Czy już utraciliśmy kontrolę nad klimatem i ekosystemami?

• Autorzy: Piotr Skubała

Warianty tytułu

Have We already Lost Control of the Climate and Ecosystems?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ostatnio wyniki badań wskazują, że czarny scenariusz, w którym tracimy kontrolę nad klimatem, a ekosystemy zaczynają padać jak kostki domina, jest możliwy i prawdopodobnie niezbyt odległy. Grupa wybitnych klimatologów, oceanografów i biologów stwierdza, że 9 z 13 "punktów krytycznych" dla systemu klimatycznego już zostało uaktywnionych i mogą one uruchomić kaskadę zdarzeń gwałtownie pogarszających sytuację klimatyczną na Ziemi. W scenariuszu wysokoemisyjnym nagłe załamanie funkcjonowania ekosystemów jest możliwe przed 2030 r. w oceanach tropikalnych, będzie się ono rozprzestrzeniać na lasy tropikalne i pojawi się na wyższych szerokościach geograficznych do 2050 r. (abstrakt oryginalny)

EN

Recently, research results indicate that the black scenario in which we lose control of the climate and ecosystems start to fall like dominoes is possible and probably not too distant. A group of prominent climatologists, oceanographers and biologists say that 9 out of 13 "climate tipping points" have already been activated and could trigger a cascade of events that rapidly worsen the Earth's climate. Under a high-emissions scenario, a sudden collapse in the functioning of ecosystems is possible in tropical oceans before 2030, itl will spread to tropical forests and appear at higher latitudes by 2050. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ekosystem; Klimat; Zmiany klimatyczne; Las tropikalny

EN

Ecosystem; Climate; Climate change; Tropical forest

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 2
• Strony: 24--25

Twórcy

autor

Piotr Skubała

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• [1] Climate emergency: world 'may have crossed tipping points'. The Guardian, 27 November 2019, https://www.theguardian.com/environment/2019/nov/27/climate-emergency-world-may-have-crossed-tipping-points; dostęp 27.12.2020.
• [2] Ehrlich P.R., A. Ehrlich. 1981. Extinction: the causes and consequences of a disappearance of species. New York, Random House.
• [3] Lenton T. M., H. Held, E. Kriegler, J. W. Hall, Lucht W. et al. 2008. Tipping elements in the Earth's climate system. PNAS 105(6): 1786-1793.
• [4] Lenton T. M., Rockström J., Gaffney O., Rahmstorf S., Richardson K. et al. 2019. Climate tipping points - too risky to bet against. Nature 575: 592-595.
• [5] Skubała P., Kukowka I. 2010. Zrozumieć przyrodę na nowo. 10 zasad jak uczyć o przyrodzie, by budować motywację do działań ekologicznych. Zeszyty Ekologiczne, Zeszyt 1. Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Bystra.
• [6] Trisos C.H., Merow C., Pigot, A.L. 2020. The projected timing of abrupt ecological disruption from climate change. Nature 580: 496-501.
• [7] Unchecked Global Warming Could Collapse Whole Ecosystems, Maybe Within 10 Years; https://insideclimatenews.org/news/07042020/global-warming-ecosystem-biodiversity-rising-heat-species; dostęp 27.12.2020.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2021.2.3