bauman Z., 2002: Society under Siege. Cambridge: Polity Press.
• Bisharat G., 1994: Displacement and Social Identity: Palestinian Refugees in the West Bank. In: S. Shami, ed.: Population Displacement and Resettlement: Development and Conflict in the Middle East. New York: Center for Migration Studies.
• Creet J., 2011: Introduction: The Migration of Memory and Memories of Migration. In: J. Creet, A. Kitzmann, eds.: Memory and Migration: Multidisciplinary Approaches to Memory Studies. Toronto, Buffalo, London: University of Toronto Press.
• De Montclos M., Kagwanja P., 2000: Refugee Camps or Cities? The Socio-economic Dynamics of the Dadaab and Kakuma Camps in Northern Kenya. "Journal of Refugee Studies", Vol. 13(2), s. 205-222.
• Edensor T., 2002: National Identity, Popular Culture and Everyday Life. Oxford-New York: Berg.
• Gordon N., 2008: Israel's occupation. London: University of California Press.
• Gren N., 2009: Each Day Another Disaster. Politics of Everyday Life in a Palestinian Refugee Camp in the West Bank. University of Gothenburg.
• Hanafi S., 2007: Social capital, transnational kinship and refugee repatriation process: Some elements for a Palestinian sociology of return. In: R. Brynen, R. El-Rifai, eds.: Palestinian Refugees. Challenges of Repatriation and Development. London: International Development Research Centre.
• Malkki L ., 1995: Purity and Exile: Violence, Memory, and National Cosmology among Hutu Refugees in Tanzania. Chicago: University of Chicago Press.
• Malkki L., 1996: Speechless Emissaries: Refugees, Humanitarianism andDehistoriciza- tion. "Cultural Anthropology", Vol. 11(3), s. 377-404.
• Milner J., 2014: Protracted Refugee Situations. In: E. Fiddian-Qasmiyeh, G. Loe- scher, K. Long, N. Sigona, eds.: The Oxford Handbook of Refugee & Forced Migration Studies. Oxford: Oxford University Press.
• Mishal S., 1978: West Bank/East Bank. The Palestinians in Jordan, 1949-1967. New Haven-London: Yale University Press.
• Peteet J., 2005: Landscape of Hope and Despair. Palestinian Refugee Camps. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
• Plascov A., 1981: The Palestinian Refugees in Jordan 1948-1957. London-Totowa, NJ: Frank Cass and Company Limited.
• Shamir S., 1979: West Bank Refugees - Between Camp and Society. In: J. Migdal, ed.: Palestinian Society and Politics. Princeton: Princeton University Press.
• Sharoni S., Abu-Nimer M., 2008: The Israeli-Palestinian Conflict. In: J. Schwedler, D. Gerner, eds.: Understanding the Contemporary Middle East. Boulder: Lynne Rienner Publishers.
• United Nations Refugee Agency - UNHCR, 2011: A Year of Crises. Global Trends 2011. Geneva: UNHCR. http://www.unhcr.org/4fd6f87f9.html (data dostępu: 05.03.2013).
• Yahya A., 1990: The Role of the Refugee Camps. In: J. Nassar, R. Heacock, eds.: Intifada. Palestine at the Crossroads. New York, Westport, Londyn: Praeger.
• http://www.unrwa.org/palestine-refugees (data dostępu: 25.11.2014). http://www.unhcr.org/52a7236d9.html (data dostępu: 09.06.2014).